Menemen Ovası koşullarında II. ürün olarak yetiştirilen mısır bitkisinin değişik gelişim aşamalarında uygulanan sulamaların verime etkisi üzerinde bir araştırma
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 16001
- Danışmanlar: PROF.DR. SAİT YAŞAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1990
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
- 95 - ÖZET Günümüzde tarımsal amaçlı su kaynaklarının giderek azalmasına ve sulama maliyetlerindeki artışa bağlı olarak, normal sulama yerine kısıtlı sulama programlarının uygulanma olanakları üzerinde çok çeşitli araştırma lar yapılmaktadır. Bu araştırmalardaki ortak amaç, herhangi bir alan ve bitki için sulama suyundaki kısıtlamaya karşılık verimde meydana gelecek değişik liklerin önceden bilinmesidir. Menemen Ovası koşullarında yetiştirilen ikinci ürün mısırın su-verim ilişkilerinin belirlenmesi amacıyla yapılan bu çalışma, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesine ait Araştırma, Uygulama ve Üretim Çiftliği toprakları Di zerinde yürütülmüştür. Araştırma alanı topraklarının fiziksel analizinden elde edilen so nuçlara göre, bünye sınıfı üst toprak katmanında tınlı.alt toprak katmanın da ise milli-tın olarak bulunmuştur. Hacim ağırlık değerleri, katmanların bünye sınıflarına bağlı oİarak 1.29-1.44 gr/cm3 arasında değişmiştir. Ku llanılabilir rutubet kapasitesi ise mil fraksiyonunun fazla oİması nedeni ile oldukça yüksek çıkmıştır. Araştırmada G-4507 melez mısır çeşidi kullanılmıştır. Su ile verim arasındaki ilişkiler, topraktaki rutubet açığına karşı duyarlı bitki gelişim aşamaları dikkate alınmak suretiyle, gerek sulama sayısında ve zamanında, gerekse de ıslatılan toprak katmanı derinliğinde kısıtlama yapılarak iki farklı deneme şeklinde araştırılmıştır. Söz konusu denemeler 8'er konudan oluşan 3 yinelemeli, tesadüf.blokları deneme desenine göre düzenlenmiştir. Her iki deneme için de kök bölgesi toprağını tarla kapasitesine getirmek amacıyla ekimden önce sulama suyu uygulanmıştır. Deneme I' de ele alınan sulama konuları şöyledir: K1:Ekim öncesi sulamadan sonra bir daha sulanmamıştır. K2: Sadece vejetatif gelişim aşaması başlangıcında olmak üzere 1 kez sulama. K3: Sadece çiçeklenme aşaması başlangıcında 1 kez sulama. K4: Sadece dane bağlama aşaması başlangıcında 1 kez sulama. K5: Vejetatif ve çiçeklenme aşamaları başlangıcında olmak üzere toplam 2 kez sulama. KG: Vejetatif ve dane bağlama aşamaları başlangıcında olmak üzere- 96 - toplam 2 kez sulama. K7:Çiçeklenme ve dane bağlama aşamaları başlangıcında olmak üzere toplam 2 kez sulama. K8:Vejetatif,çiçeklenme ve dane bağlama gelişim aşamaları başlan gıcında oİmak üzere toplam 3 kez sulama. Deneme II' de ise, gelişme süresi boyunca 3 kez(K1,K3,K5,K7) ve 5 kez(K2,K4,K6,KB) olmak üzere 2 farklı sulama sayısı ve 0-40 cm.(K1,K2), D-6D cm.(K3,K4),0-90 cm.(K5,K6) ve 0-120 cm.(K7,K8) olmak üzere 4 farklı ıslatma derinliği ele alınmıştır. Sulamalar, I. grupta (3 sulama) ve jetatif, çiçeklenme ve dane bağlama gelişim aşamaları başlangıcında, II. grupta ise (5 sulama) ve jetatif.çiçeklenme öncesi, çiçeklenme, çiçeklenme sonrası ve dane bağlama gelişim aşamalarında olacak şekilde planlanmıştır. Değişik sulama uygulamalarını mısırın su tüketimi, dane verimi ve diğer özellikleri üzerindeki etkilerine ilişkin elde edilen sonuçlar aşa ğıda özetlenmiştir: 1. Deneme I konularından elde edilen bazı değerlendirme kriterleri aşağıda gösterilmiştir: 2. Konulara göre uygulanan sulama suyu miktarları, sulama sayısındaki artışa bağlı olarak artmıştır. Aynı sayıda sulanan konulara uygulanan sulama suyu miktarları arasında da farklılık bulunması nedeniyle, bu yönden, sulama zamanında oldukça önemli olduğu sonucuna varılmıştır..- 97 - 3. Sulama sayısı ve zamanındaki değişiklik mevsimlik bitki su tüketimini de önemli miktarda etkilemiştir. Ancak gelişme dönemi boyunca 2 kez sulanan konuların (K5,K6 ve K7) mevsimlik bitki su tüketimleri birbirine oldukça yakın çıkmıştır. 4. En yüksek verim KB (3 sulama),en düşük verim ise K1 (susuz) konularından elde edilmiştir. Sulama sayısındaki azalmaya bağlı olarak verimde de düşüşler gözlenmiştir. Sulama sayıları aynı olmasına karşın K2,K3,K4 ve K5,K6,K7 konularından elde edilen verimler arasında farklı lıklar olması nedeniyle, verim üzerine sulama zamanının da oldukça etkili olduğu sonucuna varılmıştır. 5. Değişik sulama uygulamalarından elde edilen sonuçlara göre, bitki su tüketimi ile verim arasında yüksek düzeyde doğrusal bir ilişki bulunmuş tur. Bu yönden yapılan regresyon analizi sonucu, su tüketimi ile verim ara sındaki ilişki; Y = 1.46 x X - 15G eşitliği ile tanımlanmış, korelasyon kat sayısı ise; r = D.B61 olarak bulunmuştur. 6. Su kullanım randımanının en yüksek H5 konusundan elde edilmesi nedeniyle, su kaynağının kısıtlı Dİduğu koşullarda, ikinci ürün mısırın ve- jetatif ve çiçeklenme aşamalarında olmak üzere 2 kez sulanmasının, birim su dan en fazla yararlanma yönünden optimum uygulama olduğu sonucuna varıl mıştır. Bu şekilde normal sulama programına göre uygulanan su miktarında %39 oranında tasarruf yapılması, arttırılan su ile aynı koşullarda 0.63 da.'- lık bir alanın daha sulamaya açılarak 135 kg/da. verim artışı sağlanması da olasıdır. Gelişme süresi boyunca 1 kez sulama olanağı bulunduğu koşullar da ise, söz konusu sulamanın, çiçeklenme aşaması başlangıcında yapılması ge rektiği belirlenmiştir. 7. En düşük verim azalma oranı K3 konusunda bulunmuştur. Gelişme sü resi boyunca 2 kez sulanmasına karşın verim azalma oranı K6 konusunda ol dukça yüksek çıkmıştır. B. Gelişme süresi boyunca topraktaki rutubet açığının sadece 1 ge lişim aşamasında yaşandığı sulama uygulamalarında (K5,K6 ve H7), bitki du yarlılık faktörü, en düşük H5,en yüksek ise K6 konularında bulunmuştur. Buna göre topraktaki rutubet açığına karşı en duyarlı aşamanın çiçeklenme oldu ğu, bunu sırasıyla vejetatif ve dane bağlama aşamalarının izlediği sonucuna varılmıştır.- 9B - 9-Gerek verim azalma oranı, gerekse de bitki duyarlılık faktörü de ğerleri, su kullanım randımanı değerlendirmesinden elde edilen sonuçları destekler nitelikte bulunmuştur. 10. Deneme II konularından elde edilen bazı değerlendirme kriterle ri aşağıda gösterilmiştir. 11. Deneme II' de ele alınan değişik sulama uygulamaları sonuçlarına göre, sulama sayısı ve ıslatma derinliğindeki artışa bağlı olarak uygulanan toplam sulama suyunda ve mevsimlik bitki su tüketiminde artış meydana gel miştir. Ancak, sulama sayısının 3 Dİduğu durumda K5 ve K7,5 olduğu durumda ise K4,K6 ve K8 konularından elde edilen mevsimlik bitki su tüketiminin birbirine oldukça yakın çıkması, ıslatma derinliğinin mevsimlik su tüketimi üzerine olan etkisinin sulama sayısına bağlı olarak değiştiği şeklinde yo rumlanmıştır. 12. Deneme II konularından elde edilen verim sonuçlarına göre, en düşük verim K1, en yüksek verim ise KB konularından sağlanmıştır. Gerek su lama sayıları gerekse de ıslatma derinlikleri farklı olmasına karşın K4, K5,K6,K7 ve KB sulama konularından elde edilen verimler birbirine oldukça yakın çıkmıştır. 13. Değişik sulama uygulamalarından elde edilen sonuçlara göre, bit ki su tüketimi ile verim arasında oldukça yüksek doğrusal bir ilişki bu lunmuştur. Bu yönden yapılan regresyon analizinde su tüketimi ile verim a-- 99 - rasındaki ilişki; Y = 1.19 x X - 12.3 eşitliği ile tanımlanmış, korelasyon katsayısı ise; r = D.9B4 olarak bulunmuştur. Söz konusu ilişkinin deneme II 'de deneme I1 e göre daha yüksek çıkması, sulama suyundaki kısıtlamanın tüm gelişim aşamalarına dengeli bir şekilde dağılmasına bağlanmıştır. 14. Bulama sayısının 3 olduğu durumda değişik ıslatma derinlikle rinden elde edilen su kullanım randımanı değerleri K3 ve H5 konularında birbirine eşit ve en yüksek bulunmuştur. Buna göre, su kaynağının kısıtlı olduğu koşullarda K3 sulama konusu önerilmiştir. Bulama sayısının 5 olduğu durumda ise en yüksek su kullanım randımanı K2 konusundan elde edilmiştir. Buna göre, sulamanın sık aralıklarla yapılması durumunda ıslatma derinli ğinin kD cm. alınmasının birim sudan en fazla yararlanma yönünden optimum olduğu sonucuna varılmıştır. 15.Bulama sayısı yönünden her iki grupta da H5 ile H7 ve K6 ile KB arasında verim azalma oranı sıfır bulunmuştur. Buna göre,mısır bitkisi nin, 9D cm. 'nin altındaki toprak katmanında tutulan sudan yeterince fayda lanamadığı sonucuna varılmıştır. 16. Her iki denemede de özellikle çiçeklenme öncesi yapılan sulama lar bitkide yaprak sayısı ve bitki boyunun artmasına neden olmuştur. Bunun sonucu olarak yaprak sayısı ve bitki boyu ile su tüketimi ve verim arasın daki ilişki deneme I" de deneme II ' ye göre oldukça zayıf çıkmıştır. 17. Değişik sulama konularından elde edilen ortalama koçan çapı ve koçan boyu ile verim ve su tüketimi arasında yüksek düzeyde doğrusal bir ilişki bulunmuştur. Bu yönden 1000 dane ağırlığı ile su tüketimi arasında her iki deneme için de kuvvetli bir ilişki bulunmuş, ancak, 1000 dane ağır lığı ile verim arasındaki ilişki deneme I' de oldukça zayıf çıkmıştır. Bu sonuca özellikle önceki gelişim aşamalarında sulama yapılmayıp dane bağla ma aşamasında sulama yapılan konuların neden olduğu görülmüştür. Bu konu larda dane bağlama aşamasındaki sulamalar, 1000 dane ağırlığını arttırmış, ancak, verim artışı aynı düzeyde gerçekleşmemiştir.
Özet (Çeviri)
- 1D0 - SUMMARY Various researches have been carried Dut an the application possibilites of limited irrigation programs instead of adequate irrigation, due to the decrease in the water resources used for agricultural purposes and the increase in the irrigation costs. The shared purpose of these researches is to be able to predict the changes likely to occur in crop yield when limited uater supply is used for any field and plant. This research which aims at determining the water-yield relation ships of the second-crop maize grown in the conditions of Menemen I/alley, has been carried out on the fields of Research, Application and Production Farm of the Faculty of Agriculture, University of Ege. According to the results obtained through the physical analyses of the research-field soil, texture class is classified as loam in the upper layer and silty-İDam in the lower layer. volume weight values range from 1.29 to 1.44 gr/cm3 depending on the texture classes of the layers. Avail able moisture capacity has been found so high due to the excess of the silt fraction. In the research, G-4507 type hybrid maize has been used. Water-yield relationships have been studied in two different group of experiments by limiting not only the number of irrigation but also the depth of the soil layer that is wetted and by changing the irrigation time, taking the growth seasons of the plant susceptibility to the decrease of water soil into consideration. The experiments, mentioned above have been designed based on the randomized block designs consisting of 8 treatments with 3 replications. In both of the experiments, the irrigation water has been applied in order to refill the soil of effective root zone to the field capacity just before sowing. The irrigation treatments applied in Experiment I are as follows: K1:Control (non irrigated). H2: Irrigating only Dnce at the beginning of the vegetative growth period. K3: Irrigating only once at the beginning of the flowering period. K4: Irrigating only once at the beginning of the yield formation period.- 101 - K5: Irrigating tujice,at the beginning of the vegetetive and f flowering periods. H6: Irrigating twice, at the beginning of the vegetative and yield formation periods. K7: Irrigating twice, at the beginning of the flowering and yield formation periods. KB: Irrigating three times, at the beginning of the vegetative, flo wering and yield formation periods. In Experiment II, to-.four different wetting depths, namely,0-40 cm. (M,K2),0-60 cm.(K3,K4),0-90 cm.(K5,K6) and 0-120 cm.(K7,K8) with three (K1,K3,K5,K7) and five (K2,K4,K6,K8) irrigations were applied during the growing seasons. Irrigations have been planned to be applied at the begin ning of the vegetative, flowering and yield formation periods in the treatment of 3 times irrigation and during the vegetative, pre-f lowering, flowering, post-flowering and yield formation periods in the 5 times irrigation treatment. The results related to the effects of different irrigation treatments on the water consumption, yield and other properties of maize have been summa rized below: 1.The results obtained from the treatments of Experiment I are as follows: 2. The depth of irrigation water given depending on the treatment- 102 - has increased in parallel to the increase in the number Df irrigation. The period of irrigation has also found important since, there were significant differences between the depths of irrigation water applied to the treatments which have been irrigated equally in number. 3. The change in the number and time of irrigation has greatly affected the seasonal water consumption. on the other hand, the seasonal water consumptions of the treatments which were irrigated twice (K5,KS and K7) during the growth season, have been determined to be close to each other. 4. The highest yield has been obtained from the treatment KB (irri gated 3 times), and the lowest from H1 (non-irrigated). Reductions in the yield depending on the decrease in the number of irrigation have been detected. Although they were irrigated equally in numbers, there were diffe rences between the yields obtained from the treatments K2,K3,K4 and K5,K6,K7 Consequently, it has been concluded that the periods Df irrigation is also very effective on the yield. 5. According to the results obtained through different irrigations, it has been found out that there is a significant linear relationship between water consumption and yield. By means of the regression analysis carried out in this respect, the relationship between water consumption and yield has been described as the equation Y = 1.46 x X - 150, and the correlation coefficient has been found out as r = 0.B61. 6. Since the highest water use efficiency has been obtained from the treatment K5,it has been discerned that irrigating the second-crop maize twice namely, in the vegetative and the flowering periods, is the optimum application, in order to make the best use of a unit of water when water resources are limited. In this way, it is possible tD save 39% of the irriga tion water when compared to the adequate irrigation program and to obtain an amount of 135-kg/da. yield increase by irrigating an additional 0.63-da. land. It has been determined that the plant must be irrigated at the begin ning of the flowering period if it is to be irrigated only once throughout the growth season. 7. The lowest yield reduction ratio has baen discerned in the treat ment K3. Although it was irrigated twice throughout the growth season, the yield reduction ratio has been determined to be very high in the treatment K6.- 103- - B.Ldhen soil mater deficit has been created in only one growth period throughout the growing season (K5,K6 and K7),the lowest crop suscep tibility factor has been determined in K5,and the highest in K6. Therefore, the period most sensitive to water decrease in the soil is the flowering period, and vegetative and yield formation perriuds follow it. 9. It has been found out that the value of yield reduction ratio and that of the crop susceptibility factor support the findings obtained from the water-use-efficiency analyses. 10. Some of the results of the analyses obtained from treatments of Experiment II are as follows: 11. The total amount of the water and the seasonal water consumption have been increased in parallel with the increase in the number of irriga tions and in the wetting depth. Nevertheless, the amount of seasonal water consumption of K5 and K7 when the number of irrigation was three, and that Df K4,K6 and K8 when it was five have been nearly the same. This situation... indicates that the effect of wetting depth on the seasonal water consumption changes according tD the number of irrigation. 12-The lowest yield has been obtained from the treatment K1,and the highest from K8 according to the results of yield obtained through Experiment II. The yields obtained from the irrigation treatments K4,K5,K6,K7 and KB have been approximately the same, despite the numbers of irrigation and the depths of wetting were different.- 104 - 13. It has bean found out that there is a significant linear relation ship betueen water consumption and yield. By means of the regression analysis carried out in this respect, the relationship water consumption and yield has been described as the equation Y = 1.19 x X - 12.3, and the correlation coefficient has been found out as r = D.9B4.The reason why the concerning relation in Experiment II was higher than in Experiment I that the limita tion in the amount of irrigation water has been distributed to all growing seasons equally. 14. When the number of irrigation was 3, the water use efficiency values obtained from different wetting depths have been determined to be equal and the highest in the treatments K3 and K5. Consequently, the irrigation treatment H3 could be suggested, when the water resources are limited. The highest water use efficiency has been obtained from the treatment K2 when the number of irrigation was 5. It has been concluded that, in frequent irrigation applications the wetting depth of 4D cm. was determined tD be optimum from the viewpoint to make the best use of a unit of water. 15.The yield reduction ratio of K5 and K7,and of K6 and H8 has been found as zero in both groups. These results have shown that maize couldn't make use of the water that existed deeper than the 9D-cm. layer of the soil. 16. In both Df the experiments, irrigations applied espectially before the flowering period resulted in the increase in the number of leaves and in plant height.Consequently,it has been found out that there were weaker relationships between the number of leaves and height of plant with water consumption and yield in Experiment I than in Experiment II. 17.A significant linear relation of the length and diameter of ear of maize with the water consumption and yield has been obtained through different irrigation treatments. In the analysis related to the weight of 1000 grains, a significant relation between the weight of 1000 grains and water consumption has been observed in both experiments. on the other hand, nonsignificant relation has been obtained between the weight of 1000 grains and yield in Experiment I. The treatments irrigated' in the yield formation period but not irrigated at previous growth stages have particularly resulted in this situation. Therefore, irrigations at the yield formation period incre ased the weight of 1000 grains, but the yield increase has not been at the same level.
Benzer Tezler
- Pamuk yaprakbiti (Aphis gossypii glov.(Homoptera:aphididae))'nin İzmir ve Manisa illerinde pamuktaki biyolojisi ve populasyon dalgalanmalarını etkileyen faktörler üzerinde araştırmalar
Investigations on the biology of cotton aphid (Aphis gossypi glov.) (Homoptera:aphididae) on cotton and the factors affecting its population trends in İzmir and Manisa (Turkey)
FÜSUN TEZCAN
- Menemen Ovası koşullarında karpuz bitkisinin sulama suyu gereksinimi ve sulanması üzerine bir inceleme
Başlık çevirisi yok
KEMAL MEHMET GİRGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
ZiraatEge ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İ. HAKKI TÜZEL
- Menemen ovası koşullarında ayçiçeği bitkisinde dönemsel sulamauygulamalarının bitki su stres indeksi üzerine etkisi
Effects of cropwater stress indeks of different irrigation periodic practice on sunflower in Menemen plain
MERVE BÜLBÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatEge ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERAFETTİN AŞIK
- Menemen Ovası koşullarında dönemsel kısıtlı sulama uygulamalarının damla sulama ile sulanan ikinci ürün ayçiçeğinde verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkisi
Effect of periodic deficit irrigation practices on yield and some quality characteristics in the second crop sunflower irrigated with drip irrigation in Menemen Plain conditions
SİNAN ARAS
Doktora
Türkçe
2024
ZiraatEge ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERAFETTİN AŞIK
PROF. DR. CENK KÜÇÜKYUMUK