Geri Dön

Dempster shafer teorisi kullanılarak tedarikçi seçimi uzman sistemi uygulaması

An expert system prototype for supplier selection by using demster-shafer theory

  1. Tez No: 151400
  2. Yazar: HAKAN ÇERÇİOĞLU
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ALİ ERCENGİZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mühendislik Bilimleri, Engineering Sciences
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2004
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mühendislik Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 101

Özet

DEMPSTER SHAFER TEORİSİ KULLANILARAK TEDARİKÇİ SEÇİMİ UZMAN SİSTEMİ UYGULAMASI ÖZET Çok kriterli ve uzman görüşlerinin farklı olduğu karar verme problemlerinde en son karara ulaşmak güçtür. Çünkü bir uzmanın çok kriterli değerlendirme yapması belirsizlik içermektedir. Karar verici tarafından verilecek nihai karar, uzmanın değerlendirmesinin belirsizliklerini de yansıtacaktır. Bu nedenle problem, nihai karara özgü belirsizliğin nasıl indirgenebileceğidir. Bu problemin çözümü için elimizdeki çalışmada Dempster-Shafer teorisinin temel olarak alındığı ve çok amaçlı karar verme problemlerinde popüler bir yöntem olan Analitik Hiyerarşi Proses (AHP) ile bütünleştirilmiş DS/AHP yöntemine başvurulmuştur. Bu yöntemin faydası olarak geleneksel AHP yönteminde kriter sayısı ve alternatif sayılan arttığında oluşan işlem sayısının bu yöntemde azaltılması olarak verilebilir. Tabii ki bu yöntemin elde uygulanarak çözümü uzun ve zahmet verici olabilir. Bundan dolayı karar vericiye yardımcı olmak amacıyla karar problemine öneriler üreten bir uzman sistem programı oluşturulmuştur.Bu uzman sistem değerlendirme tabanlı problemlere cevap vermektedir. Günümüz işletmelerinin popüler konularından olan Tedarik zinciri yönetimi içerisinde en önemli yeri tutan ve sistemin sağlıklı işlemesi için temel işlevi gören Tedarikçi Seçimi konusu bu sistemin çalıştırılması için uygun bir alandır. Buradaki kriterlerin ve alternatiflerin uygulamadaki fazlalığı bu konuda çabuk çözüm verecek araştırmaları zorunlu hale getirmektedir. Çalışmamızın birinci bölümünde çalışmanın amacı ve kapsamı hakkında bilgilerin bulunduğu Giriş bölümü, ikinci bölümde uzman sistemlerin genel yapısı ile ilgili bilgiler sunulmuştur. Üçüncü bölümde belirsizlik ve belirsizliğin çeşitleri ve karar problemine etkileri anlatılmıştır.Dördüncü bölümde Karar mekanizmasını oluşturan Dempster-Shafer teorisi, AHP ve bunların bütünleştirilmesinden oluşan DS/AHP metodu hakkında kısaca bilgi verilmektedir. Beşinci bölümde ise uygulama yapacağımız konu olan Tedarikçi seçimi konusuna giriş yapılacaktır. Altıncı bölüm olan uygulama bölümümüzde programın işleyişi, temel formlar ve fonksiyonlar hakkında örneklerle açıklama yapılacak ve son olarak da yedinci bölümde literatürün geliştirilebilmesi için sonuç ve düşünceler verilecektir.

Özet (Çeviri)

AN EXPERT SYSTEM PROTOTYPE FOR SUPPLIER SELECTION BY USING DEMPSTER-SHAEER THEORY SUMMARY It is hard to reach the final result, on Decision Problems which has multiple criteria and all experts have different ideas on them. Because an evaluation of an expert in multi- criteria environment includes ambiguity. The last decision taken by the expert, will include and show the uncertainty of expert. So the main problem of this type decisions is how to decrease the uncertainty. To solve the problem faced, DS/AHP method, which uses the popular multi-criteria Decision tool AHP and Dempster-Shafer Theory with its combination of evidence, is applied. The DS/AHP method increases the huge number of criteria, alternatives and the calculations occurred on them, when compared with the traditional AHP method. The calculations of this method would be tiring if they were calculated manually. Thus, an expert system prototype, which produces groups of suggestions to support the decision maker, is constructed. This prototype works on evaluation based problems. The knowledge base is constructed on these binary evaluations. The most important reason for usage of this application on Supplier Selection problem in Supply Chain Management, is its larger number of criterias and decision altenatives. The applications on this problem includes a large variety technics, including Data envelopment analysis, Cluster analysis, Case based reasoning methods, Linear programming, i.e. Application of our method takes place in heuristic methods which makes pairwise comparison and expert system protoype. But this technic makes comparisons between focal sets that includes ambiguity. So this work gives a new vision on Supplier selection problem. In normal AHP method we should make comparison between all decision alternatives, and all criterias even if we have no information about some of them. But in DS/AHP expert system prototype, a less amount of comparison is made. In the first section an introduction section which explain the goal of this work is given, then in the second section, a small data about expert systems and its variations. The third section gives us information about uncertainty and its relation with decision problems. In the Fourth section the inference mechanism of the expert system AHP and DS/AHP technics and DS theory is explained. With the fifth section we introduce the Supply chain Management and Supplier Selection problem which is our application area. At the Sixth section the application, its components, the mechanism, and application with examples are given. And in the Seventh and the last section the contributions to the literature and some future works which could be done are placed XI

Benzer Tezler

  1. Güç transformatörlerinde makine öğrenmesi ve sensör füzyonu yöntemleri ile arıza analizi

    Power transformers fault analysis with machine learning and sensor fusion methods

    MERVE DEMİRCİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Elektrik ve Elektronik MühendisliğiGazi Üniversitesi

    Elektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MÜSLÜM CENGİZ TAPLAMACIOĞLU

    DOÇ. DR. HALUK GÖZDE

  2. Decision making in tracking applications by using Dempster-Shafer theory

    Hedef takip uygulamalarında Dempster-Shafer teorisi kullanarak karar verme

    HASAN İHSAN TURHAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Elektrik ve Elektronik MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Elektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MÜBECCEL DEMİREKLER

  3. Recognition of printed characters using dempster shaferi theory of Belief functions

    Basılmış harflerin dempster shafer kanı fonksiyonları kullanılarak tanınması

    BARAN MEHMET KARLIDAĞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1997

    Elektrik ve Elektronik MühendisliğiBoğaziçi Üniversitesi

    DOÇ. DR. YAĞMUR DENİZHAN

  4. Improving the performance of speaker identification systems by classifier combination techniques

    Konuşmacı tanıma sistemlerinin başarımının sınıflandırıcı birleştirme yöntemleri ile iyileştirilmesi

    HAKAN ALTINÇAY

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2000

    Elektrik ve Elektronik MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Elektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

  5. Distributed denial of service attack detection using densitybased clustering and information fusion techniques

    Yoğunluk tabanlı kümeleme ve bilgi füzyon teknikleri kullanarak dağıtık hizmet reddi saldırısı önleme

    MUHAMMET FATİH BAYINDIR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Elektrik ve Elektronik MühendisliğiBoğaziçi Üniversitesi

    Elektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMİN ANARIM