Din ahlak ekonomi ilişkisinin sosyolojik analizi: Kapitalist zihniyetin değerlendirilmesi (Adam Smith ve İbrahim Hakkı örneği)
The sociological analysis of relation between religion-morality-economy and assessment capitalist mindset (Adam Smith and İbrahim Hakkı model)
- Tez No: 186503
- Danışmanlar: PROF.DR. İZZET ER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Felsefe, Sosyoloji, Religion, Philosophy, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Din, Ahlak, Ekonomi, Kapitalizm, Modernizm, Religion, Morality, Economy, Capitalism, Modernity
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Sosyolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 282
Özet
Kendisiyle ve toplumuyla ilişkisi çerçevesinde insanlığın yaşam biçimiyle birliktemoral ve fizik çevresini etkileyen ?küresel atmosfer?, hem bu havayı teneffüs eden insanteki, hem de manevû ilimler mensubu olarak gündemimizi yoğun bir şekilde meşguletmektedir. Bu durum henüz bu denli küreselleşmeden önce de yaygın biçimde?modernleşen? ve ?kapitalistleşen? dünyanın aynı bağlamda etik/aksiyolojik, sosyolojik,ekolojik ve hepsinin kavramsal ortak paydası olarak manevû açıdan değerlendirilmesi veeleştirilmesi elzem kılmaktadır. İşte bu lüzûm araştırmanın ivmesini teşkil etmiştir.?İşe nereden başlamalıdır? sorusuna verilen ?on sekizinci yüzyıl? cevabı, belkide bugünün şikayetine konu olan bütün kaotik ve menfi tablonun, dünden habercisidir:Araştırmamız o güne kadar, toplumun nabzına yerleşerek gelenekselleşen inançdeğerlerinin özellikle Batı yönünden esen bir rüzgarla nasıl ve niçin savrulduğuna dacevap aramıştır. Çalışmada bu işlem, din-ahlak-ekonomi ilişkisinin, kavramsal ve tarihûçerçevede ele alındığı birinci bölümde gerçekleştirilmiştir.Gerçekten de on sekizinci yüzyıla kadar din, ahlak, ekonomi arasındaki kuvvetliilişkinin, araştırmada ortaya konan sebeplerle kırılmış olması; bu yüzyılıntecrübelerinden hem bu yönüyle hem de ilişkinin yeniden nasıl kurulabileceğininkurgulandığı günümüzde istifade etmeyi mümkün kılmaktadır. Sermayenin moraldeğerleri bir yana iterek tek ölçüt haline gelmesinde düşünsel ve ekonomik pratikleraçısından büyük payı olan İngiltere ve bu kültür coğrafyasının ürünü olarak bir ayağıylaotonom da olsa ahlakû değerlere, diğeriyle kapitalist zihniyete basan Adam Smith böylecetezin, üzerinde yükseldiği temel sütunlardan birini teşkil etmiştir. Ani ve tahripkârbiçimde gelişen dış etkiler sebebiyle varlık-bilgi-değer manzumesinin üzerine kurduğumedeniyetin üstünlüğünün sarsıldığını henüz tam anlamıyla hissetmeyen ve kendigeleneksel rotasında ihlasla yol almaya çalışan Osmanlı ve onun, yeni gelişmelerle klasikyaklaşımları cem etme çabasıyla temayüz eden bir ürünü olarak Erzurumlu İbrahimHakkı, sütunlardan diğeridir. Her iki düşünürün dinû, ahlakû ve ekonomik görüşleri ilehayatları, eserleri, dönemlerinin düşünce ve sosyo-ekonomik yapısı ?XVIII. YüzyıldaDin-Ahlak-Ekonomi İlişkilerinin Sosyolojik Analizi? (Adam Smith ve Erzurumluİbrahim Hakkı Örneği) başlığı altında, ikinci bölümde ele alınmıştır. Düşünürleringörüşlerinin, yorumlardan uzak bir biçimde analiz edilmesi, ?sonuç bölümü?nünkapsamlı bir mukayese ve değerlendirmeyi gerektirmesine yol açmıştır.
Özet (Çeviri)
?The global atmosphere?, which affects one?s lifestyle together with his moraland physical environment within the context of his relations with himself and the society,have considerable place in our agenda both as an individual living in this atmosphereand as a member of spiritual studies.That makes it necessary to question and assess the world which has been`modernized and capitalized? long before it is globalized from the point of ethical-axiological, sociological , ecological and as a common point for all, spiritual point of view.This necessity is the motive behind our study.The answer to the question `where to start?? is `18th century?. This takes us tothe roots of today?s chaotic and negative picture: This study is in search of an answer tothe question why and how such strong values and beliefs were blown away by Westernwinds. The focus to this issue is in the first chapter in which the relation betweenreligion-morality and economy were assessed in historical and conceptual terms.The fact that the strong connection between religion-morality and economywere broken by the reasons mentioned in that chapter makes it possible to havecomparisons with contemporary situation and getting useful conclusions forreconstructing that connection.Britain has great theoretical and practical responsibility in the process of`capital? becoming the dominant criterion against moral values. As a product of thiscultural environment Adam Smith is one of the basic pillars of this study with his standas the creator of a capitalist mindset at the same time with his rather autonom moralvalues.The Otoman Empire which was going on its route sincerely in those timeswithput being aware of the fact that the civilization it established on the harmony ofexistence-wisdom-and values were being shaken by drastic and devastating forces fromoutside, and Erzurumlu İbrahim Hakkı as the representative of the efforts ofamalgamazing classic approaches with the new ones constitutes the second pillar of ourstudy.The religious, economical and moral thoughts, lives and the socio-economicenvironment of both thinkers are in the second chapter called `The Sociological Analysisof Relations Between Religion-Morality- Economy in the 18th Century?(Adam Smith-Erzurumlu Ibrahim Hakkı Model)The analysis of the thoughts of these thinkers without interpretationsnecessitated a comprehensive comparison and assessment in the `conclusion ? chapter.
Benzer Tezler
- Max Weber'in din sosyolojisi
Max Weber's sociology of religion
EMİNE MERVE ARMAĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMALEDDİN TAŞ
- Din, ahlak ve ekonomi ilişkisine sosyolojik bir bakış (Batum örneği)
A sociological approach to the relationship between religion, ethics and economics (Batum example)
ADAM SHANTADZE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ AKDOĞAN
- Anatomy of Bosnian war songs: Narrative analyses of wartime songs in Bosnia and Herzegovina 1992-1995
Bosna savaş şarkılarının anatomisi: 1992-1995 yılları arasında Bosna Hersek savaş şarkılarının anlatımsal analizi
KAAN SANCAKTAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OZAN BAYSAL
- Hilmi Ziya Ülken'e göre din ve toplum
Religion and society according to Hilmi Ziya Ülken
OZAN AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN COŞKUN
- 1990'lı yıllarda İslamcı dergilerde kapitalizm tartışmaları
Debates on capitalism in Islamic magazines in 1990's
YUNUS VEHBİ KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Ekonomiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LÜTFİ SUNAR