Kanun eğitiminde teknik çalışma ve süsleme elemanlarını içeren etütler
The etudes includes playing techniques and ornamentations on kanun education
- Tez No: 175093
- Danışmanlar: PROF. ŞEHVAR BEŞİROĞLU
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
KANUN E?İTİMİNDE TEKNİK ÇALIŞMA VE SÜSLEME ELEMANLARINI İÇEREN ETÜTLER ÖZET Tarihi çok eski dönemlere kadar uzanan kanun, Fatih Sultan Mehmet döneminden (15. yy) itibaren Osmanlı sınırlarında kullanılmaya başlanan bir çalgıdır. Bugün halen Türk Makam Müziğinin en temel çalgılarından biri olmakla beraber, değişik şekil ve isimlerle geniş bir coğrafyada da kuUamlmaktadır. Türk Makam Müziğinde kuUanılmaya başladığı dönem göz önüne alınarak kanun eğitirninin tarihçesini ortaya koymak istersek, Osmanlı/Türk Icültürünün vazgeçilmez bir parçası olan meşk yönteminin sistemli bir müzik eğitim yöntemine geçene kadar tek eğitim yöntemi olarak kullamldığım ve sistemli eğitim yönteminin bir parçası olarak da hala devam ettiğini görürüz. Usta- çırak iüşkisinin olduğu, bir hoca etrafina toplanmış öğrencilerin notalı veya notasız olarak ama çoğunlukla tekrar, taklit ve ezbere dayalı bir yolla eser öğrendikleri meşk yönteminde çalgıları teknik yöntemle öğreten ve çalgı icrasını geliştirmeye yönelik çalışmalar söz konusu olmamıştır. 20. yy 'm başlarından itibaren günümüze doğru yaklaşıldığında çalgı müziğine dair ilginin hızla arttığını, çalgılara özel (hatta bazen sadece bir çalgıya yönelik) birtakım eserlerin yazılmaya başlandığını görüyoruz. Eğitim ve icrada nota kullanımının temel alınması, batı çalgılarına dair ayrı ayrı metotların varlığından haberdar olunması, bu metotlara dayalı bir eğitimle piyano, çello gibi batı müziği çalgılarını çalmayı öğrenen Hasan Ferit Alnar, Şerif Muhittin Targan, Mesut Cemil gibi icracıların aynı zamanda ud, kanun gibi çalgıların icracıları olmaları bir anlamda çalgı eğitiminde de metodik birtakım yaklaşunlann doğmasına yol açmıştır. 20. yy' m ortalarından itibaren Türk Müziği konservatuarların kurulmasıyla birlikte, her Türk çalgısına özgü birer müfredat hazırlama gerekliliği doğmuş, bu durum da çalgı hocalarının metoda olan gereksinimlerinin artmasına ve bu konuda çalışmalar yapılmasına neden olmuştur. Kanun alanında yapılmış olan çalışmalara bakıldığında birtakım eksiklikler gözlemlenmiştir. Bunların başmda çalış tekniklerini içeren alıştırmaların yamsıra, bu çalışmaları pekiştiriri özellikte etütlerin yeterli sayıda olmaması ve klasik kabul edilen fiske, çarpma, tremolo gibi teknik ve süsleme alanlarında çok az etüt bulunması gelmektedir. Öncelikle, 20. yy' da başlayan yeni çalış teknikerinin ve süslemelerin kullanılması, kanun çalış teknikerinin geleneksel ve modern başlıkları alfanda ele alınması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Bu alanda gözlem, inceleme ve araştırma metotlarından faydalanılarak geleneksel ve modernin ayırdına varılmaya çahşılmıştır. Geleneksel çalış teknikleri ve süslemeler ele alındığında öncelikle Kanuni Hacı Arif Bey ile başlayan, Vecihe Daryal ve Erol Deran gibi icracıların devam ettirdiği çalış teknikleri ve süslemeler tespit edilmiştir. Bu teknik ve viiisüslemeler sırasıyla:“Duate”,“Çarpma”,“Tremolo”,“Trill”,“Fiske”,“Fiskeli glissando”,“Mandal değiştirme tekniği”olarak belirlenmiş ve her birine dair çeşitli sayıda etüt oluşturulmuştur. Tezimizin birinci bölümünü meydana getiren bu çalışmalar“Geleneksel Kanun Çalış ve Süsleme Teknikleri ve Bu Tekniklere Dair Etütler”başlığı altında ortaya konmuştur. Diğer teknikler ise yenilik arz ettiğinden;“Modern Kanun Çalış ve Süsleme Teknikleri”ile ilgili olan bölümde ele alınmıştır.“Modern Kanun Çalış ve Süsleme Teknikleri ve Bu Tekniklere Dair Etütler”adıyla ortaya konan ikinci bölümün alt başlıkları günümüz bestecilerinin kanun için bestelediği modem anlayıştaki eserlerin icrasına ve günümüz lcanunilerinin modern anlayışla icra etmekte olduğu 20. yy saz eserlerinin icrasına olanak sağlayacak çalış teknikleri ve süslemelerden seçilmiştir. Bu bölümün alt başlıkları sırasıyla:“Parmakla çalış tekniği”,“Akor-arpej tekniği”,“Sağ el tremolosu”,“Glissando”,“Armonikler”,“Bisbigliando”,“Vibrato”,“Portamento”ve“Efekt niteliğindeki sesler”' dir. Modern çalışa dair meydana getirilen alt başlıklardan sadece konservatuar müfredatlarında yer verilenler ve en çok benimsenenler dikkate alınarak çeşitli sayıda etütler hazırlanmış, buna göre bu bölümün ilk dört alt başlığı olan“Parmakla çalış tekniği”,“Akor-arpej tekniği”,“Sağ el tremolosu”ve“Glissando”ile ilgili etütlere yer verilmiştir. Bu tez çalışmasında kanun eğitiminde geleneksel çalış teknikleri ve süslemeleri ile modern çalış teknikleri ve süslemeleri alanındaki etüt çalışmaları konusunda eksiklikler tespit edilmiş, bu alanda etüt besteleme çalışması yürütülmüştür. Hazırlanan bu etütlerde çoksesli bazı çalışmaların dışmda bolahenk akort esas alınmıştır. Etütlerin sıralanışında kolaydan zora bir konu dizinine bağlı kaimmiş; bir etütte yer alan teknik ya da süsleme, ondan sonra gelecek diğer etütlerde de kullanılacak şekilde bir sıralama yapılmış ve etütlerin birbirini takip etmesi planlanmıştır. Bu tezde yer alan etütlerin büyük bir çoğunluğunda Türk Müziği makamları ve formlarından yararlanılarak, ayrıca melodik yapı mümkün olduğunca zengin tutulmuş ve bu etütlerin uygulama niteliğindeki küçük konserlerde çalınmaya uygun olmasına çalışılmıştır. Bu çalışma ile, kanun çalgısının eğitiminde eksikliği büyük ölçüde bilinen teknik ve melodik etütlerin bestelenmesi, kanun eğitimi müfredatlarına bir katkı sağlanması hedeflenmiştir. ıx
Özet (Çeviri)
THE ETUDES INCLUDES PLAYING TECHNIQUES AND ORNAMENTATIONS ON KANUN EDUCATION SUMMARY Kanun, with roots dating back from ancient times, was first used inside of boundaries of the Ottoman Empire in 15th century, during the reign Fatih Sultan Mehmet. Today, it is used widely in many parts of the world with various names and it is one of the fundamental instruments of Turkish Maqam Music as well. If we want to reveal the history of kanun education, looking back to the date it began to be used in Turkish Music, we see that the an important element of Ottoman/Turkish culture,“meşk”technique, was used as the only education technique until the beginning of a systematic music education in 20th century. In meşk technique, the master-apprentice relationship is essential and students, gathered before a teacher, learn musical works either notated or not, by repeating, imitating and memorising them. The meşk technique does not include any training or studies that teaches instruments by using technical methods and that tries to develop the performance skills idiomatic to these instruments. We observe that, from the beginning of 20th century, there has been an increasing interest in instrumental music and even compositions idiomatic to specific instruments started to appear. While notation became widely used, it led to an awareness of different methods related to Western instruments, (and also by the fact that some performers like Hasan Ferit Alnar, Şerif Muhittin Targan, Mesut Cemil who plays Turkish instruments at the same time like kanun and ud) thereby emerged new methodical approaches to instrumental education of Turkish Music. When Turkish Music Conservatories were first founded in the mid 20* century, the growing need to prepare a separate curriculum for each Turkish instrument and teachers' demand for instrument methods resulted in innovation of new works in this area. When similar works done for kanun are examined, some lacking elements can easily be observed. The most important of these are that neither the exercises for training of playing techniques nor the studies to solidify these techniques are in adequate quantity; and that there exist almost no studies to train playing and ornamentation techniques such as“fiske”,“çarpma”, and tremolo that are actually considered to be classic. The emergence of new and different playing techniques and ornamentations in 20th century brings the obligation of examining techniques of kanun playing under titles of“traditional”and“modern”. To make a difference between what is traditional and what is modern, we observe, survey and make research. When speaking about traditional playing and ornamentation techniques, we mostly mean playing and ornamentation techniques used in the period beginning with Hacı Arif Bey and continuing to performers like Vecihe Daryal and Erol Deran. These techniques andornamentations in order:“Duate', ”Çarpma“ (Apppogiarure), ”Tremolo“, ”Trill“, ”Fiske“, ”Fiskeli glissando“(glissando by using fiske), and technique of changing mandal have been specified and several numbers of etudes regarding each others have been created. These studies creating the first part of our thesis have been stated under ”Traditional Kanun playing and ornamentation techniques and the etudes regarding these techniques“. As the other techniques present innovation, they are stated in ”Traditional Kanun playing and ornamentation techniques“ part. The subtitles of the second part named with ”Modern Kanun playing and ornamentation techniques and the etudes regarding these techniques“ have been selected from the playing and ornamentation techniques that allow the performance of the 20th century instrumental masterpieces with the performance of the modern comprehension of today's Kanun players and the performance of the masterpieces of today's composers they composed for Kanun in modern comprehension. The subtitles of this part in order: ”Playing with fingers technique“, Chord- arpeggio technique”,“Right hand tremolo”,“Glissando”,“Harmonics”,“Bisbigliando”,“Vibrato”,“Portamento and ”The sound effects“. Only the ones given in the schedules of conservatory from the subtitles created regarding the modern playing and many numbers of etudes have been created by taking those most adopted ones into consideration and according to this the first four subtitles; ”Playing with fingers technique“, ”Chord- arpeggio technique“, ”Right hand tremolo“, ”Glissando“ of this part have been stated. This thesis includes composition of studies that are needed to train both traditional and contemporary playing techniques and ornamentations on kanun education. These studies are all composed, except for some polyphonic ones, to be played with ”bolahenk“ tuning system. The order of studies is organised regarding to a subject systematisation ”from easy to difficult" and a technique or ornamentation used in a study is used also in other studies that follow. So, the studies are similar to chapters that follow each other. The studies which take place in this thesis are mostly composed using Turkish Maqam Music makams and forms, with melodic structures as rich as possible, so mat they could be suitable to play in small-scale recitals, to provide an application opportunity for the student. The main aim of this work is to compose technical and melodic etudes and to provide a contribution to pre-existing curriculate by filling the need of studies written for kanun education. XI
Benzer Tezler
- Klasik Türk müziği vokal icrasında başlangıç seviyesi için repertuvar eğitim metodu çalışması
Repertoire training method study for beginning level in vocal performance of Turkish classical music
BERKE MEYMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiPerformans Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. SİNEM ÖZDEMİR GÖÇERİ
- 'Kanun'un, Türk ve Azeri müziklerinde icrasının teknik ve işlevsel yönleriyle karşılaştırılarak incelenmesi
'investigation of kanun performance in technical and functional aspects in comparison of them in Turkish and Azerbaijan music'
ZAMINA BABAYEVA
- Vecihe Daryal'in kanun taksimlerinin tahlili
Analysis of kânun improvisations of Vecihe Daryal
İRŞAT KAZAZOĞLU
- İstanbul'da 19. yüzyıl Abdülmecid camileri
The 19th century Abdülmecid mosques in İstanbul
GÖZDE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SEMRA ÖGEL
- Kanun taksimlerine yönelik alıştırmaların kanun eğitiminde kullanılmasına ilişkin bir alan araştırması: Halil Karaduman örneği
A field study on the use of exercises for qanun improvisations in qanun education: The case of Halil Karaduman
SONER ÇİNİ
Doktora
Türkçe
2024
MüzikNecmettin Erbakan ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ONUR GÜÇLÜ