Türk-Fransız ilişkilerinde Hatay sorunu (1918-1919)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 141056
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER KÜRKÇÜOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 296
Özet
ÖZET Hatay(îskenderun Sancağı), Türkiye ile Fransa arasında 1936 - 1939 yıllarında bir sorun olarak ortaya çıkmış ve çözümlenmiştir. Bu tezde Hatay sorunu, ortaya çıkışındaki nedenleri göstermek ve çözümünü kolaylaştıran ipuçlarını ortaya koymak üzere,daha geniş bir çerçevede, 1918-1939 dönemi içinde ele alınmaktadır. Çalışma süresince Türk-Fransız ilişkilerinin yamsıra, Suriye'nin manda döneminde geçirdiği evreler ile İngiltere'nin sorunu etkileyen politikaları da gözönünde bulundurulmuştur. Giriş' de Hatay sorunu hakkında bugüne kadar yapılmış çalışmalar, benzer ve farklı yönleriyle değerlendirilmektedir.Ayrıca,Türk-Fransız ilişkilerinin tarihsel geçmişi özetlenerek, Fransa'nın ondokuzuncu yüzyılın sonunda Osmanlı împaratorluğu'nda ekonomik ve mali çıkarları bakımından birinci sırada yer alan büyük güç haline gelmesi üzerinde durulmaktadır. Birinci Bölüm'de Türk-Fransız ilişkileri ve İskenderun Sancağı'nm Birinci Dünya Savaşı sonundan 1936'ya kadarki gelişimi incelenmiştir. Bu bölümün ilk kısmında, Fransa'nın Birinci Dünya Savaşı sonrasında Kilikya'da işgali sona erdirerek Türkiye'yle anlaşmasını sağlayan gelişmelere değinilmekte ve Türk-Fransız ilişkilerinin Lausanne Antlaşmasından 1926 Türkiye - Fransa (Suriye ve Lübnan İçin) Dostluk ve İyi Komşuluk Sözleşmesi'ne kadarki evreleri verilmektedir.Bu bölümün ikinci kısmında, genel olarak Fransa'nın Suriye mandasında uyguladığı baskıcı politika incelendikten sonra,özel olarak İskenderun Sancağı'nm manda yönetimindeki gelişimi ele alınmaktadır. 283İkinci Bölüm, Hatay sorununun 1936'da ortaya çıkışından bağımsız Hatay'da Meclis'in oluştuğu Temmuz 1938'e kadar geçen dönemi kapsamaktadır. Hatay'ın Türkiye'nin bir ulusal sorunu haline gelmesiyle sonuçlanan olayların çözümlemesi ile MC Meclisi'nde sorunla ilgili görüşmelere ve tarafların temasları sonucunda Hatay'ın“ayrı bir varlık”olarak tanınmasına bu bölümün birinci kısmında yer verilmektedir.İkinci kısımda da, MC'nde kurulan Seçim Komisyonu gözetiminde başlayan seçim hazırlıkları sürerken, Türkiye ile Fransa arasında Mart 1938'de yapılan anlaşmayı izleyen ve Türk temsilcilerin çoğunlukta olduğu Hatay Meclisi'nin kurulmasıyla sonuçlanan gelişmeler ayrıntılı olarak incelenmektedir. Üçüncü Bölüm, Hatay sorununun Haziran 1939'daki çözümüne ve sonrasındaki gelişmelere ayrılmıştır, ilk kısımda, bağımsız Hatay devletinin Suriye'den hızla uzaklaşarak Türkiye'nin vilayeti olmasıyla sonuçlanan süreç, Türk-îngiliz-Fransız ilişkilerim etkileyen dinamikleri içinde değerlendirilmektedir. Çeşitli ülkelerin katılmaya gösterdikleri tepkilerle, katılma sonrasına kalan sorunlar bu kısımda verilmektedir. Bu bölümün son kısmında da - Türkiye-îngiltere-Fransa arasında 19 Ekim 193 9 'da imzalanan Karşılıklı Yardım(îttifak) Antlaşması'na kadar - konuyla ilgili uluslararası ve bölgesel gelişmelere de kısaca değinilmektedir. Sonuç kısmında, Hatay sorunu, İki-Savaş-Arası dönemin sorunları arasındaki karşılaştırmalı konumu, sorunun çözümünü mümkün kılan Türk-Fransız ilişkilerine özgü dinamikleri, Türkiye-Suriye ilişkilerinin bugününe etkileri ve Türk dış politikasındaki yeri bakımından irdelenmektedir. 284
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Hatay (The Sanjak of Alexandretta) emerged as an international problem between Turkey and France and was brought to a solution in the period 1936-1939. This thesis covers the Hatay issue in a wider time- scale, namely between 1918-1939, in order to understand more comprehensively its causes and the factors that made its solution possible. In the research, the phases that Syria underwent during the French mandate regime and Great Britain's policies that influenced the problem as well as the Turco-French relations have been given due consideration. The academic literature on the question of Hatay, with their similarities and differences are evaluated in the Introduction. A summary of the history of Turco-French relations is also given there, with special emphasis on how France became the primary Great Power in its economic and financial interests in the Ottoman Empire by the end of the 19th century. The First Chapter details the Turco-French relations and the developments in the Sanjak of Alexandretta from the end of the World War I until 1936. The first part is on how France ended its invasion of Cilicia at the end of the World War I to reach an agreement with Turkey and how Turco-French relations developed from the Treaty of Lausanne until the Convention of Friendship and Good Neighbourly Relations (for Syria and Lebanon) in 1926. In the second part of this chapter,following an overall appraisal of 285the repressive policies of France throughout its mandate in Syria, the changes in the Sanjak of Alexandretta during the very same period are depicted with special emphasis. The Second Chapter covers the period between 1936- when the question of Hatay first appeared - and July 1938- when the independent Hatay Assembly first gathered. The first part of this chapter deals with the analysis of the events which led to Hatay's becoming a national issue for Turkey and recognition of the Sanjak as a“distinct entity”as a result of the negotiations and resolutions in the Council of the League of Nations. In the second part, while an election campaign under the supervision of an Electoral Commission formed by the League was on its way, the developments leading to the formation of the Hatay Assembly with a Turkish majority following a Turco-French Accord on March 1938 are outlined. The Third Chapter covers the solution of the Question of Hatay in 1939 and consequent developments. In the first section, the dynamics of the Turkish -British - French relations with regard to the independent Hatay state's breaking with Syria and its becoming a province of Turkey are analysed. The reactions of various countries to the annexation and the pending issues thereof are also evaluated. In the last part, the Turkish- British - French Treaty of Mutual Aid (Alliance) of 19 October 1939 and the subsequent international and regional developments are also touched upon. In the Conclusion, the Question of Hatay is discussed with regard to its comparative position in the Inter-War- Period, the peculiar dynamics of Turco-French relations that facilitated its solution, its effects on the contemporary relations between Turkey and Syria and its unique place in the foreign policy of Turkey. 286
Benzer Tezler
- Kopuştan günümüze Suriye Türkmenleri (1918-2014)
Syrian Turkmen from disengagement until today (1918-2014)
ABDULLAH AYDIN
- Türkiye-Suriye ilişkilerinde 50 yıl (1939-1989)
50 years in Turkish-Syrian relations (1939-1989)
ÖZKAN YAZGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk İnkılap TarihiAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. TEMUÇİN FAİK ERTAN
- Milli Şef Dönemi Türk-Arap ilişkileri (1938-1950)
National Chief Period Turkish-Arap relations (1938-1950)
GÜLDEN GÜL YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYHUN ŞAHİN
- Fransız basınında Hatay sorunu
Alexandretta problem at the French press
ZEYNEP YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk İnkılap TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TAŞAĞIL
- Türkiye Suriye ilişkilerinin dönüşümü: Arap Baharı ve Hatay faktörü
Transformation of the Turkey-Syria relations: Arab Spring and Hatay factor
İSMAİL CİNGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Uluslararası İlişkilerTurgut Özal ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ENGİN AKÇAY