Geri Dön

Türkiye Müteahitler Birliği'ne üye inşaat firmalarında risk yönetimi üzeerine alan araştırması

A Survey on risk management in construction firms member of Turkish Constractors Association

  1. Tez No: 142615
  2. Yazar: ZEYNEP ÖZDEMİR
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET MURAT ÇIRACI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2003
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Bina Yapım Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 112

Özet

TÜRKİYE MÜTEAHHİTLER BİRLİĞİ'NE ÜYE İNŞAAT FİRMALARINDA RİSK YÖNETİMİ ÜZERİNE ALAN ARAŞTIRMASI ÖZET inşaat sektörünün farklı emek gruplarını birleştirici karmaşık yapısı, her aşamada değişken ve öngörülmesi güç faktörler bulundurması ve her inşaat projesinin farklı, benzersiz olma özellikleri göz önünde bulundurulduğunda inşaat sektörünün yüksek risk seviyesi içeren bir sektör olduğu görülmektedir. Bu durumda inşaat projelerinde risk yönetimi, inşaat sektörünün önemli bir konusu olarak ortaya çıkmaktadır. Türk inşaat sektöründe risk yönetimi konulu tezin amaçları şöyle şekillenmektedir:. inşaat projelerindeki riskleri tanımlamak,. risk yönetiminin aşamalarını ve metotlarını açıklamak,. Türk inşaat sektöründeki riskleri ve risk yönetiminin yaygınlık derecesini saptamak,. Türk inşaat firmalarında risk yönetimi uygulamalarını diğer ülkelerdeki risk yönetimi uygulamalarıyla karşılaştırıp bu konuyla ilgili farklılıkları belirlemektir. Bu amaçlar doğrultusunda, tez çalışmasında literatür araştırması yöntemi ve alan araştırması yöntemi kullanılmıştır. Literatür araştırması; inşaat projelerindeki riskleri tanımlamak, risk yönetiminin aşamalarını ve metotlarını açıklamak ve diğer ülkelerde yapılmış risk yönetimi konulu alan araştırmalarını incelemek amaçlarına hizmet etmiştir. Alan araştırması yöntemi ise Türk inşaat firmalarının projelerindeki riskleri saptamak ve Türk inşaat firmalarında risk yönetimi konusu ile ilgili güncel tespitler yapmak için kullanılmıştır. Tez çalışmasının ilk bölümü giriş bölümünden oluşmaktadır. Bu bölümde konunun önemi, problemin tammı, tezin amaçları, çalışmada kullanılan yöntemler, her bölümün kapsamı ve amaçları açıklanmıştır. Tez çalışmasının ikinci bölümü, inşaat projelerinin genel niteliklerini ve inşaat projelerindeki riskleri konu almaktadır. Öncelikle inşaat projelerinin 4 ana özelliği şu şekilde sıralanmıştır:. Karmaşık ve zaman harcayıcı yapısı. Farklı emek gruplarını birleştirici yapısı. Her projenin farklı olma özelliği. Değişken ve risk barındıran yapısı IXİnşaat projelerinin özellikleri belirlendikten sonra, farklı kaynaklara göre inşaat projelerinin aşamaları açıklanmıştır. İnşaat projelerinin katılımcıları ise inşaat firmaları, tasarım firmaları, malzeme tedarikçileri, teknik elemanlar ve işçi/usta sınıfı olarak belirlenmiştir. Daha sonra inşaat projelerinde rastlanan risk kavramı üzerinde durulmuştur. İnşaat projelerindeki risk kavramı; riskin tanımlanması, çeşitli risk faktörleri ve inşaat sektörünün farklı katılımcıları arasındaki risk dağılımı bölümleriyle açıklanmıştır. Malsahibinin üstlendiği riskler; araziye giriş, ekonomik krizler, ödemelerde gecikme, çevresel faktörler, toplumsal düzensizlik ve savaş, doğal afetler; müteahhit firmanın üstlendiği riskler ise yeraltı şartlan, işgücü, malzeme ve ekipman, hava şartlan, miktar sapmaları, taşeron hatalan, hatalı işler ve iş kazalan olarak belirlenmiştir. Üçüncü bölüm ise, inşaat firmalannda risk yönetimi esaslarım açıklamak amacıyla kurgulanmıştır. Öncelikle risk kaynağını belirleme, riskin analizi, riske karşılık verme, risk planlaması ve riskin bütçeye yansıtılmasından oluşan risk yönetimi aşamaları açıklanmıştır. Daha sonra, risk yönetiminde kullanılan nitel ve nicel metotlar incelenmiştir. Son olarak inşaat risklerinin somutlaştmldığı yer olan inşaat sözleşmelerinde risk dağılımı ele alınmış ve sabit fiyatlı ya da götürü usulü sözleşmelerin, birim fiyat ya da maliyet+kar üzerinden sözleşme tiplerine göre inşaat firmalan açısından daha riskli olduğu belirtilmiştir. Dördüncü bölümde ; çeşitli ülkelerde inşaat firmaları üzerinde yapılmış, inşaat projelerinde risk yönetimini konu alan alan araştırmalan açıklanmıştır. Bu alan araştırmalan, konularına göre üç ana grupta toplanmıştır. Birinci grupta, çeşitli tip inşaat projelerinde risklerin tanımlanmasıyla ilgili alan araştırmalan bulunmaktadır, ikinci grup, Yap-İşlet-Devret projelerindeki riskler ve bu risklere karşı alman önlemleri konu alan alan araştırmalarından, üçüncü ve son grup ise inşaat projelerindeki risklerin maliyet hesabı ve sigortalanmasını içeren alan araştırmalarından oluşmaktadır. Tez çalışmasının beşinci bölümünde ise Türkiye Müteahhitler Birliği'ne bağlı inşaat firmalannda risk yönetimi ile ilgili alan araştırması sunulmaktadır. Bu alan araştırmasının amaçları şu biçimde formüle edilmiştir:. inşaat firmalannm bakış açısından inşaat risklerini belirlemek ve inşaat projelerinin farklı katılımcılan üzerindeki dağılımını incelemek,. inşaat risklerinin gelecekte farklı katılımcılar üzerindeki dağılımını öngörmek,. inşaat firmalan açısından sigorta edilebilen ve edilmesi gereken riskleri tanımlamak,. inşaat risklerinin inşaat firmalan açısından önem sırasını saptamak,. inşaat risklerine karşı inşaat firmalan tarafından alman önlemleri belirlemek. inşaat firmalarının, inşaat risklerini saptamada hangi teknikleri kullandığını ortaya çıkarmak. Bu amaçlar doğrultusunda hipotezler kurulmuş ve bu hipotezleri sınamak için sorular oluşturulmuştur. 15 soru içeren anket formu, alan araştırmasının hedef kitlesinioluşturan Türkiye Müteahhitler Birliği'ne bağlı 119 firmaya, elektronik posta ve faks yoluyla gönderilmiştir. Alan araştırmasına %16,8'lik bir katılım sağlanabilmiştir. Alan araştırmasının bulguları 3 bölüm halinde açıklanmıştır. İlk bölüm, alan araştırmasına katılmış olan inşaat firmalarının özellikleriyle ilgili bulguları içermektedir. İkinci bölüm, katılımcı profîlleriyle ilgilidir. Üçüncü bölüm ise alan araştırmasının risk yönetimi ile ilgili bulgularını kapsar. Tüm bu bulgular grafik ve tablolarla açıklanmış ve alan araştırmasından elde edilen sonuçların büyük bir netlikle ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Alan araştırmasına katılan firmaların çoğu Ankara merkezli, inşaat sektöründe uzun yıllardır hizmet veren firmalardır. Katılımcı firmaların inşa ettiği yapı tipleri zengin bir çeşitlilik göstermekle beraber ağırlıklı müşteri tipi kamu sektörüdür. Katılımcı firmaların %50'si yurtdışında, çoğunlukla Rusya ve Türki Cumhuriyetler' de faaliyet göstermektedir. Anketi cevaplayan firma temsilcilerinin büyük çoğunluğu 25-35 yaş diliminde, İTÜ mezunu inşaat mühendisleridir. Bu kişilerin büyük çoğunluğu firmalarında üst düzey yönetici pozisyonundadır. Alan araştırmasının risk yönetimini konu alan sorularının en önemlilerinden biri, inşaat risklerinin farklı katılımcılar üzerindeki güncel dağılımına ilişkindir. Türk inşaat sektöründe risklerin güncel dağılımının büyük yüzdesi inşaat firmaları üzerindedir. Gelecekteki risk dağılımı ile ilgili tahminler ise ideal dağılıma oldukça yakındır. Türk ekonomisinin çıkmazlarının inşaat sektörüne bir yansıması olarak katılımcı firmaların en çok önem verdikleri risklerin finansal konularla ilgili olduğu saptanmıştır. Ayrıca katılımcı firmaların ihaleye girme kararını etkileyen en önemli faktörlerin de ekonomi ile ilgili olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca inşaat risklerine karşı alman önlemlerin en yaygın olanının sigorta yaptırmak olduğu saptanmıştır. Ancak sigortalanması gereken fakat sigortalanmayan bir çok risk faktörü bulunduğu da ortaya çıkmıştır. Türk inşaat sektöründe risk yönetim metotlarının yeterince tanınmadığı ve kullanılmadığı saptanmıştır. Benzer şekilde, teklif aşamasında da risk maliyetlerinin bilimsel yöntemler kullanarak değil, firmaların ya da yöneticilerin deneyimlerine dayanılarak saptandığı tespit edilmiştir. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve Yapı Denetim kanunlarında inşaat firmaları açısından oluşabilecek risklerin saptanması, katılımcı firmaların büyük çoğunluğunun bu kanunları henüz incelememiş olmasından dolayı gerçekleştirilememiştir. Türkiye'nin AB 'ne girmesi durumunda inşaat sektörü katılımcılarının risklerle karşılaşmayacağını düşünenler oldukça büyük bir yüzdeye sahiptir. Yeni risklerin doğacağını belirtenler ise kalite, uzmanlaşma, kurumsallaşma, ekonomi, standardizasyon ve uluslar arası çalışma koşullan üzerinde durmaktadır. Alan araştırmasıyla ilgili son bölüm ise alan araştırması bulgularının değerlendirilmesini konu almaktadır. Bu değerlendirme, alan araştırmasının XIbaşlangıcında kurgulanmış olan hipotezlerin sınanması ve erişilebilen literatürde bulunan diğer alan araştırmalarının bulgularıyla karşılaştırma yardımıyla yapılmıştır. Tez çalışmasının altıncı bölümü, sonuç bölümüdür. Bu bölümde tez çalışmasının genel sonuçları, bölümler bazında açıklanmıştır. Ayrıca risk yönetimiyle ilgili, tez çalışmasının kapsamına alınamayan konular belirtilmiş ve daha sonraki çalışmalara yön göstermesi amaçlanmıştır. xıı

Özet (Çeviri)

A SURVEY ON RISK MANAGEMENT IN CONSTRUCTION FIRMS MEMBER OF TURKISH CONTRACTORS ASSOCIATION SUMMARY Construction sector is subject to a high risk level, due to its unique character and to its complex and intricate structure which involves various labor groups and many variable and unpredictable factors. Consequently, risk management in construction projects appears as an important subject in construction sector. The goals of this thesis on risk management in Turkish construction sector are defined as such:. To determine risks in construction projects,. To define various risk management stages and risk analysis methods,. To determine risks in Turkish construction sector and to question the use of risk management processes in Turkish construction firms,. To compare the application of risk management in Turkish construction firms and in foreign construction firms, and to define the differences. To accomplish these goals, are used two different methods, such as the research method and the survey method. The research has been made to determine risks in construction projects, to define various risk management stages and risk analysis methods and to study surveys made in foreign countries on risk management. On the other hand, the current situation of Turkish construction firms, concerning construction risk management is clarified by the help of the survey method. The importance of the subject, the definition of the problem, the goals of the thesis, the methods used and the content of each chapter are set up in the first chapter of the thesis, which is the Introduction. The second chapter of the thesis comprises of the general characteristics of construction projects and of the construction risks. The four basic characteristics of a construction project are specified as such:. Its complex and time-consuming structure,. Its intricate structure uniting many labor groups,. Its unique character,. Its variable and risky structure. XlllAfter the project characteristics, various risk management stages are defined following different sources. And the participants of construction projects are specified such as construction firms, design firms, material suppliers, technical professionals and workers. Then the construction risk concept is clarified by defining risk, various risk factors and by determining the distribution of construction risks on different participants. Risk factors, such as site access, economical disasters, payment delay, environmental factors, public disorder and war and acts of God are undertaken by the owner. Although, the contractor assumes the responsibility of risks such as subsurface conditions; labor, materials and equipment productivity, weather conditions, quantity variations, subcontractor failure, defective works and accident exposures. The third chapter provides a general understanding of risk management. First, the various stages of risk management are defined: identifying risk, analyzing risk, responding to risk, risk planning and contingency planning. Then the chapter focuses on qualitative and quantitative methods used in risk analysis. Finally, risks in various construction contract types are dealt with. And it is stated that from the contractor's point of view, the fixed price contracts involve more risks than the unit price or cost+profit contracts. The fourth chapter provides information about surveys or case studies on risk management in various construction firms and countries. These surveys or case studies are divided into three groups regarding the following subjects: the definition of construction risks in various construction projects, risks in Build-Operate-Transfer projects and the actions taken to prevent these risks, contingency planning and insurance for construction risks. The fifth chapter of the thesis deals with the presentation of the survey on risk management in construction firms member of Turkish Contractors Association. The goals of this survey are identified as such:. To define construction risks from the point of view of the construction firms and to clarify the distribution of construction risks on different project participants,. To try to guess the future distribution of construction risks on different project participants,. To define insurable construction risks,. To determine the importance level of construction risks,. To set up the actions taken by the construction firms to prevent construction risks,. To specify the risk analysis techniques used by construction firms. Following these goals, hypotheses are made up and to check these hypotheses questions are formulated. The questionnaire which comprises of 1 5 questions, is sent by e-mail or by fax, to 119 members of Turkish Contractors Association. A 16.8% participation has been obtained. XIVThe findings of the survey are divided into three groups. The first group deals with the findings about the characteristics of the construction firms. The second group comprises of the findings about the participants' profile. And the third group presents findings about the risk management. All these findings are clarified by the help of tables and histograms. The majority of the firms have their center in Ankara and they all have been involved in construction sector for many years. Although the firms are specialized on a wide variety of construction types, the majority works for the public sector. 50% of the firms accomplish construction activities in foreign countries. And the majority of this 50% builds in Russian Federation and in the Turkish Republics. The majority of the participants are 25-35 years-old civil engineers graduated from ITU. And a major group between them work as top level managers. One of the most important questions of the survey deals with the current distribution of construction risks on different project participants. In Turkish construction sector, the major part of construction risk responsibilities are held by construction firms. On the other hand, the prediction about the future distribution is quite similar to the idealistic distribution. As a reflection of the weakness of Turkish economy, it is found that the biggest importance is attached to financial risks. Moreover, the most important factors which influence bid/no-bid decisions of construction firms, are also economical. The most frequent action taken to prevent risks, is found out to be the insurance. However, there are a lot of construction risks that have to be insured but that cannot because of various conditions. The risk analysis methods are not in frequent use by Turkish construction firms. Also during the tendering stage, risk costs are identified by managers' experience and not by using scientific methods. The additional risks that could appear by the application of the Public Bid Law (no:4734), the Public Bid Contracts Law (no:4735) and the Construction Control Law, could not be identified since the participants were not mastering yet the subjects dealt in these laws. The majority of the participants think that no additional risks will appear as a result of Turkey being a member of European Union. Those who think of new risks, focus on risks about quality, specialization, institutionalization, economy, standardization and working abroad conditions. The last part about the survey deals with the evaluation of the survey findings. This evaluation is made by checking out the hypotheses made up at the beginning of the survey and by comparing these findings with the findings of other surveys found out during the research stage. The sixth chapter of the thesis is the Conclusion, which focuses on the general results of the chapters successively. Also are identified the subjects not taken into the thesis content, for the aim of directing the researches following. XV

Benzer Tezler

  1. Tez No

    554350

    Türkiye İnşaat Sektöründe Risk Yönetimi Olgunluğu Üzerine Değerlendirme

    Risk management maturity assessment on the construction sectory in turkey

    DİLEK EREN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSEYİN ATİLLA DİKBAŞ

  2. Tez No

    92309

    Gümrük Birliği sürecinde Türkiye'nin dış ticaret dendesine ilişkin sorunlar ve çözümleri

    In Proces of Customs Union, the problems and the ways of solutions in foreign trade balance of Turkey

    SÜREYYA BAKKAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Ekonomiİstanbul Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAYRİ ERDOĞAN ALKİN

  3. Tez No

    199390

    An investigation on the application of standard contracts in the Turkish construction industry

    Türk inşaat sektöründe standart sözleşmelerin uygulamaları üzerine bir inceleme

    BEGÜM SERTYEŞİLIŞIK

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2007

    HukukOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SOOFİA TAHİRA ELİAS-ÖZKAN

  4. Tez No

    863581

    Turkey's green economic transformation and energy efficiency of buildings in İzmir

    Türkiye'nin yeşil ekonomik dönüşümü ve İzmir'deki binaların enerji verimliliği

    MERVE SEREN GÜLTEKİN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    EnerjiYaşar Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler (İngilizce) Bilim Dalı

    PROF. DR. EMRE İŞERİ

    DOÇ. DR. DEFNE GÜNAY ULUBAY

  5. Tez No

    93419

    Effects of the European Union and Customs Union on Turkish construction sector

    Avrupa Birliği ve Gümrük Birliğinin Türk inşaat sektörüne etkileri

    AHMED ERKMEN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2000

    İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ENGİN ERANT

Geri Dön