Temporal variations and sources of organic pollutants in two urban atmopsheres: Ankara and Ottawa
Ankara ve Ottawa atmosferlerindeki organik kirleticilerin mevsimsel değişiklikleri ve kaynaklarının belirlenmesi
- Tez No: 167446
- Danışmanlar: PROF.DR. DENİZ KARMAN, PROF.DR. GÜRDAL TUNCEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Uçucu organik bileşikler, zamansal değişiklik, mekansal değişiklik, kaynak modellemesi, kaynak profili. vıı, Volatile organic compound, temporal variation, spatial variation, receptor modeling, source profile
- Yıl: 2005
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 400
Özet
oz ANKARA VE OTTAWA ATMOSFERLERINDEKI ORGANİK KİRLETİCİLERİN MEVSİMSEL DEĞİŞİKLİKLERİ VE KAYNAKLARININ BELİRLENMESİ OĞUZ KUNTASAL, Öznur Doktora, Çevre Mühendisliği Bölümü Tez Danışmanı: Prof. Dr. Gürdal TUNCEL Ortak Tez Danışmanı: Prof. Dr. Deniz KARMAN Mayıs 2005, 372 sayfa Bu çalışmanın amacı, Uçucu Organik Bileşiklerin (UOB) zamansal ve mekansal değişimleri ile bunları belirleyici faktörlerin yasal düzenlemeleri farklı olan iki ayrı şehirdeki farklı mikro-çevrelerde incelenmesidir. UOB veri seti Ankara ve Ottawa' da (Kanada) 2000-2004 yıllarında gerçekleştirilen saha çalışmalarında elde edilmiştir. Şehir havasındaki UOBlerin kaynaklarını belirleyebilmek amacı ile kaynak modellemesi yöntemi kullanılmıştır. Modelleme çalışmalarında, Pozitif Matrix Faktörizasyonu (PMF), Kimyasal Kütle Dengesi (CMB) ve Geleneksel Faktör Analizi (CFA) modelleri kullanılmıştır. Motorlu taşıtlardan kaynaklanan kaynak profilleri geliştirilmiş ve modellemede kullanılmıştır. Motorlu taşıtlar Ankara ve Ottawa şehirlerinde sırası ile %60 ve %95'lik katkı oranlarıyla en baskın UOB kaynağı olarak hesaplanmıştır. Kimyasal çözücü kullanımı (%12), kış sezonunda evsel ısınma (%31), yaz sezonunda ise bitkisel emisyonlar (%9) ve bina yüzey boyaları (%12) Ankara' daki en etkili UOB kaynakları olarak hesaplanmıştır. vıBu çalışmada ayrıca, kirleticilerin katkı paylarının rüzgar yönlerine göre hesaplanmasını sağlayan yeni bir yöntem geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Ankara ve Ottawa çalışmalarının sonuçlarının karşılaştırılması, yasal düzenlemelerin etkisini ortaya koymuştur. Ankara' daki UOB seviyeleri AB limitlerini aşmaktadır ve Ottawa sonuçlarından iki kat daha fazladır. Bu durum, Ankara'da UOBler ile ilgili yasal mevzuatın uygulanmasının henüz yetersiz olması buna karşın Ottawa' da yasal düzenlemelerin etkili olarak uygulanmasından kaynaklanmaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT TEMPORAL VARIATIONS AND SOURCES OF ORGANIC POLLUTANTS IN TWO URBAN ATMOPSHERES: ANKARA AND OTTAWA O?UZ KUNTASAL, Öznur Ph.D., Department of Environmental Engineering Supervisor: Prof. Dr. Gürdal TUNCEL Co-Supervisor: Prof. Dr. Deniz KARMAN May 2005, 372 pages This study aimed at providing a thorough understanding of temporal and spatial variations of VOCs and underlying factors in different microenvironments in two different urban atmospheres, with different degrees of regulatory enforcement. The VOC data were collected in field campaigns conducted in Ankara, Turkey, and Ottawa, Canada over the years 2000-2004. Insight into the sources of VOCs in different urban atmospheres was sought by using three commonly used receptor models namely; Positive Matrix Factorization (PMF), Chemical Mass Balance (CMB) Model and Conventional Factor Analysis (CFA). Motor vehicle related source profiles were developed to use in receptor modeling. Motor vehicles are the most abundant VOC sources with about 60% and 95% contributions to ambient levels in Ankara and Ottawa, respectively. Residential heating (31%) during winter season, biogenic (9%) and architectural coating (12%) emissions during summer season and solvent use (about 12%) emissions are the next abundant VOC sources in Ankara. IVIn addition, a new method to estimate the contribution of sources from wind sectors in urban atmosphere was developed and implemented in this study. The comparison of the results of these two cities demonstrated the influence of control measures on ambient levels and sources of VOCs observed in different urban atmospheres. VOC levels in Ankara exceed EU levels and they are about factor of two higher than that are measured in Ottawa owing to lack of implementation of emission control regulations for VOCs in Ankara compared to well adopted regulations in Ottawa.
Benzer Tezler
- Quantification of Saharan dust influences on Eastern Mediterranean air quality via atmospheric modeling
Sahra tozunun Doğu Akdeniz hava kalitesi üzerindeki etkilerinin atmosfer modeliyle belirlenmesi
BURCU KABATAŞ
Doktora
İngilizce
2016
Meteorolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER ÜNAL
- Temporal variation of volatile organic compound concentrations in Bursa atmosphere
Bursa atmosferındeki uçucu organik bileşik konsantrasyonlarının zamansal değişimi
SEMA YURDAKUL
Doktora
İngilizce
2014
Çevre MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN GÜRDAL TUNCEL
- Nutrient dynamics in coastal lagoons: Dalyan lagoon case study
Kıyı lagünlerinde nütrient dinamiği: Dalyan lagünü örneği
MELİKE GÜREL
- Atmosferik partikül (PM2.5) ve gaz fazlı (O3 ve NOx) kirleticilerin seviyelerinin, kaynaklarının, mekânsal ve zamansal değişimlerinin incelenmesi: Dilovası örneği
Investigation of levels, sources, spatial and temporal variations of atmospheric particulate (PM2.5) and gaseous phase (O3 ve NOx) pollutants: Dilovasi case
MELEK KELEŞ ÖZGÜL
Doktora
Türkçe
2022
Çevre MühendisliğiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ÖZTÜRK
- Uçucu organik bileşik (UOB) kompozisyonun Gelibolu'da belirlenmesi
Determination of volatile organic compounds (VOC) composition in Gelibolu
MÜGE AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Çevre MühendisliğiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL MENTEŞE