Geri Dön

Kütüphanelerde doğal aydınlatma sistemi ve tasarım kararlarına etkisi

Daylighting concepts for library buildings and their effects on design

  1. Tez No: 142777
  2. Yazar: SERPİL KANİDŞER
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ALPİN YENER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2003
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Fiziksel Çevre Kontrolü Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 192

Özet

KÜTÜPHANELERDE DOĞAL AYDINLATMA SİSTEMİ VE TASARIM KARARLARINA ETKİSİ ÖZET Enerji tüketimini ve bina kullanım maliyetlerini minimum değerlere indirgemek için binalar, doğal aydınlatma, ısıtma ve havalandırma sistemlerinin optimum düzeyde kullanımı düşünülerek tasarlanmalıdır. Doğal aydınlatma sistemi, görsel performans ve konfor koşullan doğrultusunda, ihtiyaç programına uygun, istenilen mekanda istenilen miktarda ışık sağlamayı amaçlar. Doğal aydınlatma sistemi, doğal aydınlatmayı bir çevre sistemi olarak ele alan tüm etkenleri içerir. Bu etkenler aşağıdaki gibi listelenebilir:. Fizyolojik ve psikolojik gereksinimler. Doğal aydınlatma sisteminin bitkiler, sanat eserleri, özel arşivler, mobilyalar dahil olmak üzere tüm malzemelere etkisi. Doğrudan güneş ışığının kontrol edilerek binaya alınması. Yaygın gün ışığının kontrol edilerek binaya alınması. Arazi koşullan, çevre düzenlemesi ve çevredeki binalann doğal aydınlatma sistemine etkileri. Doğal aydınlatma sistemi açıklıklan, cam, gölgeleme ve güneş kontrolü, yapma aydınlatma sistemi kontrolü, manuel ve otomatik kontrol sistemleri ile aktif iklim kontrol sistemleri gibi bina sistemlerinin birbirleri ile entegrasyonu. Kütüphanelerde doğal aydınlatma sistemi ve tasanma etkisinin incelenmesi olarak ele alman çalışmanın ilk bölümünde tezin kapsamı, ele almış yöntemleri ile ulaşılmak istenen hedef kısaca anlatılmıştır. xııİkinci bölümde, temel kütüphane türleri ile herbiri için önemli tasarım kriterleri ele alınmıştır. Üçüncü bölümde bina formu, kat sayısı, kat yüksekliği, kitap raflarının yerleşme düzeni, doğal aydınlatma, ısıtma ve havalandırma sistemleri gibi genel tasarım kararlan ele alındıktan sonra, kütüphanede verilen hizmetler ve gerekli bölümler ile gerekli donatılar ve diğer alanlar hakkında bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde, kütüphanelerde görsel konfor koşullarım koşullarını sağlamada etkili olan değişkenler, kütüphane aydınlatmasına ilişkin standartlar ve öneriler ve kütüphanelerde uygulanabilecek doğal aydınlatma sistemleri ile ilgili genel bilgiler verilmiştir. Beşinci bölüm, doğal ışık kaynaklan ve doğal ışığın kullanılmasına ilişkin tasanm ilkeleri olmak üzere iki ayn bölümde ele alınmıştır. İlk bölümde, doğal ışık kaynaklan olan güneş ve gök hakkında bilgi verilip, güneş ışınımı türleri, yeryüzüne ulaşan güneş ışınımını etkileyen değişkenler, gök koşullan ve hesap yöntemleri ele alınarak incelenmiştir. Beşinci bölümün ikinci kısmında oluşturan çalışmada - iptal ise, çatıdan aydınlatma, cepheden aydınlatma, çatıdan aydınlanan merkezi alanlar, yansımış güneş ışığının kullanımı, gölgeleme/yönlendirme elemanlannın kullanımı konu başlıklan altında doğal aydınlatma sistemi elemanlan ele alınmıştır. Altıncı bölümde ise, tasanmlan ve doğal aydınlatma sistemleri açısından mimarlık tarihinde önemli, güncel, kimisi ödül almış onbeş kütüphane, önceki bölümlerde açıklanan tasanm kriterleri ve doğal aydınlatma sistemi elemanlan kullanımı açısından ele alınmıştır. Kütüphaneler incelenirken bilgiler, binaya ait vaziyet planı, kat planlan, kesit ve görünüşler, detaylar, perspektifler ile desteklenerek ele alınmıştır. Bölüm sonunda ise incelenen onbeş kütüphanenin doğal aydınlatma sistemlerine ilişkin bilgiler tablolar halinde sunulmuştur. Bu tablolar aracılığıyla, örnek binalarda uygulanan doğal aydınlatma sistemlerinin yöre, yön, iklimsel özellikler gibi değişkenlere bağlı olarak incelenmesi ve sonuca yönelik olarak derlenmesi amaçlanmıştır. Sonuç bölümünde, kütüphane binalan için uygun görsel konfor koşullannı sağlamaya yönelik doğal aydınlatma sistemlerinin özellikleri, önceki bölümlerde yer verilen teorik bilgilerin ışığında derlenerek genel sonuçlara varılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmanın, kütüphane binalannda uygulanabilecek doğal aydınlatma sistemlerini xmderlemesi ve bu sistemlerin binanın tasarım kararlan üzerindeki etkisini ortaya koyması açısından daha sonra yapılacak çalışmalar için bir kaynak oluşturacağı düşünülmektedir. xıv

Özet (Çeviri)

DAYLIGHTING CONCEPTS FOR LIBRARY BUILDINGS AND THEIR EFFECTS ON DESIGN SUMMARY In order to minimize energy consumption and energy cost, buildings should be designed for optimal passive daylighting, heating and climatization systems. The purpose of a daylighting system, like that of any other lighting system, is to provide a reasonable amount of light where it is needed in a building while ensuring good visual performance and providing sufficient lighting contrast for visual comfort. A daylighting system includes eveything needed to make daylighting function as an environmental system in the building, such as:. Human factors, including physiology, perception, preferences, and behavior. Effects of daylight on all materials,including furniture, artwork, and plants. Controlled admission of direct sunlight. Controlled admission of diffuse daylight. Effects of local landscaping and nearby buildings on the available lightshelf. Integration of building systems, including the daylighting apertures, the glazing, the shading and sun control, the electric lighting controls, manual and automatic contol systems, and active climate control systems. In chapter one, aim and content of the thesis, the methods of analysis, synthesis and given proposals, results are shortly explained. In chapter two, kinds of library buildings and properties of each are explained. The design considerations of each kind are examined. In chapter three, effects of building form, ceiling height, heating and ventilation, layouts of furniture and equipment, fenestration, number of floors etc. which form the general design concepts of library buildings are explained. Further more, the xvaccommadations which take place in a library building and the required parts are determined. In chapter four, the primary parameters of daylighting in library buildings are shown. The importance of lighting design in libraries, visual task considerations, design issues for working areas, codes and standards are given in this chapter basing on the concepts such as requirements on illumination level, luminance, glare and colour. In chapter five, in the first part, the definitions of daylight sources, sky conditions, daylight availability for a particular sky condition, sun angles are given. In the second part of this chapter, as a part of daylighting system sidelighting, toplighting, toplit shared central spaces, optimising indirect lighting by shading / redirecting devices are explained. Sidelighting requires maximizing the sun's indirect lighting potential as well as providing shading and glare control. The strategy for achieving the comfortable and delightful interior environments described is to redirect sunlight to primary room surfaces (such as ceilings and walls), which in turn will illuminate secondary horizontal work surfaces. This will also improve the brightness balance of the space relative to the window view. To optimize the design of indirect lighting, the designer must identify where the light is wanted, where the best primary and secondary reflecting surfaces are located or can be created. In the majority of buildings the ceilings and upper walls are likely to be the only areas that can be depended upon as good light-reflecting surfaces. In addition, the ceiling is likely to be the best location for redirecting glare-free light downward onto horizontal surfaces and onto vertical surfaces facing away from the window. The effects of different sidelighting aperture locations are analyzed and explained in the terms of low, high and middle windows. Also shaped apertures and sloped glazings are analyzed in this section. Toplighting strategies, techniques, devices and forms are explained. Optimizing the performance of toplighting implies using light indirectly. As with sidelighting, incoming sunlight must be baffled and redirected in order to avoid glare and local overheating and to provide the light distribution and delightful interior environments desired. In a building like libraries whose perimeter surfaces need to be used as task xvior work surfaces, toplighting is a logical choice. In toplighting, the walls are often the most important illuminated surfaces. By intercepting direct sunlight, walls can redistribute the light to the desired surfaces and areas. Shading / redirecting devices also can be used for toplighting in some ways. Their performances under different conditions are also evaluated. In addition to toplighting, as a part of daylighting system, toplit cental shared spaces which are courts and atria, lightcourt, litria and lightwells are explained. The concepts presented in this part illustrate methods of increasing the daylighting perimeter of the building and consequently reducing the core area and the amount of the building that cannot be daylighted. In all of the explained central spaces, the light-reflecting and controlling qualities of their central spaces are maximized in order to provide sunlighting for the surrounding spaces. Further more, sources of reflected sunlight are explained in the same chapter. Wherever a window is located, the source of reflected light can be the ground, adjacent building surfaces, or portions of the facade itself. If these dependable sources are available, architecturally it is easier to take advantage of the light. Having discussed the theoretical aspects of window location and determined the building facade to be the most consistantly viable source of reflected light for sunlighting, the devices that best achieve the desired light distrubution along are evaluated. Shading / redirecting devices can be used to provide the climatic and visual comfort conditions in rooms, controlling the thermal and visual effects of direct sunlight. These devices are categorized as horizontal,vertical and eggcrated. Horizontal shading devices respond to the solar altitude. Vertical shading devices control low angle sun. Dynamic specular louvers can beam sunlight to the walls or ceiling as desired. Horizontal shading / redirecting devices are the overhang, the lightshelf, and the multiple horizontal elements called as louvers. Vertical shading / redirecting devices such as fins, columns, beams, dynamic and fixed louvers are also explained. The effectiveness of vertical louvers depends on their position relative to the sun's position on its path around the horizon. For this reason they need to be adjusted hourly throughout the day or can be controlled automatically. Horizontal louvers xvnrespond to the seasonal changes in the sun's altitude above the horizon and canbe adjusted seasonally. In any daylighting system, daylight entering the room is determined by the size of the aperture and by the particular view of the sky that the aperture has. Although changes in the room shape, room reflectivity, aperture height, or aperture slope will change the distribution of light in the space, they can not increase the total illuminance entering the space. Increases in total illuminance can only be made by increasing the number of apertures, the size of each aperture, or the view each has of the sky or ground. In chapter six, some of the contemporary and famous daylighted library buildings are examined. Plan and design strategies are explained and a presentation which includes the floor plans, sections, elevations, and if available fenestration details is carried. Daylighting systems of the library buildings are analyzed by the given design strategies listed in chapter five. As an evaluation, an analyzed table of daylighting system which includes the general information about the library (kind, layout, latitude, architect, date of built, area, book storage etc.), daylighting system devices, forms and used shading/redirecting devices, the materials used in the building constuction, surface colours (both internal and external), and building and stack area, reading halls orientation in library buildings is set and optimum design parameters for daylighted library buildings are given according to the sample daylighted library buildings. This work, aim to be a handbook of a deeply research taken in the future about effects of daylighting in architectural design and lighting in library buildings, etc. and show way to the researchs about the topics examined and emphasized. xvm

Benzer Tezler

  1. Tez No

    441798

    Lighting design proposal for the university library: The study of library lighting in relationship between visual hierarchy and human perception

    Üniversite kütüphanesi aydınlatma önerisi: Görsel hiyerarşi ve algı ilişkisinin incelenmesi

    TUĞÇE TURHAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    MimarlıkYaşar Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ERAY BOZKURT

  2. Tez No

    42391

    Cumhuriyet döneminde halkın eğitiminde halk kütüphanelerinin yeri ve tarihi gelişimi

    Başlık çevirisi yok

    MURAT ÖNAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1995

    Bilgi ve Belge YönetimiAkdeniz Üniversitesi

    PROF.DR. MUSA ÇADIRCI

  3. Tez No

    26441

    La Vie artistique litteraire culturelle et sociale l'Izmir en langue Française (du XVII'eme siecle a nos jours)

    Fransızca'da İzmir'in sanatsal edebi kültürel ve toplumsal yaşamı (XVII'inci yüzyıldan günümüze)

    HASAN ZORLUSOY

    Doktora

    Fransızca

    Fransızca

    1993

    Fransız Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül Üniversitesi

    Fransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EROL KAYRA

  4. Tez No

    336369

    Kütüphanelerde doğal ve yapay aydınlatma kriterleri: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Merkez Kütüphanesinin okuma salonlarının incelenmesi

    Daylighting and artificial lighting criteria in libraries : Middle East Technical University central library reading study halls

    FEYYAZ ATAÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    İç Mimari ve DekorasyonAtılım Üniversitesi

    İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. FİLİZ BAL KOÇYİĞİT

  5. Tez No

    785563

    Kütüphanelerde etkin gün ışığı sistemlerinin değerlendirilmesi; Konya İl Halk kütüphanesi örneği

    Evaluation of effective daylight systems in libraries; Konya İl Halk Kütüphanesi example

    BERNA ÜSTÜNDAĞ DİKİCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    MimarlıkKTO Karatay Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYŞEGÜL TERECİ

Geri Dön