Kentsel gerçekliğin imgesel yeniden üretimi: Piyalepaşa, İstanbul
Imaginary reproduction of urban reality: Piyalepaşa, Istanbul
- Tez No: 558890
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP GÜNAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Kapitalist değişim/gelişim süreçlerinin kendini yeniden üretmek için kurguladığı basamaklardan en günceli, medya ve iletişim sistemleri ile üretim biçimlerini ve bu üretimin araçlarını dönüştürmektir. Bilişim Çağı olarak adlandırılan içinde bulunduğumuz dönemde iletişim teknolojilerinin gelişmesi ve medyanın yeni türlerinin hayatımıza girmesiyle görsellerin üretim ve dolanımı çok hızlanmıştır. Bunun bir sonucu olarak yeni bir gerçeklik anlayışından bahsetme ihtiyacı doğmuştur. Medya ve iletişim sistemlerinin kapitalist süreçlerde yarattığı değişim, kentsel mekanın keşfi ile kenti de hedef almıştır. Kent en güncel haliyle tüketimin mekanı denilebilecek bir hale gelmiş, bu tüketim en sonunda kentin kendisinin de tüketilecek yeni bir ürün olarak üretilip vitrinlerde yerini almasını beraberinde getirmiştir. Kapitalist sistemler kendini yeniden üretmek için bu kez de medyayı kullanmakta, medyanın doğurduğu bir yapı olan Bilişim Çağı'nın dayattığı tüketim hızına erişmek için yine medyanın imkanlarından faydalanmakta, üretilen emtia medyanın bir aygıtı olan reklam yoluyla kitlelere ulaştırılmaktadır. Kentin fiziksel gerçekliğini üretmek günümüz inşaa teknikleriyle ne kadar standartlaştırılmış ve hızlandırılmış olsa da hala bilişim çağının gerektirdiği hıza erişememektedir. Yeniden üretilen mekan, henüz fiziksel gerçekliği yaratılmadan tüketicisiyle buluşmak için görsel imgeleri yaratılarak dolaşıma sokulur. Kapitalist gelişim süreçleri neticesinde yeniden üretilen gerçekliğin inşaasında medyanın araçlarından biri olan reklam ve reklam dili kilit bir role sahiptir. Ağırlıklı görsel öğelerle kurulan bu dile günlük hayatının heryerinde maruz kalan bireyin imgelerin işaret ettiği kavramlara karşı geliştirdiği göz kusuru da sürecin sonsuz kez tekrarının bir sonucudur. Medya ve bilişim teknolojilerinin gelişmesi yalnızca kapitalist sistemin hızını, kültürünü ve yayılmasını etkileyerek onu yeniden üreten bir etmen değil aynı zamanda onun ürünlerini gerçekliğini yeniden üreten bir araçtır. Medyada ürünlere ait imgeler reklamlar aracılığıyla üretilip dolaşıma sokulur. Bu nedenle ürüne -bu araştırma kapsamında mekan- ait kodlanmış imgeleri çözümlemek için reklam görsellerini irdelemek gerekmektedir. Bu kapsamda araştırma, Piyalepaşa İstanbul projesi üzerinden bir anlatı kurarak gerçekliğin kentsel mekanda medya üzerinden yeniden üretilmesine dair imgesel bir okuma ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırmanın hedefleri ise mekan'ın kapitalizm - medya - gerçeklik ile ilişkisini tartışmak ve kentsel mekanda gerçekliğin imgesel yeniden üretimi üzerine kavramsal bir çerçeve sunmak; kentsel mekana dair yeniden üretilen gerçekliği çözümlemek üzere temeli göstergebilime dayanan, görsel ve mekansal çözümlemeyi bir arada yürütmeye olanak veren bir yöntem oluşturmak; göstergebilim literatüründen faydalanarak Piyalepaşa İstanbul reklam filmi üzerinden bir imgesel çözümleme -ve anlamlandırma- ortaya koymak; ve çözümleme sonucunda ulaşılan imgeleri anlamlandırma yoluyla bir araya getirerek imgeler üzerinden yeniden üretilen kentsel mekan ve bu mekanların gerçekliğini tartışmaktır. Yukarıda belirtilen amaç çerçevesinde, 'Kentsel mekanın gerçekliği medya üzerinden hangi imgelerle yeniden üretilmektedir?' sorusuna yanıt arayan araştırma; giriş bölümü, kavramsal çerçevenin oluşturulması, yöntemin araştırma kapsamında yorumlanması, araştırmanın çıkış noktasını oluşturan projesinin derinlemesine incelenmesi, sonuç ve öneriler olmak üzere beş bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırma problemi, amacı, kapsamı ve soruları ve yönteminin ortaya koyulmasının ardından ikinci bölümde“Kentsel mekan, medya ve imge güdümlü kapitalist yeniden üretim süreçlerinden nasıl etkilenmektedir?”sorusuna yanıt vermek üzere kentsel mekan-imge ve gerçeklik ekseninde araştırmanın kavramsal çerçevesi ortaya koyulmaktadır. Teknolojik süreçlerin kapitalist süreçlerde yarattığı dönüşümler ve bu durumun kentin yeniden üretimine etkileriyle ilgili literatür sunulmakta, bu süreçlerin sonucu olan yeni mekana dair imge ve gerçeklik tartışması yapılmaktadır. Üçüncü bölüm araştırmanın çıkış noktası olarak seçilen projeye dair imgesel okumanın nasıl bir yöntemle yapılacağına dair yöntemin oluşturulduğu bölümdür. Projeye dair imgelerin derinlemesine incelemesini yapmak için dilbilimsel bir kökenden türeyen ve zaman içinde birçok disiplinde uygulamaları yapılan göstergebilimsel inceleme yöntemi kullanılmaktadır. Dilbilim kökenli bir yöntem olan; medya ve reklam incelemelerinde sıklıkla başvurulan bir yöntem olan göstergebilim ile hem projenin reklam görsellerindeki imgelerin hem de bir pseudo- dil olan mekandaki göstergelerin çözümlemesi yapılmaktadır. Öncelikle araştırmanın çıkış noktasını oluşturan Piyalepaşa İstanbul projesinin televizyon, sinemalar ve internet üzerinden dolaşıma sokulan reklam filmi, reklam panoları ve şantiye sahası çevresinde görebileceğimiz reklam afişleri çözümlenmektedir. Bu görsellerin 'dilsel ve ikonsal' iletilerindeki 'düzanlam ve yananlamları' aranmaktadır. Görsellerdeki 'dilsel ve ikonsal iletilerden' elde edilen kodların çözümü 'egemen ve muhalif okuma' yaklaşımlarıyla okunmakta, bunu yaparken de diğer kurgu anlatıları, mitler ve görsel kültür öğeleriyle metinlerarası ilişkiler kurularak imgeler anlamlandırılmaktadır. İkinci aşamada reklamı incelenen projesiyle yaratılan yeni mekan 'kentsel toplumsal göstergebilim' literatüründeki sosyolojik ve kültürel çokanlamlılık prensibine sadık kalınarak incelenerek reklam görsellerinden elde edilen anlamlarla birlikte yeniden anlamlandırılmaktadır. Yaratılan yeni mekanın tüketim, kontrol ve disiplin aygıtlarının mekanları olduğu varsayımından hareketle yapılan bu araştırmada imgelerin birinci gözden egemen ve muhalif okumaları ortaya konularak göz egemen toplumun göz kusurunun gözlüklü ve gözlüksüz deneyimleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Benzer çalışmalarda kullanılan matris oluşturma yöntemi yerine bu araştırmada temellendirilmiş kurama başvurulmuştur. Vakadan teoriye anlamlandırarak gitmek, seçilen bir örneği derinlemesine inceleyerek teoriye atıfta bulunmak amaçlanmaktadır. Dördüncü bölümde, üçüncü bölümde detaylandırılan yöntem kullanılarak Piyalepaşa İstanbul projesine dair imgesel bir okuma yapılmaktadır. Projenin mekansal gerçekliği inşaa edilmeden önce medyada dolaşıma sokulan reklam görselleri göstergebilimsel yöntemle incelenerek üzerine kurulduğu göstergeler belirlenmekte, daha sonra mekansal göstergebilimden faydalanılan inceleme yöntemi kullanılarak reklamlardan elde edilen imgelerin mekandaki imgelerde izi sürülmektedir. Son bölümde ise yeni üretilen mekanda kentsel gerçekliğin imgeler ve göstergeler üzerinden yaratımı kentsel tasarım disiplini kapsamında ele alınarak araştırma sonuçları ortaya koyulmakta ve öneriler geliştirilmektedir. Araştırma sonucunda kapitalist süreçlere kar sağlamak amacıyla yeniden üretilen mekana dair gerçekliğin medya eliyle yayılan imgelerle manipüle edildiğini söylemek mümkündür. Okuyucuya göre de farklılık göstermekle birlikte, bilinçli bakan bir göz kent parçalarına dair reklamlarda sunulan imgelerle yeni mekanın inşaasından sonra ortaya çıkan mekana dair imgelerin birbiri ile örtüşmediği görülmektedir. İdeolojinin gerçekliği saptırmadaki en etkin araçlarından biri olan medya reklamlar aracılığıyla silbaştan yeniden yazılmak istenen mekanlara dair yeni imgelerin kurulmasından sorumludur. Kentsel mekana dair gerçekliğin yeniden oluşturulması, gözardı edilmek istenen sosyal, ekonomik ve tarihsel boyutların yok edilip, yerine ideolojinin görmek/göstermek istediği imgelerin koyulması pratiği olarak tanımlanabilir. Piyalepaşa İstanbul projesinin reklamlarında beş temel kavrama rastlanmaktadır. Bunlar reklamın dilsel iletisinden gelen ve ikonsal iletilerinde de tekrar eden yeniden üretim, semt, eskilik ve literatürden elde edilen bakış açısıyla yapılan muhalif okuma okumadan elde edilen tüketim ve kontrol kavramlarıdır. Bu kavramların mekanın fiziksel, sosyal ve gündelik hayatında izi sürüldüğünde terazinin tüketim ve kontrol kavramlarının ağır bastığı görülmektedir. Kentsel gerçekliği yeniden üretme pratiğinin fiziksel mekan ve reklam imgeleri yaratımının bir toplamı olduğu günümüz göz merkezci toplumunu için gözardı edilemez bir gerçektir. Araştırma bu anlamda görsel bombardımanı altında yaşayarak gerçekliğe karşı göz kusuru geliştiren günümüz toplumunun ideolojik kontrol mekanizmalarıyla yaratılan yeni mekana dair gerçekliği görmesini sağlayacak bir gözlük olarak ortaya koyulmaktadır. Kentsel mekanın bu bütünlüğün bir sonucu olarak irdelenmesi mekandan çıkarılan anlamların gerçeklikle ilişkisinde daha objektif bakış açılarının ortaya çıkmasına imkan vereceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The most recent of the steps that capitalist change / development processes are designed to reproduce itself is to transform media and communication systems, forms of production and means of production. The production and circulation of the visuals has accelerated with the development of communication technologies and the introduction of new types of media into our lives in the period called Information Age. As a result, there was a need to speak of a new understanding of reality. The change created by media and communication systems in capitalist processes has also targeted the city with the discovery of urban space. The city has become a place of consumption in its most up-to-date form, and this consumption has brought the city itself as a new product to be consumed and taken its place in the showcases. Capitalist systems use the media this time to reproduce itself; It uses the media's opportunities to reach the consumption rate imposed by the Information Age, a structure created by the media; The commodity produced is delivered to the masses through advertising, a device of the media. Although it is standardized and accelerated by today's construction techniques to produce the physical reality of the city, it still does not reach the speed required by the information age. The images of reconstructed space is circulated by creating visual images to meet its consumers before the physical reality is created. Advertising and advertising language, which is one of the tools of the media, play a key role in the construction of reality that is reproduced as a result of capitalist development processes. The eye defect developed by the individual who is exposed to this language, which is established with predominantly visual elements, against the concepts pointed out by the images is a result of the endless repetition of the process. The development of media and information technologies is not only a factor that reproduces the capitalist system by affecting its speed, culture and spread, but also a means of reproducing the reality of its products. Images of products in the media are produced and circulated through advertisements. For this reason, it is necessary to examine advertising images in order to analyze the encoded images of the product - space within the scope of this research-. In this context, the research aims to provide an imaginary reading about the reproduction of reality through media in urban space. Piyalepaşa İstanbul project has been chosen as the starting point of the research and a narrative has been established on this project and the images it uses. For the purpose stated above, this research is seeking answers to the question:“With which images is the reality of urban space reproduced through the media?”Research consists of five sections: Introduction section, conceptual framework, interpretation of the method within the scope of the research, in-depth analysis of the project that constitutes the starting point of the research, results and recommendations. Following the introduction chapter in which the research problem, its purpose, scope and questions and methodology is introduced, in the second chapter, in order to answer the question“How is urban space affected by media and image-driven capitalist reproduction processes?”, the conceptual framework of the research is put forward on the axis of urban space-image-reality. The literature about the transformations created by technological processes in capitalist processes and the effects of this situation on the reproduction of the city is presented and the image and reality of the new space which is the result of these processes are discussed. The third chapter the method of reading the imaginery about the project chosen as the starting point of the research is explained. In order to make an in-depth analysis of the images of the project, semiotic analysis method, which derives from a linguistic background and is applied in many disciplines over time, is used. As a method of linguistics origin; semiology, which is a frequently used method in media and advertising reviews, analyzes both the images in the advertising images of the project and the indicators in the space as a pseudo-language. First of all, Piyalepaşa İstanbul project, which is the starting point of the research, is analyzed by advertising films, billboards and advertising posters that are circulated through television, cinemas and internet. Denotations and connotations in linguistic and iconic messages of these images are sought. The solution of the codes obtained from the linguistic and iconic messages in the visuals is read with 'dominant and oppositional reading' approaches, while the intertextual relations with other fiction narratives, myths and visual culture elements are established and images are signified. In the second stage, the new space created by the project, whose advertisement is examined, is re-meaninged with the meanings obtained from the advertising images by being examined in accordance with the principle of sociological and cultural multi-meaning in the urban socio-semiotics literature. Based on the assumption that the new space created is the space of consumption, control, and disciplinary devices, the dominant and opposing readings of the images from the first eye are put forward to reveal the spectacle-free and glasses- free experiences of the eye-dominant society. Instead of the matrix generation method used in similar studies, grounded theory was used in this study. It is aimed to go from case to theory by making meaning and to refer to the theory by examining a selected example in depth. In the fourth chapter, an imaginary reading of the Piyalepaşa Istanbul project is made using the method detailed in the third part. The advertising visuals that are circulated in the media before the spatial reality of the project is constructed are examined by semiotic method and the signs on which they are established are determined. In the last section, the creation of urban reality through images and indicators in the newly produced space is handled within the scope of urban design discipline and research results are put forward and suggestions are developed. As a result of the research, it is possible to say that the reality of the reproduced space in order to profit from the capitalist processes is manipulated with the images spread by the media. Although it differs according to the reader, it is seen that the images presented in the advertisements about the city parts do not coincide with the images that appear after the construction of the new space. Media, one of the most effective tools of ideology in deflecting reality, is responsible for the establishment of new images of the places that are intended to be rewritten through the ads. The reconstruction of the reality of urban space can be defined as the practice of eradicating the social, economic and historical dimensions that are to be ignored and substituting the images that ideology wants to see / show. There are five basic concepts in the advertisements of the Piyalepaşa İstanbul project. These are the reproduction, neighborhood, old age that come from the linguistic message of the advertisement and repeated in the iconic messages and the concepts of consumption and control obtained from the literature. When these concepts are traced in the physical, social and daily life of the space, it is seen that the concepts of consumption and control of the scale predominate. It is an undeniable fact for today's eye-centered society that the practice of reproduction of urban reality is the sum of the creation of images of physical space and advertising. In this sense, the research is put forward as an eyeglass that will enable the contemporary society, which lives under visual bombardment to develop an eye defect against reality, to see the reality of the new space created by ideological control mechanisms. It is thought that the examination of the urban space as a result of this integrity will allow the emergence of more objective perspectives in relation to the meanings extracted from the space.
Benzer Tezler
- Eleştirel yaklaşımla kentsel yaşamdan plastik çözümlemeler
Mit der kritische überlegung die bildende analize von der stadtliche leben
LÜTFİ ÖZDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Güzel SanatlarHacettepe ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF.DR. ZAFER GENÇAYDIN
- The urban pastoral aspects of the New York School of Poetry
New York Şiir Okulu'nun kentsel pastoral yönleri
GİZEM SÖKELİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Amerikan Kültürü ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASİNE ŞEN KARADENİZ
- Kentsel mekanda yürünebilirlik olgusu: Moda ve Bahariye aksları
Walkability in urban space: Moda and Bahariye axes
GÖRKEM ERTUĞRUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN ALKIŞER BREGGER
- The methodology of conservation for traditional spatial system in the old city of Mosul
Eski Musul şehirinde geleneksel mekansal sistemin koruma metodolojisi
RANA MAHFOODH HAMID AL-DULAIMI
Doktora
İngilizce
2024
Mimarlıkİstanbul Okan ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEHİYE ISİK AKSULU
