Erhan Bener, hayatı, sanatı ve eserleri
The life, art and works of Erhan Bener
- Tez No: 141342
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NURULLAH ÇETİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Erhan Bener, psikolojik roman, varoluş, yeni edebiyat
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 543
Özet
ÖZET Erhan Berter, Hayatı, Sanatı ve Eserleri başlıklı tezimizle, yazarın hayatını, sanatçı kişiliğini ve eserlerini nesnel-bilimsel bir anlayışla araştırıp incelemeyi amaçladık. Entelektüel bir aile ortamında yetişen Erhan Bener, edebiyata şiirle başlamış, öykü ve romanla devam etmiştir. Daha çok romanlarıyla ve Bürokratlar adlı anı- öyküsüyle tanınan yazar, öykü, tiyatro oyunu, deneme gibi edebî türlerde de ürün vermiştir. Roman, öykü ve oyunlarıyla pek çok ödül kazanan yazarın kimi eserleri de sinemaya uyarlanmıştır. Bener, edebiyatla ilgili çahşmalarınn yanı sıra edebiyata uzun bir süre ara verdiği dönemde (1966-1975) maliye ile ilgili on eser yazmıştır. Erhan Bener, romanlarında insan gerçeğini psikolojik öğeleri ön plânda tutarak dile getirmiştir.“Roman bir trajedidir.”sözüyle roman anlayışını özetleyen Bener' in romanlarının ana sorunsalı“varoluş”tur. Yazar, bu sorunsalı romanlarında üç farklı yönelimle ele almıştır. İlk beş romanında (Acemiler, Yalnızlar, Loş Ayna, Kedi ve Ölüm ile Baharla Gelen) bireyin içsel dünyasındaki varoluş sancılarım sergilemiştir. Bu dönemde yazdığı eserlerde varoluşçuların işlediği konulara paralel bir anlatım vardır. Elifin Öyküsü ile başlayan ikinci döneminde ise, bireyin sosyal ve toplumsal etkenler altmda biçimlenen kişiliği ile toplum karşısındaki açmazım dile getirir. Oyuncu, Böcek, Ortadakiler gibi tanınmış romanları bu yöneliminin örnekleridir. Bener, Tekilleşme, Dönüşler ile Köleler ve Tutkular romanlarında ise, insanın varlık nedenleri üzerine felsefî irdelemeler yapar.Yazar, romanlarında insanın varoluşu ve davranışlarının neden-sonuçlan üzerine irdelemeler yaparken çeşitli bilimsel yaklaşımlara da yer vermiştir. Freud, Jung ve Nietzche'nin kimi düşünceleri, çeşitli olay örgüleri içinde onun romanlarında yer alırlar. Romanlarında bireyi hep toplumsal gerçeklikler içinde kurgulayan yazarın bakışı insanın iç dünyasında yoğunlaşmıştır. Gerçekçi estetiğe bağlı olan Bener, bireyin toplum tarafından baskılanan kişiliği ile onun iç dünyası arasındaki uyuşmazlıktan kaynaklanan karmaşık yapıyı hemen her romanında farklı anlatım yöntem ve teknikleriyle karşımıza çıkarır. Oyuncu 'da roman içinde roman, Elifin Öyküsü'nde günce, Loş Ayna ve Sisli Yaz'da. polisiye roman kurgusu, onun romanlarrmn yöntem çeşitliliğini gösteren örneklerdir. Bener, bu kurgu çeşithliğinin yam sura, roman kişilerinin iç dünyasını sergilerken çok çeşitli anlatım tekniklerini de başarıyla kullanmıştır. 63 yaşında iken öykü kitabı yayımlamaya yönelen Bener' in öykücülüğü yazarlığının ilk dönemlerinde başlamıştır. 1945 yılından bu yana öykü yazan Bener, öykülerinin çoğunda anlık duygu ve düşünce yoğunluklarına dayanan yaşam kesitlerine yönelir. Sayıca az olan kimi uzun öykülerinde de hacim, yoğunluk ve anlatım açılarından romana yaklaşır. Eserlerinde birbirinden çok farklı anlatım biçimleri kullanarak çok yönlü bir yazar kimliği ortaya koyan Erhan Bener'in edebiyatımızda Mehmet Rauf la başlayan psikolojik roman türüne önemli katkıları vardır. Onun eserlerinde 1940'h yıllardan günümüze uzanan süreçte gelişip dönüşen bireyin serüvenini izleyebiliriz
Özet (Çeviri)
ABSTRACT In our thesis named as The Life, Art and Works of Erhan Bener, we aimed to search and examine author's life, artist personality and works with a objective- scientific consideration. Erhan Bener, who grew in an intellectual family, began to do with literature by writing poems, then went on with stories and novels. Though he gained fame with his novels and his memory-story style work, Bürokratlar, he wrote stories, theaters and essays. He got a lot of awards with his novels, stories and theatres and many works of him were adapted for the movies. In addition Bener wrote ten books concerning finance when he made a break for literature works between 1966 and 1975.,In bis novels, Erhan Bener exposed the human reality by giving importance to psychological elements.“Novel is a tragedy”word summarizes Bener's novel conception and his novel's main problematic is“existence”. He considered this problematic in three different ways. In his first five novels {Acemiler, Yalnızlar, Loş Ayna, Kedi and Ölüm ile Baharla Gelen) he exposed existence pains in the individual's interior world. He wrote his books in this period with a parallel expression to subjects that was handled by Existentialists, hi the second period, which began with Elifin Öyküsü, he reflected the individual's personality that was formed by social factors and difficult situation which they got into against the society. His well known novels like Oyuncu, Böcek, Ortadakiler are the example for this preference. In his novels Tekilleşme, Dönüşler and Köleler ve Tutkular he scrutinized the reasons of human being philosopicaHy. While scrutinizing the human being and cause-effects of human behaviours, he used some scientific approaches too. Some ideas of Freud, Jung and Nietzche came up in various event paths in his novels. He always fictionalized the individual in social realities and his view focused on the individual's interior world. Almost in his every novel, Bener, depending on realistic aesthetic, exposed the complicated structure taking it's source from the clash between the individual's personality supressed by society and his interior world in various expression methods and techniques. Novel in novel in Oyuncu, diary in Elifin Öyküsü, detective fiction in Loş Ayna ve Sisli Yaz are the examples of method variety in his novels. Besides this fictions variety, Bener used many various expression techniques to expose his novel characters' interior world. mclining to publish story books when he was in 63, Bener began to write stories in the early stages of his authorship. He has been writing stories since 1945 and he narrates life sections based on instant emotions and thoughts in most of his stories. In his long stories, which are less in number, he draws near to novel in point of volume, intensity and expression. Erhan Bener, who shows a versatile author personality by using very different expression ways, conduced towards psychological novel which was begun by Mehmet Rauf. In his works the individual's adventure advancing and transforming since 1940s can be observed. Key words.: Erhan Bener, psychological novel, existence, new literature.
Benzer Tezler
- Erhan Bener'in hikâyelerinde yapı ve izlek
Structure and theme in the stories of Erhan Bener
ESRA CANSIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıGaziantep ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAVUZ SİNAN ULU
- Hikmet Erhan Bener'in romanlarında toplumsal konular
The social issues in novels of Hikmet Erhan Bener
BEHİYE ETEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. YUNUS AYATA
- Ernest Mamboury ve İstanbul kent kimliğine katkıları
Ernest Mamboury and his contributions to Istanbul urban identity
ZEHRA ZEYNEP EDREMİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiKadir Has ÜniversitesiKültür Varlıklarını Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YONCA ERKAN KÖSEBAY
- Tarihi pigmentlerin yapay zeka ile tespiti
Detection of historical pigments with artificial intelligence
BENGİN BİLİCİ GENÇ
Doktora
Türkçe
2024
ArkeolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiKültür Varlıklarını Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKİR ESKİCİ
DOÇ. DR. GAZİ ERKAN BOSTANCI