Batı Toroslar Bölgesi'nde karst türü ve evriminin neotektonik ve paleocoğrafik gelişim ile ilişkilerinin araştırılması
Investigation of relationships between karst type and evolution and neotectonic and paleographic development in the Western Taurids Province
- Tez No: 155447
- Danışmanlar: DOÇ.DR. MEHMET EKMEKÇİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Batı Toroslar, karst, paleocoğ rafya, neotektonik, coğrafi bilgi sistemleri, Western Taurids, karst, paleogeography, neotectonics, geographical information systems
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
BATI TOROSLAR BÖLGESİ'NDE KARST TÜRÜ VE EVRİMİNİN NEOTEKTONÎK VE PALEOCOĞRAFİK GELİŞİM İLE İLİŞKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI Çiğdem GÜVERCİN ORHAN ÖZ Batı Toros Karst Kuşağı'nda gözlenen karst türü gelişimini ve türünü etkileyen faktörlerin ortaya konabilmesi amacıyla yapılan bu çalışma kapsamında; bölgenin jeolojisi, tektonik gelişimi, paleocoğrafîk evrimi ve mevcut karstik yapısı incelenmiştir. Elde edilen bilgiler birlikte değerlendirilerek, bölgedeki karstlaşma süreçlerini etkileyen faktörler bölgede gözlenen karst evrimi açısından yorumlanmıştır. Karst türünü etkileyen faktörler; tektonik ve küresel deniz seviyesi değişimlerini içeren enerji gradyanının kaynağı; kalınlık ve litolojik özelliklere bağlı litostratigrafi; baskın tektonik rejim ile erozyon tabanı arasındaki ilişki ve iklimdir. Bu çalışmada, Batı Toroslar Bölgesi'ndeki karst türünü etkileyen faktörler ve baskınlık dereceleri ayrıntılı olarak incelenmiştir. Buna göre, bölgede karst türünü etkileyen ana faktör enerji gradyanının birincil kaynağı olan tektonizmadır. iklim (Messiniyen) ise enerji gradyanının ikincil kaynağı olması bakımından karst türünü etkileyen diğer önemli bir faktördür. Diğer faktörler sırasıyla; enerji gradyanı kaynağı ve karstlaşmanın düşey yönde yayılımı açısından erozyon tabanı; karbonatlı kayacın bulunma şekli (allokton / otokton); yerel öneme sahip enerji gradyanı kaynağını oluşturan ve yüzey - sığ yüzeyaltı morfolojisini yeniden şekillendiren iklim ve karbonatlı kayacın çözünmeye uygunluğudur. Çalışma bölgesinde farklı ortam koşullarında çökelmiş allokton ve otokton özellikte dört ana yapısal birim bulunmaktadır. Bu birimler; Antalya Naplan, Beydağları Otoktonu, Likya Naplan ve Menderes Masifî'dir. Jeolojik tarihçeye göre, farklı tektonik etkiler altında kalmış, farklı dönemlerde karasal fasiyes geçirmiş ve karstlaşmıştır. Bunun sonucunda, bölgede evrimsel ve gençleşmiş karst biraradabulunmaktadır. Buna göre, Menderes Masifi'nde ve Likya Napları'nda evrimsel, Beydağlan Otoktonu ve Antalya Napları'nda gençleşmiş karst bulunmaktadır. Orta Miyosen'de bölge şiddetli orojenik hareketlerin etkisi altında kalmış ve bu dönemden sonra Anadolu'nun batıya kaçışının etkisiyle şiddetli sıkışma kuvvetlerinin etkisi altında kalmıştır. Günümüzde halen tektonik olarak aktif kabul edilen bölgede, genelde sıkışma rejiminin etkisiyle meydana gelmiş bölgesel yükselme ve zaman zaman iklim değişikliklerinin etkisiyle oluşmuş enerji gradyanı ve tektonik etkilerle oluşmuş yoğun faylanma sonucu yoğun, yaygın ve derin karst gelişmiştir. Beydağlan Otoktonu'nda erozyon tabanı deniz seviyesidir ve buna bağlı olarak derin karst gelişmiştir. Antalya ve Likya Napları'nda ise erozyon tabanı, deniz ile dokanak halinde olan kısımlar için deniz seviyesi, diğer kısımlar için ise karbonatlı kayaç kütlesini kesen sürekli akarsular ve altında bulunan geçirimsiz birimlerdir. Buna bağlı olarak naplarda yanal ve derin karst gelişmiştir. Günümüzde Batı Toroslar Bölgesi'nde diğer bölgelerden farklı bir karstik yapı gözlenmektedir. Deniz seviyesine çok yakın yüksekliklerde ve deniz seviyesinde, denizel baskına uğramış büyük karstik yapılar, sahil ve deniz seviyesinin altında karst kaynaklarına rastlanmaktadır. Bunun sebebi, Geç Pliyosen - Erken Pleyistosen döneminden bu yana çalışma bölgesinin Batı Anadolu genişleme rejiminin etkisi altında kalarak çökmesidir. Ayrıca, meydana gelen bölgesel çökme, akifer özelliği gösteren karbonatlı kaya kütlelerinde freatik zonun sığlaşmasına, vadoz zon kalınlığının azalmasına neden olmuştur. Çalışma, Batı Toroslar'da karstlaşmayı kontrol eden faktörlerin özellikle neotektonik evrim ve eş zamanlı paleocoğrafik gelişimin etkisi altında olduğunu ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
INVESTIGATION OF RELATIONSHIPS BETWEEN KARSTIFICATION TYPE AND EVOLUTION AND NEOTECTONIC AND PALEOGEOGRAPHIC DEVELOPMENT IN THE WESTERN TAURIDS PROVINCE Çiğdem GÜVERCİN ORHAN ABSTRACT Within the scope of this study, which aims at exposing the factors affecting the karst type and distribution in Western Taurids Karst Belt; geology, tectonic development, the paleogeographic evolution and the present karst state of the region is examined. Evaluating the obtained information, the factors affecting the karstification process are interpreted considering the karstic evolution of the region. The main factors affecting the karst type are the source of energy gradient comprising the tectonic and the climatic effects, lithostratigraphy related to thickness and lithology, relation between the type of erosion base and the dominating tectonic regime, and climate. In this study, the factors affecting the karst type and their dominance in Western Taurids Province are investigated in details. According to this, the main factor affecting the karst type in the region is the tectonics being the primary source of energy gradient. Climate (Messinian), however, is the other important factor affecting the karst type being the secondary source of energy gradient. The other factors are; erosion base involving the source of energy gradient and vertical karstification; the type of occurrence of carbonate rocks (allochthonous / autochthonous); climate generating the local source of energy gradient and reshaping surface - shallow subsurface morphology. There exist four structural units in allochthonous and autochthonous character, which precipitated under different conditions in the study area. These units are namely Antalya Nappes, Beydağları Autochthon, Lycia Nappes and the Menderes Massive. According to the geological history, these units were subjected to different tectonic effects and karstified undergoing terrestrial facies at different iiiages. Hence, both evolutionary and rejuvenated karsts exist in the study area. As a result, evolutionary karst exists in Menderes Massive, rejuvenated karst exists in Beydağları Autochthon and Antalya Nappes, evolutionary and rejuvenated karst exist together in Lycia Nappes. The study area was subjected to intensive orogenic movements in Middle Miocene and after this period had been under the influence of intensive compressive forces due to westward escape of Anatolia. Being still accepted as tectonically active, today, extensive, widespread and deep karst has developed, generally due to regional uplift under the influence of compressional regime and sometimes due to extensive faulting occurring from the high energy gradient and tectonic effects related usually to orogenesis and sometimes to climate. The erosion base in Beydağları Autochthon is the sea level and hence deep karst has developed. In Antalya and Lycia Nappes the erosion base is the sea level for the regions in contact with the sea, whereas it is the impervious underlying units for the remaining lands where deep and lateral karst has developed. Today, different karstic structure exists in the Western Taurids Province than the other parts of Anatolia. Marine flooded wide karstic formations at and closed to sea-level and karst springs below sea-level can be observed. This is due to Western Taurids Province being under the effect of West Anatolian Extensional Regime since Late Pliocene - Early Pleistocene. Additionally, submergence caused the extension of phreatic zone and the contraction of vadose zone in carbonate rocks of aquifer in character. This study puts forward that the factors controlling karstification in Western Taurids are especially under the influence of neotectonic evolution and coeval paleogeographic development.
Benzer Tezler
- Analitik hiyerarşi yöntemi (AHY) ve coğrafi bilgi sistemleri (CBS) kullanılarak sel risk potansiyelinin değerlendirilmesi: Isparta ili Uluborlu-Senirkent havzası örneği
Evaluation of flood risk potential using analytical hierarchy process (AHP) and geographic information systems (GIS): Example of Isparta province Uluborlu-Senirkent basin
AHMET FİKRİ İNCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mühendislik BilimleriBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiMalzeme Teknolojileri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM İSKENDER SOYASLAN
- Kuyucak dağları (Isparta-Antalya) karstik kaynakları su kenesi (Hydracnidia: Acarı)faunası
Water mite (Hydrachnidia: Acari) fauna of karstic water at Kuyucak mountains (Isparta-Antalya)
HÜLYA CANDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyolojiBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR GÜLLE
- A Sequence stratigraphical approach from microfacies analyses to the aption-albion peritidal carbonates of polat cimestone (Seydişehir)
Polat kireçtaşının apsiyen-albiyen gel-git çevresi karbonatlarına mikrofosiyes analizleri ile sekons stratigrafik yaklaşım (Seydişehir)
ZEYNEP ELİF GAZİULUSOY
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
Jeoloji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DEMİR ALTINER
- Kanalizasyon sistemi bulunmayan bir yerleşim bölgesinde yeraltı suyu kirlenmesi: Örnek çalışma Antalya Liman Mahallesi
The impacts of septic tanks on ground water quality: Case study of Liman Region in Antalya
TUĞBA ÖZDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Çevre MühendisliğiAkdeniz ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HABİB MUHAMMETOĞLU