Türkiye'de iç pazarın açılma süreci ve Çarlık Rusya ile bir karşılaştırma
Stage of growth domestic market in Turkey and a comparison with early 1990's Russia
- Tez No: 140415
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ALTAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 271
Özet
oz Bir ülkenin gelişme derecesinin tespit edilmesinde çeşitli kriterler kullanılmaktadır. Ülke içinde ya da ülkeler arasında, kişi başına ya da toplam olarak belirli mal ve/veya hizmetlerin üretim ve tüketim miktarları esas alınarak bir nicelik kıyaslaması yapılabileceği gibi; genel olarak üretim ilişkileri ve bunun içerisinde de üretici güçler ile üretim araçlarının birbirleriyle ilişkilerinin analizine dayalı bir nitelik kıyaslaması da yapılabilir. Bu çalışmada, sözü edilen yöntemlerden ikincisi tercih edilmiştir. Türkiye tarım ve sanayiinde üretim araç ve gereçleri, üretici güçler, dolayısıyla üretim ilişkilerinin ve iç pazarın gelişme dereceleri ile pazarla bağının niteliği üzerinde durulmuş ve V. İ. Lenin'in“Rusya'da Kapitalizmin Gelişmesi”adını taşıyan eserindeki metodoloji izlenerek, 1900'ler başındaki Rusya ile 1900'ler sonundaki Türkiye açıklanan çerçevede mukayese edilmişlerdir. Karşılaştırılan dönemde Rusya'da, ülke içindeki kaynakların değerlendirilmesini esas alan ve hammaddeden mamule kadar bir geri etkinin söz konusu olduğu, ilgili sektörlerin doğru seçildiği, akılcı bir ithal ikamesinin uygulandığı, demiryolu ağıyla iç pazarın birleştirildiği ve çeşitli yatırım araçlarının birarada ve uyum içerisinde kullanıldığı, devletin de bütün bu gelişmelerin önünü açtığı gözlenmiştir. Türkiye'de Cumhuriyet döneminde ise, devletin tarım ve sanayide izlediği politikanın mevcut üretim ilişkilerini muhafaza etmeyi amaçlayan ve bu nedenle de kapitalist ilişkilerin gelişmesini sınırlayıcı ya da önleyici bir özelliğe sahip olduğu, küçük üretim birimlerinin pazarla bağının kurulmuş olmasına rağmen, ithal girdilere dayanan pahalı üretimin sürmekte olduğu, akılcı bir ithal ikamesi politikasının uygulanamadığı, dolayısıyla, dar ve sınırlı bir iç pazarda daha çok ticaretin, yani yaratılmış katma değerin el değiştirdiği bir yapının hakim olması, sınıf ilişkilerini de zayıflatarak bir daralmaya yol açmış ve ticaret burjuvazisinin uzunca bir dönem egemenliğini de beraberinde getirmiştir. Bu, aynı zamanda bir döngüdür ve sınırlı üretime dayanan bir alt yapı temelinde, çark ticaret tarafından döndürülmektedir. III
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Various methods/criteria may be used to determine the level of development of a country. One such criteria is to make a quantitative comparison based on per capita and/or aggregate production and consumption values of certain goods and services within a country or between countries. Yet another comparison method which is qualitative in essence, can also be utilised based on the analysis of production relations in general and relations between forces of production and tools of production in particular. In this study the second approach is chosen. A comparative analysis within the aforementioned framework is made between Russia at the beginning of 1900's and Turkey by the end of 1900's. During the period it has been observed that Russia used its domestic resources efficiently, secured a feedback from a range of raw materials to manufactured good for its final goods; that a rational import substitution was pursued in which the appropriate sectors were accurately selected; that the domestic market was successfully integrated through a railway network and various investment instruments utilised and finally that the government pioneered the entire process. Regarding the experience of Turkey during the Republic era the following facts have been observed: The policies pursued both in the agricultural and manufacturing sectors intended to conserve the already existing production relations and hence prevented or retarded the development of capitalist relations. Inspite of the fact that small scale production units were integrated into the market they continued to produce with high costs due to expensive imported inputs. The implementation of an irrational import substitution strategy caused the formation of an economic structure in which commerce or the created value added exchanging hands, dominated a narrow and limited domestic market. This structure in turn weakened the class relations and gave rise to the long lasting hegemony of the commercial bourgeoisie in Turkey. On the other hand such a process constitutes a vicious circle which is based on limited production power and essentially steered by commerce.
Benzer Tezler
- 1929-1980 arası dünya ekonomi krizlerinin, Türkiye ve diğer az gelişmiş ülkelerin kalkınma stratejilerine etkileri
Başlık çevirisi yok
CENGİZ YAVİLİOĞLU
- Avrupa Birliği sürecinde Türk beyaz eşya sanayiinin uluslararası pazarlara açılması
International market expansion of the Turkish white goods sector with respect to the European Union
ÖZGE KOÇMAN
- Avrupa Topluluğu karşısında Türk hazır giyim dışsatımı ve gelişimi
Başlık çevirisi yok
GÜLDEN TOZKOPARAN
- İstanbul'da 5-yıldızlı otel pazar araştırması
Market research for 5-star hotels in Istanbul
ÜLKÜ YÜKSEL
- Burdur ili mermer sektörünün kurumsal ve ekonomik yapısı
İnstitutional and economic structure of marble sector in burdur
AHMET SARITAŞ
