Ekmeklik buğdayda verim ve kalite özellikleri yönüyle uygun anaçların, kombinasyon yeteneklerinin ve kalıtım parametrelerinin çoklu dizi (line x tester) yöntemi ile belirlenmesi
Determination of suitable bread wheats and general and specific combination ability and heritability parameters for quality and yield by using line x tester analysis method
- Tez No: 183095
- Danışmanlar: PROF.DR. BAYRAM SADE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
ÖZETDOKTORA TEZEKMEKL K BUĞDAYDA VER M VE KAL TE ÖZELL KLER YÖNÜYLEUYGUN ANAÇLARIN, KOMB NASYON YETENEKLER N N VE KALITIMPARAMETRELER N N ÇOKLU D Z (L NE X TESTER) YÖNTEM LEBEL RLENMESAysun GÖÇMEN AKÇACIKSelçuk ÜniversitesiTarla Bitkileri Anabilim DalıDanışman: Prof.Dr. Bayram SADE2006, Sayfa :161Jüri: Prof Dr. Bayram SADEProf.Dr. Ali TOPALProf. Dr. Saime ÜNVERProf Dr. Tevrican DOKUYUCUDoç. Dr. Süleyman SOYLUVerim ve kalite özellikleri yönüyle ekmeklik buğday ıslahında kullanılabilecekanaçların, kombinasyon yeteneklerinin ve kalıtım parametrelerinin belirlenmesi amacıylaKonya'da 13 ekmeklik buğday çeşidi arasında (10 x 3 ) 2002-2003 üretim yılında çoklu dizi(Linextester) yöntemine göre melezlemeler yapılmıştır. Elde edilen 30 melez kombinasyonuve anaçları tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak 2003-2004 üretimyılında yetiştirilmiştir. F1 bitkileri ve anaçlar üzerinde başakta tane verimi, başak uzunluğu,başakta fertil başakçık sayısı, başakta tane sayısı, fertil kardeş sayısı, bitki boyu, üst boğumarası uzunluğu, başaklanma süresi, başaklanma-erme süresi, bin tane ağırlığı, hektolitreağırlığı, protein oranı, kuru gluten oranı, mini SDS sedimantasyon değeri, tane sertliği değeriözellikleri incelenmiştir. ncelenen özellikler için anaçların ve melezlerin çoklu dizi analizyöntemine göre genel ve özel kombinasyon yetenekleri, heterosis ve heterobeltiosisdeğerleri, geniş ve dar anlamda kalıtım dereceleri belirlenmiş ve özellikler arası ilişkilertespit edilmiştir. ncelenen bütün karakterler için anaçların kombinasyon yetenekleri farklıdeğerlerde çıkmıştır Genel kombinasyon yeteneğine ilişkin bulgulara göre; başakta taneverimi için Göksu-99, Bağcı-2002, Demir-2000 ve Gün-91 çeşitleri, protein oranı içinMomtchill ve Bezostaya-1 çeşitlerinin uygun anaçlar oldukları belirlenmiştir. Başakta taneverimi ve protein oranı özellikleri için eklemeli olmayan gen etkileri, düşük dar anlamdakalıtım dereceleri belirlenmiştir. Ortalama heterosis değerleri başakta tane veriminde pozitif(%5.58), protein oranında ise negatif (%-8.98) olmuştur. Ortalama heterobeltiosis değeri isehem başakta tane veriminde hem de protein oranında negatif (% -5.00, % -12.89) olmuştur.Bu bilgilerin ışığı altında ekmeklik buğdayda verim ve kalite ıslah çalışmalarındakullanılabilecek uygun anaç ve kombinasyonlar belirlenmiştir.ANAHTAR KEL MELER : Ekmeklik Buğday, Çoklu Dizi Analizi, Verim ve Kalite,Genel ve Özel Kombinasyon Yetenekleri, Kalıtım, Korelasyon.
Özet (Çeviri)
ABSTRACTPh. D. ThesisDETERMINATION OF SUITABLE BREAD WHEATS AND GENERALAND SPECIFIC COMBINATION ABILITY AND HERITABILITYPARAMETERS FOR QUALITY AND YIELD BY USING LINE X TESTERANALYSIS METHODAysun GÖÇMEN AKÇACIKSelçuk UniversityGraduate School of Natural and Applied SciencesDepartment of Field CropsSupervisor : Prof. Dr. Bayram SADE2006, Page : 161Jury : Prof. Dr. Bayram SADEProf. Dr. Ali TOPALProf. Dr. Saime ÜNVERProf Dr. Tevrican DOKUYUCUAssoc.Prof. Süleyman SOYLUThe crosses by line x tester between 13 bread wheat cultivars (10x3) were made in2002-2003 growing season in Konya in order to determine suitable parents, which may useto obtain new wheat cultivars with better yield and quality characteristics, their combinationabilities and heritability parameters. The 30 F1 hybrids and 13 parents were grown in arandomized complete block experimental design with 3 replications in 2003-2004 growingseason. Grain yield per spike, spike lenght, number of fertile spikelet per spike, grain numberin spike, number of fertile tiller, plant height, lenght of uppermost internode, days toheading, days to heading-maturity, thousand kernel weight, hectolitre weight, protein and drygluten contents, mini SDS sedimantation value and particle size index value of grain weremeasured in all parents and their hybrid progenies. General and spesific combining ability,heterosis and heterobeltiosis, broad and narrow sense heritability of parent and crosses werecalculated by using the linextester method and among characters correlations weredetermined. Combining abilities of the parents gave different values for all characteristicsstudied. According to findings related to general combining ability; Göksu-99, Bağcı-2002,Demir-2000 and Gün-91 varieties for grain yield per spike, Momtchill and Bezostaya-1varieties for protein content were found to be suitable parents. Non-additive gene effect andlow narrow sense heritability degrees were estimated for both grain yield per spike andprotein content. The mean values for heterosis were found to positive(%5.58) in grain yieldper spike while negative (%-8.98) in protein content and the values for heterobeltiosis werefound to be negative both grain yield per spike and protein content (%-5.00, %-12.89). As aresult suitable combinations and parents to be used in yield and quality breeding studies inbread wheat determined.KEY WORDS: Bread Wheat, LinexTester Analysis, Yield and Quality. General andSpesific Combination Ability, Heterosis, Heterobeltiosis, Heritability, Correlation.
Benzer Tezler
- Kışlık ekmeklik buğdayda verim ve kalite özellikleri yönünden genetik ilerlemenin belirlenmesi
The determination of genetik improvement for yield and quality traits at winter bread wheat
NURBERDI GUMMADOV
- Geçmişten günümüze ekmeklik buğdayda verim ve kalitedeki gelişmeler
Changing of some yield and quality components at bread wheat from late to now
MERYEM ÇÖL
- Farklı sıvı gübrelerin ekmeklik buğdayda verim ve kalite üzerine etkileri
The effect of different liquid fertilizers on yield and quality in bread wheat
MURAT YAVUZ GÖKŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEMEL GENÇTAN
- Farklı dönemde uygulanan bitki gelişme düzenleyicilerinin ekmeklik buğdayda verim ve kalite üzerine etkisi
The effect of plant growth regulators applied in different periods on yield and quality in bread wheat
SELEN KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET BAŞER