Niğde ili yerleşmeleri ve lokasyon planlaması
Settlement of Niğde province and location planning
- Tez No: 186938
- Danışmanlar: PROF.DR. MESUT ELİBÜYÜK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 477
Özet
Niğde li'nin büyük kısmı ç Anadolu Bölgesi'nin Orta KızılırmakBölümü'nde yer almakta olup, Çamardı ve Ulukışla ilçeleri Akdeniz Bölgesi'ninAdana Bölümü sınırları içerisinde kalır. Niğde li'nde jeomorfolojiközelliklerden yükselti, eğim, bakı ve arazinin yarılma durumu, iklimözelliklerinden sıcaklık ve yağış şartları, hidrografik şartlardan kaynaklar,yeraltı suları ve akarsular, tarıma uygun toprakların ve alanların dağılışıyerleşmelerin lokasyonları üzerinde etkili olan doğal coğrafya faktörleri olarakortaya çıkmaktadır. Nüfusunun büyük kısmı kırsal alanlarda yaşayan veçalışan nüfusun çoğunluğunun ziraat faaliyetlerinde yoğunlaştığı Niğde li'nde,bazı ekonomik faaliyetlerin kendine özgü strüktür ve özellikte yerleşme şekilleriortaya çıkardığı görülmektedir. lde, nüfusun sosyo-ekonomik kültürü,ekonomik faaliyet türleri, ulaşım güzergâhları ve idari merkezlerin dağılışıyerleşme lokasyonları üzerinde etkili olan beşeri coğrafya faktörleri olarakbelirlenmiştir. Niğde li yerleşmeleri neolitik dönemden başlayan uzun bir süreçiçerisinde şekillenmiştir. Mevcut yerleşmelerin dağılışı ve şekillenmesi üzerindeise en belirgin etkiyi Türklerin sahaya yerleşmesinden sonra gerçekleşen olaylargöstermiştir. Ülkemizde yerleşmeler, en genel şekliyle kır yerleşmeleri,kasabalar ve şehirler olarak sınıflandırılmış olup, Niğde li'nde 2 şehir, 50kasaba, 113 köy ve çok sayıda dönemlik ve geçici yerleşme şekilleri tespitedilmiştir.Yerleşmelerin mevcut durumu arz-talep dengesinde gelişmiş değildir.Geçmişten gelen nedenler ve ülkemizde gerçekleşen hızlı ekonomik gelişimlereyerleşmeler bütünüyle ayak uyduramamış ve birçok yerleşeme fonksiyonları ilebütünleşememiş lokasyonlarda kalmıştır. Bu hızlı değişim sürecine uyumsağlayamayan birçok yerleşmede yürütülen ekonomik faaliyetler geçim içinyeterli olma niteliğinin dışına çıkmış ve kırsal yerleşmeler göçle önemlimiktarlarda nüfus kaybetmiştir. Göçle nüfus kaybetme süreci halen devametmektedir. Sahada yerleşmelerin ekonomik potansiyellerinin iyicearaştırılarak, bu yerleşmelerin fonksiyonlarının güçlendirilmesi, şayet yeterlipotansiyel mevcut ise yeni fonksiyonlar üstlenmelerine yardımcı olunmalıdır.Niğde li'nde yerleşmelerin birbiri ile olan münasebetleri genelde hiyerarşikdüzen içerisinde ise de, bu hiyerarşik düzenin bütünüyle yerleşmiş olduğunuifade etmek güçtür. Şehir yerleşmeleri dışındaki idari merkezlerin ticaret veticari hizmete dayanan etki alanlarında kopmalar ve daralmalar görülmektedir.Bu durum idari merkezlerin ticari ve ticari hizmetlere dayanan fonksiyonlarınıkuvvetlendirmesini engellemektedir. Genel yerleşme düzeninde çoğunluklabirbiriyle münasebet içerisinde olamayan, izole yerleşmeler ortaya çıkmıştır.Yerleşmelerin mevcut konumları ve ulaşım düzeni yakın gelecekte yerleşmelerarası organizasyonu sağlayacak nitelikte görünmemektedir. Ancak belirlialanlara hizmet sunacak merkezi yerlerin organizasyonuna şimdidenbaşlanmalı ve belirlenecek kriterler doğrultusunda merkezi yerleşmelerinfonksiyonları kuvvetlendirilmelidir.
Özet (Çeviri)
Large part of the Niğde province is located in the Orta Kızılırmaksubregion of ç Anadolu region, Çamardı and Ulukışla regions are in the Adanasubregion of the Akdeniz region. In the study area, several socio-economic andphysical geography conditions such as altitude, slope, aspect of topography,climate parameters (temperature, precipitation), hydrography (especiallylocations of springs), surface and groundwater availability and soilcharacteristics have an impact on the distribution and location selection ofsettlements. In Niğde province, large part of the population live in the ruralareas and practice agricultural activities for living, therefore some economicactivities lead to establish unique settlement types which represent uniquestructure and character. In the study area, several human geography factorssuch as socio-economic culture of population, economic activity types,transportation and locations of administrative centers, have significant affect onthe location and distribution of settlements. Settlements of Niğde province havestarted to shape since Neolithic era. Several events which happened afterTurkish frontiers had came to area, have significant impact on the distributionand characteristics of the concurrent settlements. In Turkey, generallysettlements are classified as villages, towns and cities. Based on thisclassification, in Niğde province two cities, 50 towns, 113 villages and severalperiodic settlements are determined.Current condition of the settlements does not represent equilibriumbetween supply and demand. Because of several reasons which are remnantfrom past and not fitting and following quick economic developments inTurkey, several settlements fail to integrate with other developed areas andremain at separate locations. As a result of not fitting and following this quickeconomic development, several settlements come to stage that economicactivities are not enough to feed so many people and face to loose their citizensto other developed provinces. The process of loosing people via migration is stillcontinuing. In the study area, it is essential to research economic potential of thesettlements. If there is a potential for improvement new functions should beadapted and encouraged. In Niğde province, although relationships amongsettlements are hierarchic in nature, it is difficult to say that all settlements arerepresenting similar relationship characteristics. Excluding urban settlements,the rest do not show organized trade activities. Several settlements clearly loosetheir impact area in terms of trade and related functions. This negative situationappears to be an obstacle about developments of administrative divisions as atrade center. In general settlement structure, there are several isolatedsettlements which have no relationship among other settlements. On the otherhand, current locations of settlements and transportations characteristics, doesnot have capacity to integrate and organize settlements in the near future.However, to be able to have establish strong relationship between settlements, itis essential to make stronger to all functions of the settlements in the study area.
Benzer Tezler
- Nevşehir ilinde yerleşme ve nüfus
The Settlement and population in Nevşehir province
MUSTAFA KEMAL ÖZTÜRK
- Tarsus'un (Mersin) beşeri ve ekonomik coğrafya özellikleri
Human and economic geographiccal features of tarsus (Mersin)
AYHAN BOZLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
CoğrafyaSelçuk ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYHAN AKIŞ
- Erciyes Dağı (Kayseri) ve çevresinde doğal ortam insan ilişkisi
Erciyes Mountain (Kayseri) and natural environment humanilly
AYŞEGÜL KÜÇÜK
- 3. ve 6. yüzyıllar arasında Kapadokya'da kent ve kırsal yerleşim arkeolojisi
City and rural settlement archeology in Cappadocia between 3rd and 6th centuries
HÜVEYDA SENA AKYAZI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sanat TarihiNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BESİM TOLGA UYAR
- Niğde İli (Melendiz Dağları) chrysomelidae (coleoptera) faunası üzerine eko-faunistik araştırmalar
Eko-faunistic research on fauna of chrysomelidae (Coleoptera) at city Niğde (Melendiz Mountains)
TUNCAY TÜRKEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
BiyolojiNiğde ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN ÖZDİKMEN