Yük helikopter seçiminde bulanık çok kriterli karar verme modeli
Fuzzy multiple criteria decision making model for selection among cargo helicopters
- Tez No: 176701
- Danışmanlar: PROF. DR. EKREM MANİSALI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
Tüm Silahlı Kuvvetlerin en önemli unsurunu hava gücü, hava gücünün de önemli bir kısmını helikopterler oluturmaktadır. Hali hazırda Türk Silahlı Kuvvetleri envanterinde Genel Maksat ve Taarruz Helikopterleri olmasına ramen, Yük Helikopterleri bulunmamaktadır. Yük Helikopterleri, özellikle muharebe artlarında kritik öneme sahiptirler. Bu yüzden Türk Silahlı Kuvvetleri, son teknoloji ürünü ve iyi teçhiz edilmi yük helikopterlerine ihtiyaç duymaktadır. Helikopter tipleri arasında fiyatı en yüksek olanı, Yük Helikopterleridir. Bundan dolayı; Yük Helikopteri alımı yapılırken yanlı bir karar verilmesi, telafisi mümkün olmayan kayıplara sebep olacaktır. Dolayısıyla, mevcut alternatifler arasından en uygun olanının seçilmesi oldukça önem kazanmaktadır. Oldukça karmaık yapıya sahip olan yük helikopteri seçiminde; bir çok nitel ve nicel kriter bulunmaktadır. Bu da, Yük Helikopteri seçimini oldukça zor ve karmaık bir duruma getirmektedir. Yük Helikopteri seçiminde verilecek kararda tutarlı olabilmek için, probleme getirilecek yaklaımın bütün nitel ve nicel kriterleri aynı anda dikkate alabilecek nitelikte olması gerekmektedir. Bu amaçla, Yük Helikopteri seçimi problemine Çok Kriterli Karar Verme metodu; Çok Kriterli Karar Verme metotlarından ise AHP metodu kullanılmıtır. Modele hem Klasik AHP, hem de Bulanık AHP metotları uygulanmıtır. Öncelikle alternatif Yük Helikopter tipleri belirlenmi, hangi nitel ve nicel kriterlerin modele gireceine karar verilmitir. Modele giren kriterlerin tanımı yapıldıktan sonra, modele uygulanan Klasik AHP ve Bulanık AHP metotları açıklanmı, bu metotların matematiksel ve algoritmik yapıları verilmitir. Daha sonra, her iki metodun uygulanması sonucu elde edilen sonuçlar kıyaslanmı ve yorumlanmıtır. Klasik AHP metodu uygulanırken ?Expert Choice? paket programı; Bulanık AHP metodu uygulanırken ise, bu model için ?Visual Basic? dilinde yazılan program kullanılmıtır. Yük Helikopteri Seçiminde; Bulanık AHP ile Klasik AHP metotlarının modele uygulanmasından elde edilen sıralamalar karılatırıldıı zaman, aynı sonucun bulunduu görülmütür. Sıralamalar aynı olmasına ramen, alternatiflerin aldıkları önem dereceleri farklı olmutur. Bunun sebebi; Bulanık AHP metodunun, insan düünce sistemini klasik var-yok mantıına göre daha iyi modellemi olması ve insanın tecrübelerini matematiksel ifadelere daha doru ekilde dönütürebilmesidir. Bulanık AHP metodu, insana ait sübjektif deerlendirmeleri belirli matematiksel sınırlar içine alarak daha gerçekçi bir çözüm sunmu; ve elde edilen alternatif deerleri, Klasik AHP metodundan elde edilen deerlere göre daha net bir ekilde ortaya çıkmıtır. Bulanık AHP metodunun uygulanması sonucunda alternatiflerin aldıkları önem dereceleri arasındaki farkın daha fazla olması, Karar Vericinin daha kolay karar vermesine sebep olacaktır. Yük Helikopter Seçimi maksadı ile kurulan bu model, Türk Silahlı Kuvvetlerinde veya sivil sektördeki her türlü karmaık karar verme problemleri için de kullanılabilecek bir yapıdadır. Karar verme problemlerinde bu tür yaklaımların kullanılması, daha salıklı ve tutarlı sonuçlar verecektir.
Özet (Çeviri)
The most important part of an Armed Force is its air power, and the most important elements of this air power are helicopters. Although there are Utility and Attack Helicopters in the Turkish Armed Forces, there are no Cargo Helicopters. Cargo Helicopters have critical importance especially in the combat conditions. Because of this reason, the Turkish Armed Forces needs Cargo Helicopters that are well equipped with the latest technology. Cargo Helicopters have the highest price among all types of helicopters. For that reason, making a wrong decision when buying a Cargo Helicopter will cause big losses that cannot be recovered. Because of this reason, it has great importance to determine the most suitable one among the available alternatives. In selection of the Cargo Helicopter that has very complex structure, there are many qualitative and quantitative criteria. This causes the Cargo Helicopter selection to be quite difficult and complex. To be consistent in the Cargo Helicopter selection decision, the approach to the problem is required to have the quality of paying attention to all qualitative and quantitative criteria at the same time. For this reason, the Multi Criteria Decision Making method was applied to the Cargo Helicopter selection problem; Among Multi Criteria Decision Making methods, the AHP method was applied. Both Classical and Fuzzy AHP methods were applied to the model. First of all, alternative Cargo Helicopter types were determined and it was decided which qualitative and quantitative criteria would enter to the model. After making definitions of criteria, Classical AHP and Fuzzy AHP methods were explained and mathematical and algorithmic structures of these methods were given. Afterwards, the results obtained by application of both methods were compared and evaluated. When applying Classical AHP method, ?Expert Choice? package program was used; when applying Fuzzy AHP method, a program in the language of ?Visual Basic? written for this model was used. In the selection of the Cargo Helicopter; when the orders that were obtained by the applications of Classical AHP and Fuzzy AHP methods to the model were compared, it was seen that the same results were obtained. Although the orders were the same, the importance weights of the alternatives were found to be different. The reason for this is that; the Fuzzy AHP method models human thinking system better than the classical yesno logic and converts the human experience into the mathematical expressions more accurately. The Fuzzy AHP method presented a more realistic solution by taking the subjective evaluations of human into determined mathematical limits; and the obtained alternative values came out to be clearer than the alternative values obtained by the Classical AHP method. As a result of application of the Fuzzy AHP method, the difference between the importance weights of the alternatives? being more, will cause the Decision Maker to make his/her decision easier. This model that was established for selection of Cargo Helicopter is in the form to be used for all types of complex decision making problems in the Turkish Armed Forces or civil sector. The applications of these kinds of approaches in the decision making
Benzer Tezler
- Türk Kara Kuvvetlerinde taarruz taktik keşif helikopteri etkinlik değerlendirmesi ve seçiminde analitik hiyerarşi yaklaşımı
Başlık çevirisi yok
İSMAİL YAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Savunma ve Savunma Teknolojileriİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. DEMET BAYRAKTAR
- Multi purpose small military helicopter ÇAKAH conceptual preliminary design
Başlık çevirisi yok
HAYDAR UYANIK
Yüksek Lisans
İngilizce
1997
Uçak Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiHavacılık Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. Y. KEMAL YILLIKÇI
- Vibration analysis of rotating beam structures made of functionally graded materials in a thermal environment by generalized differential quadrature method
Fonksiyonel derecelendirilmiş dönen kiriş yapıların ısıl ortamda genelleştirilmiş diferansiyel kareleme yöntemi ile titreşim analizi
MUSTAFA TOLGA YAVUZ
Doktora
İngilizce
2024
Havacılık ve Uzay Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÖZKOL
- Development of H-BN and CNT reinforced polymer composites for electronic warfare receivers and transmitters: Examination of thermal performance
Elektronik harp almaç ve göndermeç kasaları için H-BN ve CNT takviyeli polimer kompozit malzeme geliştirilmesi: Isıl performansın incelenmesi
GÜRCAN CENGİZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALAEDDİN BURAK İREZ
- Design and control of a winch driven grasping mechanism for a quadrotor unmanned aerial vehicle
Dört rotorlu insansız hava aracı için makaralı yük alma-bırakma mekanizması tasarımı ve kontrolü
MEHMET OKAN GÜNEY
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDİNÇ ALTUĞ