Short and long term variations in the concentrations of gaseous and particulate pollutants in Ankara and assessment of traffic contribution
Ankara'daki gaz ve partikül kirleticilerin kısa ve uzun dönem değişimlerinin belirlenmesi ve trafiğin hava kalitesine katkısı
- Tez No: 167168
- Danışmanlar: PROF.DR. GÜRDAL TUNCEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Urban Air Pollution, Motor Vehicles, Meteorological Factors, Pollutant Ratios, API, Ventilation Coefficient, Ankara
- Yıl: 2005
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
ÖZ ANKARA'DAKİ GAZ VE PARTİKÜL KİRLETİCİLERİN KISA VE UZUN DÖNEM DEĞİŞİMLERİNİN BELİRLENMESİ VE TRAFİĞİN HAVA KALİTESİNE KATKISI Genç, Derya Deniz Yüksek Lisans, Çevre Mühendisliği Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Gürdal Tuncel Eylül 2005, 135 sayfa Bu çalışmada, Ankara'da iki farklı grup istasyonda ölçülen kirletici konsantrasyonlarının zamansal ve mekansal değişimi ve bu değişimleri etkileyen faktörler incelenmiştir. İlk grup trafiğin doğrudan etkisi altında olan üç farklı kavşaktaki istasyondan oluşurken, diğer grup evsel ısıtmanın birincil emisyon kaynağı olduğu yerleşim bölgelerinde yer alan sekiz farklı istasyondan oluşmuştur. Ankara'daki hava kirliliğinin durumu literatürdeki diğer ülke şehirlerinin durumu ve hava kalitesi standartlarıyla karşılaştırıldığında, hava kalitesinin eskiye göre iyi olduğu fakat halen Ankara'nın hava kalitesi bakımından temiz bir şehir sayılamayacağını göstermiştir. Ölçülen tüm kirleticiler uzun dönem Türk Hava Kalitesi Standartlarını sağlasa da, yakın gelecekte kirletici konsantrasyonlarında azalma Avrupa Birliği'ne aday olma yolundaki Türkiye için zorunlu hale gelecektir. vıMeteorolojik değişkenlerin ölçülen kirletici konsantrasyonlarına etkisi incelenmiş ve kirletici kaynaklarındaki değişimin meteorolojik değişkenlere oranla kavşaklardaki istasyonlarda daha etkin olguğu saptanmıştır, öte yandan, meteorolojik değişkenlerin (rüzgar hızı ve karışım yüksekliği) yerleşim bölgelerindeki istasyonlar üzerinde daha etkin olduğu bulunmuştur. iki grup istasyon arasında yapılan nitel kıyaslama, yerleşim bölgelerindeki istasyonlarda ölçülen kirletici konsantrasyonlarında trafik emisyonlarının katkısının varlığını bir kez daha vurgulamıştır. Kavşaklardaki istasyonlarda, mevsimsel ve günlük değişimin yanında S02 seviyelerindeki düşük kış/yaz oranı kavşaklardaki istasyonlarda ölçülen S02 konsantrasyonlarına dizel araç emisyonlarının katkısı olduğunu göstermektedir. Yerleşim bölgelerinde ölçülen kirleticilere trafiğin katkısının varlığı, kirleticilerin bu istasyonlarda da tipik trafik değişimi göstermesiyle desteklenmiştir. Kirletici oranlarındaki günlük ve mevsimsel değişimler her grup istasyonda etkin olan kaynakların belirlenmesi için kullanılmıştır. PM/S02, NO/N02, PM-10/NOX ve S02/NOx oranlarının trafik ve evsel ısıtma kaynaklarının belirlenmesinde kullanılabileceği bulunmuştur. Yerleşim bölgelerinde kaynak bölgelerinin belirlenmesi için rüzgar yönüne bağlı olarak çalışan üç farklı istatistiksel metodun kullanımı gösterilmiştir. Ankara'daki hava kalitesi düzeyi, tek tek isyasyonlar bazında değilde tüm şehir için hava kalitesi indeksi (HKİ) hesaplanarak bulunmuştur. HKİ'nin meteorolojik değişkenlerle bire bir ilişkisi incelenmiştir. Maksimum rüzgar hızı ve günlük sıcaklık farkının HKİ ile en yüksek korelasyonu gösterdiği bulunmuştur. HKİ ile bu değişkenler arasındaki ilişki çok değişkenli varyasyon tekniği kullanılarak incelenmiş ve bunlara bağlı olarak HKİ tahmin modeli geliştirilmiştir. Ankara atmosferinin kendini yenileme kapasitesi havalandırma katsayısı kullanılarak hesaplanmıştır. Kendini yenileme kapasitesinin yazın en yüksek, kışın ise en düşük olduğu bulunmuştur. Düşük seyrelme oranları kışın şehirde düşük hava kalitesinin görülmesine sebep olmaktadır. Anahtar Kelimeler Kentsel Hava Kirliliği, Motorlu Kara Taşıtları, Meteoroloji, Kirletici Oranları, HKİ, Havalandırma Katsayısı, Ankara. vıı
Özet (Çeviri)
ABSTRACT SHORT AND LONG TERM VARIATIONS IN THE CONCENTRATIONS OF GASEOUS AND PARTICULATE POLLUTANTS IN ANKARA AND ASSESSMENT OF TRAFFIC CONTRIBUTION Genç, Derya Deniz M.Sc, Department of Environmental Engineering Supervisor: Prof. Dr. Gürdal Tuncel September 2005, 135 pages Spatial and temporal variations and factors affecting these variations in concentrations of measured parameters at two different groups of stations in Ankara are investigated in this study. The first group consists of three curbside stations that are under the direct influence of traffic emissions, on the other hand, the other group is composed of eight residential stations in which domestic heating is the main emission source. State of air quality in Ankara is determined through comparison with air quality data generated in other countries and available air quality standards. Based on this comparison, although air quality has improved in recent years, it is still not one of the clean cities around the world. Although measured concentrations of pollutants comply with standards in the Turkish Air Quality Regulation, further reduction in concentrations will be necessary, if EU directives become effective in the country. IVRelation between measured concentrations and meteorological parameters are also investigated. Wind speed and mixing height are the two parameters that are most closely related to measured concentrations at residential stations. However, at curbside stations concentrations are determined by emissions. Qualitative comparison of two groups of stations emphasizes the contribution of motor vehicle emissions on residential areas. Seasonal and diurnal variations of measured parameters and lower winter-to-summer ratio of S02 indicate contribution of diesel vehicle emissions to S02 levels at curbside stations. Contribution of traffic emissions are also observed in terms of well defined bimodal traffic pattern of S02 and PM-10 at non-curbside stations. Seasonal and diurnal pollutant ratios are investigated to apportion different source types that are effective in each group of station. PM-to-S02, NO-to-N02, PM-10-to-NOx and S02-to-NOx ratios are found to be good tracers for qualitative assessment of source groups, namely traffic and domestic heating. Different statistical methodologies are demonstrated to determine the source regions of pollutants with respect to wind direction. Air quality level of Ankara, instead of air quality level in each station, is determined in terms of daily API. One by one correlation between API and meteorological factors are investigated, maximum wind speed and daily thermic excursion is found to be the highest correlated variables. The relation between API and these variables is analyzed by multiple linear regression method and then air pollution forecast model highly correlated with API and meteorological variables is developed. The assimilative capacity of Ankara is calculated in terms of ventilation coefficient and found to be highest in summer and lowest in winter. In winter poor dispersion conditions favor the poor air quality in the city.
Benzer Tezler
- Alternatif motor yakıtları ve LPG'nin motor yakıtı olarak benzinle deneysel olarak karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
B.MURAT ÇEVİKÖZ
- Chemical composition of precipitation in central Anatolia
İç Anadolu bölgesi yağışlarının kimyasal bileşimi
BURCU TUNÇER
Yüksek Lisans
İngilizce
2000
Çevre MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. GÜRDAL TUNCEL
- Identification and source apportionment of trace elements in urban and suburban area of Ankara
Ankara'da eser elementler için kaynak belirleme çalışması
TAYEBEH GOLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Çevre MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN GÜRDAL TUNCEL
YRD. DOÇ. DR. SEDA ASLAN KILAVUZ
- Comparison of the rural atmosphere aerosol compositions at different parts of Turkey
Türkiye'nin değişik bölgelerindeki kırsal atmosfer aerosol kompozisyonlarının karşılaştırılması
GÜRAY DOĞAN
- Investigation of 8-year-long composition record in the Eastern Mediterranean precipitation
Doğu Akdeniz bölgesi yağışlarının 8 yıllık kompozisyon verilerinin incelenmesi
ÖZLEM IŞIKDEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2006
Çevre MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPROF.DR. GÜRDAL TUNCEL
Y.DOÇ.DR. HAKAN PEKEY
