Solvent ekstraksiyon yöntemi ile atık çözeltilerden soy metallerin geri kazanımı
Recovery of precious metals from waste solutions by using solvent extraction method
- Tez No: 166288
- Danışmanlar: PROF. DR. SERVET TİMUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Metalurji Mühendisliği, Metallurgical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
SOLVENT EKSTRAKSIYON YÖNTEMİ İLE ATIK ÇÖZELTİLERDEN SOY METALLERİN GERİ KAZANIMI ÖZET Farklı endüstrilerde uygulanan soy metal kaplama işlemleri sonucu oluşan yıkama sularında, çeşitli metalurjik proseslerde oluşan atık çözeltilerde, film banyo atıklarında düşük konsantrasyonlarda soy metal içeren çözeltiler oluşmaktadır. Çeşitli proseslerden gelen bu atık çözeltilerden soy metallerin geri kazanımı ekonomik olarak önem kazanmışta. Bu çalışmada soy metalleri içeren çözeltilerden solvent ekstraksiyon yöntemiyle 4 farklı ekstraktant kullanılarak çözeltideki Rh, Au ve Ag'nin selektif olarak organik faza ekstraksiyonu sentetik olarak hazırlanmış ve endüstriyel çözeltiler kullanılarak incelenmiştir. Araştırmada kullanılan ekstraktantlar; TBP(Tri-n butyl phosphate), DEHPA - Di(2-ethylhexyl)phosphoric acid, IONQUEST 801, CYANEX 471X'tir. Çalışmada denge pH'ının ekstraksiyon katsayısı üzerindeki etkisi, farklı solventlerin yükleme kapasiteleri ve ekstraksiyon verimi üzerindeki etkileri, sıyırıcı asitlerin sıyırma verimleri incelenmiştir. Yapılan deneysel çalışmalar sonucunda 82,5 mg/1 Rh3+ içeren çözeltiden Rh3+ 'un en iyi Ionquest801 ile pH: 4 değerinde % 41,21 ve DEHPA ile pH: 3,5 değerinde %60 verimle yüklendiği görülmüştür. 138 mg/1 Ag+ içeren çözeltiden Ag+ 'ün en iyi Ionquest 801 ve Cyanex 471X ile pH: 1-4 değer aralığında % 100 verimle yüklendiği görülmüştür. 100 mg/1 Au3+ içeren çözeltiden Au3+'mn Cyanex 471X ile pH: 1-4 değer aralığında % 100 ve TBP ile pH: 0,5 değerinde %100 verimle atık çözeltilerden kazanılabileceği tespit edilmiştir. Yapılan deneysel çalışmalarda rodyum hariç diğer soy metallerin SX ile geri kazanımmda prosesin çok adımlı olmasının gerekmediği ve genellikle 1-3 işlem adımında maksimum geri kazanım oranlarına ulaşılabildiği tespit edilmiştir. Solvent ekstraksiyonda proses optimizasyonu ve tankların hacim kullanımı açısından kritik olan A/O oranlarının 1/100 seviyelerine kadar düşürülebileceği görülmüştür. vııı
Özet (Çeviri)
RECOVERY OF PRECIOUS METALS FROM WASTE SOLUTIONS BY USING SOLVENT EXTRACTION METHOD SUMMARY Jeweler's scraps such as casting fins, cutting and press wastes, gold alloying wastes contain precious metals such as Au, Ag, Rh, Pt, and Pd. In this study, extraction of Rh, Au and Ag to the organic phase has been researched. Four different extractants has been used as agent. These are; TBP (Tri-n butyl phosphate), DEHPA - Di(2- ethylhexyi)phosphoric acid, IONQUEST 801 and CYANEX 471. Parameters that have been examined are; effect of equilibrium pH on the extraction coefficient, loading capacity of the extractant, effect of extraction period and effect of stripping solution type on the stripping efficiency. During the experiments, the procedure has been as follows; to make preliminary tests to determine the equilibrium conditions, then loading experiments have been done by using a mixer and lastly loaded metals has been stripped by means of several stripping solutions. Eventually, selective metal loading capacity of four different extractants has been investigated and efficiencies of these extractants have been compared to each other. As a result; the best loadings from the solution that contains 82,5 mg/1 Rh3+ has been with Ionquest 801 41,21% at pH: 4 and with DEHPA 60% at pH: 3,5. For Ag+ the best loadingds from the solution that contains 138 mg/1 Ag+ has been with Ionquest 801 and Cyanex 471X 100% between the pH range of 1 -4. For Au3+ the best loadings from the solution that contains 100 mg/1 Au3+ has been with Cyanex 471X 100% between the pH range of 1-4 and with TBP %100 at pH: 0,5 According to the experimental studies, maximum amount of precious metals except Rhodium are recovered in 1 - 3 stages by Solvent Extraction (SX) Process, although there is no need multi-step process for the recovery of such metals. In the optimization of SX process and tank volume, it is seen that critical ratio of A/O can be decreased to 1/100. IX
Benzer Tezler
- Düşük konsantrasyonlu çözeltilerden solvent ekstraksiyon yöntemiyle rodyum, altın ve gümüş geri kazanımı
Recovery of rhodium, gold and silver by solvent extraction method from low concentrated solutions
PINAR SUMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERVET TİMUR
- Atık çözeltilerden solvent ekstraksiyon yöntemi ile bakır, nikel ve çinko kazanımı
Copper, nickel and zinc recovery from wastewater solutions with solvent extraction method
ALİCAN ESENBOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü
PROF. DR. SERVET İBRAHİM TİMUR
- Kaliksaren esaslı ekstraktantlar ile dispersif sıvı-sıvı mikroekstraksiyon yöntemi kullanılarak sulu çözeltilerden boyar maddelerin giderilmesi
Removal of dyestuff from aqueous solution by using the dispersive liquid liquid micro extraction method
FATMA NAGİHAN KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kimya MühendisliğiKonya Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TABAKCI
- Karboksilik asitlerin sulu çözeltilerden yeşil çözücü kullanılarak sıvı membran ve reaktif ekstraksiyonla geri kazanımı
Recovery of carboxylic acids from aqueous solutions by using green solvent in liquid membrane and reactive extraction
FERİDE NAİME TÜRK
Doktora
Türkçe
2022
Kimya Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜHEYLA ÇEHRELİ
- Nikotinik asitin sulu çözeltilerden yeşil çözücülerle reaktif ekstraksiyonunun incelenmesi
Investigation of nicotinic acid recovery from aqueous solutions by reactive extraction using green solvents
TURAL HASANOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kimya Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜHEYLA ÇEHRELİ
DOÇ. DR. NİLAY BAYLAN GÜLSOY