MÖ. I. Binde Anadolu'da tümülüs geleneğinin kronolojik gelişimi ve coğrafi yayılımı
Chronological growth of tumulus tradition at 1 st century BC in Anatolia and its geographical spread
- Tez No: 174928
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. BORA UYSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: tümülüs, mezar, tepe, Anadolu, gelenek, barrow, hill, Anadolu (Anatolia), tradition
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 745
Özet
MÖ. 8. yy. 'm ikinci yarısından itibaren Orta Anadolu'da görülmeye başlayan tümülüs ölü gömme geleneği, çok ani ve hızlı bir gelişim göstermiştir. Latince“tumulo”“tumulus”, Almanca“hügelgrab”veya İngilizce“barrow”veya“tumulus”olarak isimlendirilen tümülüsler, içerisinde taş sanduka ya da oda tipi mezar barındıran suni taş ya da toprak tepe olarak tanımlanmaktadır. Tümülüsler, megalit anıt ve kurganlarla büyük benzerlik taşımaktadır. Megalit anıtlar, MÖ. 4. binin ikinici yarısında Karadeniz'in batısından Avrupa içlerine ve Britanya'ya yayılırken, diğer taraftan Balkanlar' a doğru yayılmıştır. Nitekim Britanya'da MÖ. 4. binin sonlarından itibaren görülmeye başlayan megalitler, Balkanlar' da Tunç Çağı'ndan itibaren görülür. Trakya'da MÖ. 1300 - 700 yıllan arasında boyutları küçülen ve yalnızca dolmenler olarak karşımıza çıkan anıtlar, MÖ. 8. yy.'ın ikinci yarısından itibaren İç Anadolu Bölgesi'nde tümülüslere dönüşür. MÖ. 8. yy. 'm ikinci yarısında Frig Dönemi'yle birlikte Orta Anadolu'da Gordion nekropolünde ortaya çıkan tümülüs geleneği, MÖ. 7. yy.'ın sonlarına doğru Lidya Krallık Dönemi'yle birlikte Batı Anadolu Bölgesi'nde, Greko - Pers Dönemi'yle birlikte ise Anadolu'nun farklı bölgelerine yayıldığı görülmüştür. Tümülüsler Helenistik Dönem'de ise, çok daha geniş bir coğrafyaya yayılmıştır. MÖ. I. bin içerisinde tümülüsler yapısal unsurlarına göre çeşitli tiplere ayrılmaktadır. Frig tümülüs mezarları; dörtgen ve tek bölümden oluşan tamamen kapalı oda tipi mezarların yanı sıra, dörtgen ve üzeri açık olarak ahşap kalaslarla tek bölümden oluşan tekne tipi mezarlar ile taş duvarlarla çevrelenmiş taş yığma mezarlara sahiptir. Lidya tümülüs mezarları; tek ya da üç odalı sanduka plan tipi ile dromos, sundurma ve mezar odasından oluşan plan tipine sahiptir. Greko - Pers tümülüs mezarlarında ise; dromos, ön oda ve asıl mezar odasından oluşan plan tipi ile dromos, sundurma, ön oda ve asıl mezar odasından oluşan plan ve lahit mezarlar kullamlmıştu*. Helenistik Dönem'de; dromos, ön oda ve asıl mezar odasından oluşan plan tipinin yam sura hieorothesionlann kullanılmaya başladıkları görülür.
Özet (Çeviri)
Starting from the second half of the 8th century BC, tumulus (barrow) death person burial tradition was started to be seen in the Central Anatolia and it has exhibited a rather sudden and rapid growth. Tumulus worded“tumulo”'tumulus“ in Latin, ”Hiigelgrap“ in German and ”barrow“ ”tumulus" in English are defined as artificial stone or soil hill (top part) which is housing graves having marble or stone upper parts or the graves that are formed in room type. Barrows, has a great resemblance to megalith monument and kurgans. Megalith monuments, started to scatter, at second half of the 4th century BC, from Western Black Sea, towards inland of Europe and Britain and at the same time, towards Balkans. In fact, megaliths started to be seen in Britain, commencing from the ends of the 4th century BC, but, since Bronze Age, they were in Balkans. Monuments becoming small in size and only seen as dolmens, in Thrace, between 1300-700 BC, commencing from the second half of 8th Century BC were seen as barrows in Central Anatolia. During the second half of the 8th Century BC, together with the Frig period, barrow tradition was seen in Gordian necropolis in Central Anatolia and by the end of 7th century BC, together with the Lydia Kingdom Period and with the Greek-Persian period, they were in the Western Central Anatolia. They are seen at different regions of Anatolia. Whereas, in Hellenistic Period, the barrows spread on to a wider geography. During 1st century BC, barrows are classified according to their structural elements, into various types. Frig barrow graves, are made in form of rectangles and they contain single section. They are completely closed room type graves. Along with this, there are graves that are made in from of rectangle, with upper part open and in single section. They are made of wooden beams, in form of a basin (sink). There are graves which are made by piling stones and surrounding it with stone wall. Lydia barrow graves, with single or three room plan contain the dromos, storage and the grave sections in it. Where as in Greek-Persian barrow graves, there is a plan containing dromos, front room and main grave room. The dromos, storage, front room and main grave room are contained in the plan of graves in tomb form. In Hellenistic period, along with the plan containing dromos, front room and main grave room, it is observed that, the hieorothesions are started to be used.
Benzer Tezler
- Eski Çağ mimarlığında kadın figürlü taşıyıcılara ve Vitruvius'un karyatid tanımına yeniden bakış
Looking again at female-figured supportive columns and Vitruvius' caryatid definition in ancient architecture
ŞÜKRİYE SEVİL ÇONKA ERACAR
Doktora
Türkçe
2018
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ
- MÖ. I. Binde Anadolu'da cam üretimi ve tasarımı
The glass production and design in the 1st millenium B.C. in Anotolia
ŞENİZ ATİK
Doktora
Türkçe
2004
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. ÖNDER KÜÇÜKERMAN
- Asur ticaret kolonileri döneminde Anadolu'nun etnik ve sosyal yapısı
The etnical and social structure of Anatolia in the era of assyrian trade colonies
ESMA ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAnkara ÜniversitesiSümeroloji Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. İRFAN ALBAYRAK
- Van Müzesi'nde bulunan Urartu adak levhaları
Urartian votive plaques in the Van Museum
MEDYA KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL COŞKUN
- Hitit Devleti'nde saray sistemi
The palace system of Hittite State
BURCU ESRA ERAVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESMA REYHAN