Geri Dön

Divanu Lügat-İt-Türk ve Budist Uygur metinlerinin sözvarlığı bakımından karşılaştırılması

The Comparison of Divanu Lugat-it-Turk and Buddist Uighur texts in terms of vocabulary

  1. Tez No: 188571
  2. Yazar: ERSİN TERES
  3. Danışmanlar: PROF.DR. ZÜHAL KARGI ÖLMEZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eski Çağ Dilleri ve Kültürleri, Türk Dili ve Edebiyatı, Ancient Linguistics and Cultures, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Divanü Lügat-it-Türk, Budist Uygur Metinleri, Karşılaştırma, Divanü Lügat-it-Türk, Buddist Uighur Textes, comparison
  7. Yıl: 2006
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 813

Özet

TEZ BAŞLIĞI: D VANÜ LÜGAT- T-TÜRK VE BUD ST UYGUR MET NLER N NSÖZVARLIĞI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASITEZ YAZARI: ERS N TERESÖZETOrta Türkçe dönemi içerisinde yer alan Karahanlı Türkçesinden günümüze üç önemli eserkalmıştır. Bu eserler Kutadgu Bilig, Divanü Lügat-it-Türk ve Atabetü'l Hakayık'tır. Bu üçeser arasında Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla kaleme alınmış olan Türkçe'nin XI.yüzyıldaki dil özelliklerini en iyi şekilde yansıtan Divanü Lügat-it-Türk öne çıkmaktadır.Dönemin Türkçesinin ses ve dilbilgisi özelliklerine ışık tutması, Türk tarihine, coğrafyasına,folkloruna, mitolojisine ve halk edebiyatına dair zengin bilgiler vermesi onu öne çıkartanhususlardan bazılarıdır. şte bu tezde, Kâşgarlı Mahmud'un 25 Ocak 1072 (Hicri 1Cemâziyelevvel 464) tarihinde yazmaya başlayıp 12 Şubat 1074 (12 Cemâziyelahir 466)'datamamladığı ve Türk şivelerinin XI. yüzyıldaki sözvarlığını tespit eden Divanü Lügat-it-Türkadlı büyük ansiklopedik sözlük ile Budist Uygur metinlerinin sözvarlığı karşılaştırılmıştır.Türk dilinin ilk sözlüğü olan Divanü Lügat-it-Türk hakkında hacimli hacimsiz pek çokçalışma yapılmıştır. Bu çalışmaların en önemlilerinden biri de Prof. Dr. Robert Dankoff'unProf. Dr. James Kelly ile birlikte hazırlayıp yayınladığı Compendium of The Turkic Dialects?Türk Şiveleri Lügati? adlı Divan'ın ngilizce çevirisidir. 1982-1985 yılları arasında 3 ciltolarak yayımlanan bu esirin birinci ve ikinci cildi Divanü Lügat-it-Türk'ün çevirisi, üçüncücildi ise dizin biçiminde hazırlanmıştır.Prof. Dr. Robert Dankoff'un geniş bir ön söz kaleme aldığı bu çalışma tezimizin temelinioluşturmaktadır. ki bölümden oluşan tezde önce Compendium of The Turkic Dialects ?TürkŞiveleri Lügati? adlı eserin ilk iki cildinin günümüz Türkçesine çevirisi yapılmıştır. kincibölümünde ise Divanü Lügat-it-Türk'ün sözvarlığı Budist Uygur metinlerinin sözvarlığı ileBudist Uygur metinleri tek tek kontrol edilerek karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak elde edilensözvarlığı karşılaştırılması tablo hâlinde işlenmiştir. Tezin giriş bölümünde isekarşılaştırmanın sonuçları detaylı biçimde anlatılmıştır.

Özet (Çeviri)

3THESIS TITLE: THE COMPARISON OF DIVANU LUGAT-IT-TURKAND BUDDIST UIGHUR TEXTS IN TERMS OF VOCABULARYAUTHOR: ERS N TERESABSTRACTThree important works has remained from Karakhanids named as KutadguBilig, Divanü Lügat-it-Türk and Atabetü?l Hakayık. Among these threeworks, Divanü Lügat-it-Türk which was worded by the aim of teachingTurkish to Araps, sticks out. This work, Divanü Lügat-it-Türk, areimportant for the following reasons: It throws a light on sound and gramerfeatures of this period, Turkish history, geography, folklore, mythology andfolk literature.In this study, I compared the great dictionary Divanü Lügat-it-Türk whichreflects the vocabulary of Turkic Dialects in XI. century, was completed byKâşgarlı Mahmud in 1074 and the vocabulary of Buddist Uighur Textes.By now, a lot of studies were done on Divanü Lügat-it-Türk. The last andbest study named Compendium of The Turkic Dialects on Divan was doneby Robert Dankoff and James Kelly. This study is the translation of Divanto English. This study which was published in 1982-1985 was formed as 3volume. The first and second volumes are the translation of Divan, the thirdvolume is index.In the first part of this study, Compendium of The Turkic Dialects istranslated to Turkish Turkey. In the second part of study, Divan and BuddistUighur Textes is compared as tableau. In addition to all these, it is writtenan extensive introduction. In this introduction, the results of comparison ofDivanü Lügat-it-Türk and Buddist Uighur Textes are displayed in depth.

Benzer Tezler

  1. Ferişteoğlu'nun Cavidan-name Tercümesi: Işk-name (inceleme-metin)

    Cavidan-name translation of Ferishteoglu :Ishk-name(Resarch-Text)

    İSMAİL ARIKOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUHSİN MACİT

  2. Türkmen Türkçesi ile Divanü Lûgat-it Türk'ün söz varlığı açısından karşılaştırılması

    The existence of the verbs for Turkman Turkish with Divanü Lûgat-it Türk

    YAVUZ TANYERİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    DilbilimFırat Üniversitesi

    Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERCAN ALKAYA

  3. Hun Dönemi Türk motif ve sembollerinin sanata ve hayata yansıması

    The reflections of hun period Turkish motifs and symbols upon art and life

    GÖZDE SAZAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Tarihİstanbul Üniversitesi

    Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUALLÂ UYDU YÜCEL

  4. Bozkır kültürü ile Türk ve Kore kültürü arasındaki münasebetler

    The Cultural relationship between Turks and Koreans: An examination of nomadic culture

    JAE HYUN PAİK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    TarihHacettepe Üniversitesi

    PROF.DR. İZGİ OSKAN

  5. İslâm öncesi Türk kültüründe insani değerler

    Humanitarian values in pre-Islamic Turkish culture

    ÖMER ÇANAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Tarihİstanbul Üniversitesi

    Genel Türk Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUALLA YÜCEL UYDU