Orta Anadolu masifi fluorit cevherleşmelerinin kökeni
Genesis of fluorite formations in central Anatolian massif
- Tez No: 170317
- Danışmanlar: PROF.DR. ŞÜKRÜ KOÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Fluorite, Rare Earth Elements, fluid inclusion, Kırşehir, Yozgat
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
ÖZET Doktora Tezi ORTA ANADOLU MASİFİ FLUORİT CEVHERLEŞMELERİNİN KÖKENİ Ali REÇBER Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Prof Dr. Şükrü KOÇ Çalışma alanı Orta Anadolu Kristalen Kompleksi (OAKK) olarak tanımlanan, metemorfik ve magmatik kayaç topluluklarından oluşan Kırşehir masifi ve Yozgat batolitlerinin bulunduğu Kırşehir, Yozgat illerindeki Akçakent, Pöhrenk, Kaman (Kırşehir), Cangılı ve Emirhan (Yozgat) da yer alan fluorit cevherleşmelerinin bulunduğu yaklaşık 400 km2 lik bir alanı kapsamaktadır. Fluoritier 1.5 cm ile 2.0 m arasında damar şekilli olup, bu damarların içinde bulunduğu yankayaçlarda hidrotermal alterasyon yoğun bir şekilde görülmektedir. Ayrıca fluorite eşlik eden pirit, kalkopirit gibi sülfidik minerallerin varlığı incejeneh fluoritlerin hidrotermal kökenli olduğunu göstermektedir. Yapılan sıvı kapanım incelemelerinde fluoritlerin oluşum sıcaklık dereceleri;Yeniyapan-İsahocalı ve Akçakent 140°C-270°C, Pöhrenk 90°C-200°C, Alişar, Bayındır, Cangılı 110oC-160°C ve Emirhanda ise 40°C-150"C tespit edilmiştir. Bu sıcaklık ve tuzluluk (% 2 - 8.5) değerlerine göre inceleme alanındaki fluoritlerin epiternıel-mesotermal evrelerde oluştuğu,fluoriti oluşturan çözeltilerin bileşimin NaCl + KC1 + MgCl2 + H20 şeklinde olduğu ve meteorik sularla karıştığı ortaya çıkmıştır. NTE analiz sonuçlarına göre OAKK 5 farklı bölgedeki fmoritlerdeki ortalama NTE içeriği Akçakent 107.45 ppm, Pöhrenk 36.21 ppm, Bayındır 85.34 ppm, lsahocalı 154.77 ppm, Yeniyapan 93.63 ppm, Alişar 2888.43 ppm, Cangılı 100.90 ppm ve Emirhan ise 127.12 ppm dir. İnceleme alanındaki fluorit cevherleşmelerinin tamamında HNTE değerleri ANTE değerlerine göre yüksek olduğu görülmesi cevherleşmelerin tamamının magmatik kaynağa yakın olduğunu ve erken kristalleştiklerini göstermektedir. Buna göre kaynağa en yakın ve erken kristalleşen Alişar en uzak ve geç kristalleşen Emirhan bölgesi fluoritleridir. İnceleme alanında fluorit cevherleşmeleri Pöhrenk haricinde subalkalen, yada alkalen bileşimli kayaçlar içinde bulunmaktadır.Fluoritleri bulunduran bu kayaçlar Toros-Anadolu Platformunun Santoniyen- Kampaniyen zaman aralığındaki çarpışmaları esnasında ve sonrasında gelişen kabuk incelmesine bağlı alkali magmatik oluşum gerçekleşmiş ve bugünkü kayaçlar oluşmuştur. Pöhrenk yöresi hariç fluoritier Üst Kretase-Eosen zaman aralığında veya daha genç yaşlarda olabilirler. Pöhrenk fluoritleri mam, kireçtaşı kayaçlan içerisinde kırık ve çatlaklarda damar, erime boşluklarında yumrular halinde bulunmaktadır. Buna göre Pöhrenk fluoritlerinin yaşı Eosen-Pliyosen sonrası olmalıdır. Bölgedeki sıcak su çıkışlarının bulunması, sıcak suların yüksek oranda (%) fluor içermesi günümüzde de çözeltilerin etkili olduğunu göstermektedir. Bu etkinliğin gömülü ortaç bir plütorından kaynaklanabileceği düşünülmektedir. 2005, 199 sayfa ANAHTAR KELİMELER: Fluorit, Nadir toprak elementleri,Sıvı kapanım, Kırşehir, Yozgat
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Ph.D Thesis Genesis of Fluorite Formations in Central Anatolian Massif Ali REÇBER Ankara University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Geological Engineering Supervisor : Prof. Dr. Şükrü KOÇ The thesis area represents the genesis of fluorite occurrences outcrops within the Central Anatolian Crystalline Complex and including Akçekent, Çiçekdağı, Kaman, Cangılı and Emirhan within Kırşehir and Yozgat cities of an area of approximately 400 km2. The fluorites range from 1.5 cm to 2.0 m in the form of veins, and the hydrotheimal alterations can be seen densely m the wall rock that these veins are situated in. Furthermore, when the presence of sulfide minerals such as pyrite and calcopyrite, which accompany the fluorite are observed, is shows that the fluorite are from a hydrothermal origin. In the fluid inclusion studies, the homogenization temperatures of the fluorite were determined as follows; Yeniyapan-İsahocali and Akçakent 140°C-270°C, Pöhrenk 90°C-200°C, Alisar, Bayındır, Cangıh 110°C- 160°C and Emirhan as 40°C-150"C. According to these temperatures and (% 2 - 8.5) salinity value, the fluorite in the study area were formed in the epithermal-mesotberma! phase, the composition of the solution that formed the fluorites was in the form of NaCi + KC1 + MgCl2+ H20 and it was also found to be mixed with the meteoric waters. According to the REE analysis results, the average of REE content of the fluorite 5 different regions in the CACC are Akçakent 107.45 ppm, Pöhrenk 36.21 ppm, Bayındır 85.34 ppm, lsahocali 154.77 ppm, Yeniyapan 93.63 ppm, Alisar 2888.43 ppm, Cangılı 100.90 ppm and Emirhan 127.12 ppm. The Higher LREE values than the HREE values in all fluorite mineralization in the study area show that all the mineralization are close to a magmatic source and that they crystallized early. According to this the closest to the source and earliest to crystallize was Alişar and the furthest and latest to crystallize was the Emirhan region. The fluorite mineralizations in the study area are, apart from Pöhrenk, found in sub alkaline or alkaline composition rocks. The rocks which contain these fluorites were formed during the collision of the Toros- Anatolian platform Santonian-Campanian time interval. Afterwards, alkaline magmatic formation related to the crust thinning took place and these rocks were formed. Besides the Pöhrenk region, the fluorites may be from the Upper Cretaseous-Eocene time interval or younger. The Pöhrenk fluorites are found in the form of lumps in the melting cavities of the fractures and fissures in the marl, limestone rocks. According to this, the Pöhrenk fluorite's age must be after the Eocene-Pliocene time frame. The presence of hot water outlets in the area and the high fluorine value (2.7 %) in the hot water shows that the solutions are still effective today. It is thought that this activity can result from a buried intermediate pluton. 2005, 199 panes
Benzer Tezler
- Orta Anadolu fluoritlerinin (CaF2) termolüminesans (TL) ışıma tepelerine tavlamanın etkisi
The effect of annealing on the thermoluminescence (TL) glow-peaks of central anatolian fluorites (CaF2)
MEHMET YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Fizik ve Fizik MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiFizik Bölümü
PROF. DR. ZEHRA YEĞİNGİL
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA TOPAKSU
- İç Anadolu florit yataklarının izotop (sr-o-c-s) jeokimyası
Isotope geochemistry (sr-o-c-s) of central Anatolian fluorite deposits
PELİN COŞANAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİM MUTLU
- Burdur ili mermer sektörünün kurumsal ve ekonomik yapısı
İnstitutional and economic structure of marble sector in burdur
AHMET SARITAŞ
- Uzunkuyu ve Atkayası (Sarıkaya-Yozgat-Türkiye) demir cevherleşmesinin oluşumu
Iron ore formation at Uzunkaya and Atkayası (Sarıkaya-Yozgat-Türkiye)
NİLAY ÖZGÜNEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ŞÜKRÜ KOÇ
- Keskin (Kırıkkale) kurşun, çinko yatağının incelenmesi
Investigation of Pb-Zn deposits of the Keskin (Kırıkkale)
NURSEL ÖKSÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ŞÜKRÜ KOÇ