Türkiye'de faizin vade yapısı ile reel ekonomik aktivite arasındaki ilişki
The relation between term structure of interest rate and reel economic activity: Turkish case
- Tez No: 160330
- Danışmanlar: PROF.DR. ERDİNÇ TELATAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Faizin Vade Yapısı, Reel Ekonomik Aktivite, öngörü, YGO modellemesi, Term Structure of Interest Rate, Reel Economic Activity, Forecasting, Star Type Modeling
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Ill Özet OMAY, Tolga. Türkiye'de Faizin Vade Yapısı ile Reel Ekonomik Aktivite Arasındaki İlişki, Doktora Tezi, Ankara, 2005. Reel ekonomik aktivitenin öngörülmesi bir çok iktisadi kararın önemli bileşenidir. İş dünyası üretim planını ve politika yapıcıları para politikasının zaman içinde izleyeceği yolu bu öngörülere bakarak hesaplamaktadırlar. Öngörüleri yapmak için ele alman makro model karmaşık olabilir. Bunun yanısıra öngörüyü yapmak için düzgün veri bulunamayabilir. Bu tür zorluklar nedeniyle reel ekonomik aktivitenin geleneksel makro modeller kullanılarak elde edilen öngörüleri yerine, finansal göstergeler kullanılarak elde edilen öngörülerinin yapılması tercih edilmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye'de reel ekonomik aktivite ve faiz oranının vade yapısı arasındaki ilişkinin niteliklerinin araştırılmasıdır. Faizin vade yapısı ve reel ekonomik aktivite arasındaki ilişkinin doğrusal olmayan bir yapı arz etmesi, doğrusal olmayan zaman serisi analizinin kullanılmasına sebep olmuştur. Faizin vade yapısı ile reel ekonomik aktivite arasındaki ilişkinin doğrusallığına karşın Yumuşak Geçişli Otoregresif (YGO) doğrusal olmayan yapı test edilmiş ve YGO tipinde doğrusal olmayan bir yapı sergilediği bulunmuştur. YGO modeli doğrultusunda yapılan belirlenme, tahmin ve teşhis aşamalarından sonra Türkiye'de faizin vade yapısı ve reel ekonomik aktivite arasındaki ilişkiyi en iyi betimleyecek modelin, Çoklu Rejim Yumuşak Geçişli Otoregresif (ÇRYGO) model olduğu görülmüştür. Faizin vade yapısını oluşturabilmek için 1 aylık, 3 aylık ve 9 aylık faiz verilerinden yaralanılmıştır. Bu verilerin birbirlerinden çıkarılması sayesinde 3 farklı spred verisi elde edilmiştir. Bu veriler sayesinde ise üç farklı ÇRYGO modeli tahmin edilmiş ve tahminler sonucunda Türkiye'de faizin vade yapısı ve reel ekonomik aktivite arasındaki ilişkide en iyi öngörü ufkunun 3 ay olduğu sonucuna varılmıştır. Bu araştırmaların haricinde parametrik olmayan tahmin yöntemi ve ardışık yapılan Chow yapısal kırılma testleri ile ilişkinin diğer özellikleri de araştırılmıştır. Özellikle ÇRYGO modelinin doğrultusunda yapılan parametrik olmayan tahmin yöntemi ile ekonomik daralma ve genişleme dönemlerinde ilişkinin negatif olduğu ve ara dönemlerde ise zayıf bir pozitif ilişki olduğu ortaya koyulmuştur. Gelişmiş ülkeleri ele alan ampirik çalışmalarda faizin vade yapısı ile reel ekonomik aktivite arasında pozitif ilişkiler bulunmuştur. Türkiye'de ilişkinin pozitif çıkmama sebebi ise faiz aktarma kanallarının çalışmamasına bağlanmıştır.
Özet (Çeviri)
IV ABSTRACT OMAY, Tolga. The Relation between Term Structure of Interest Rate and Reel Economic Activity: Turkish Case, Doktora Tezi, Ankara, 2005. The forecasting of real economic activity is an important component of many economic decision. These forecasts are frequently used by the business world while drawing their production plans or by policy makers while computing the time course of the monetary policy. The macro model that is used for forecasting can be complex or there may be insufficient data for forecasting. It is because of these difficulties why financial indicators are employed in addition to traditional macro models while forecasting real economic activity. The essential purpose of this study is to investigate the nature of the relation between real economic activity and term structure of interest rate. The non-linear structure of the relationship between yield spread and real economic activity has engendered the use of non-linear time series analysis. Despite the linearity between term structure of interest rate and real economic activity, the said relationship has been tested for a non-linear model called Smooth Transition Autoregressive (STAR) and found to present a STAR type non-linear structure. After the identification, estimation and diagnosis phases under the direction of STAR model, the best model to describe the relationship between the term structure of interest rate and real economic activity in Turkey has been found to be Multiple Regime Smooth Transition Autoregressive (MR-STAR) model. In order to form the term structure of interest rates 1 month, 3 months, 9 months interest rate data have been utilized and 3 different spread data have been derived by subtracting these data from each other. Through these data three different MR-STAR models have been estimated. According to the results of this estimation, the best forecasting horizon in the relationship between term structure of interest rate and real economic activity in Turkey has been concluded to be 3 months. Except for these researches, non-parametric estimation methods and iterative Chow Structural Break tests have been employed to investigate other characteristics of the said relationship. Especially through the non-parametric estimation method in line with MR-STAR model, has displayed that the relationship is negative in economic expansion and contraction periods, while it becomes a weak positive relation in between periods. The reason why the relationship between term structure of interest rate and real economic activity does not turn up to be positive in Turkey whereas it is found to be positive in empirical works considering developed countries is deemed to be that interest transmission mechanism does not work in Turkey.
Benzer Tezler
- Faizin vade yapısı teorileri ve Türkiye'deki faizin vade yapısının kesitsel olarak incelenmesi
Term structure of interest rate thories and cross sectional analysis in Turkey
EBRU DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT KIYILAR
- Finansal krizlerin nedenleri, oluşumu ve sonuçları; Güneydoğu Asya, Meksika ve Türkiye örnekleri
The Reasons, formation and results of the financial crises; Southeast Asia, Mexico and Turkey as examples
ELİF BİRCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
EkonomiGazi Üniversitesiİktisat Politikası Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER FARUK ÇOLAK
