Hun Dönemi Türk motif ve sembollerinin sanata ve hayata yansıması
The reflections of hun period Turkish motifs and symbols upon art and life
- Tez No: 632018
- Danışmanlar: PROF. DR. MUALLÂ UYDU YÜCEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 347
Özet
ÖZ HUN DÖNEMİ TÜRK MOTİF VE SEMBOLLERİNİN SANATA VE HAYATA YANSIMASI Gözde Sazak Türkler yaşadıkları her devir ve coğrafyada adalet, merhamet, hürriyet ve sadakatle hükmetmişlerdir. Bu hakimiyetlerini inanç, askerî nizam ve töre ile sağlamışlardır. Bu inanç, devlet ve kültür düzeninin derin manalarını motif ve sembollere yansıtarak yüzyıllar boyunca sağlam şekilde korunarak Türkistan coğrafyasına kazınmıştır. İnancı kuvvetli, sağlam karakterli, çalışkan ve ileri görüşlü Türk kağanının; nesiller boyunca bir hazine olarak sanat yolu ile aktardığı Türk motif ve sembolleri ile dolu bu mirasını günümüz Türk arkeolojik buluntularında bulmaktayız. Hun Dönemi Türk Motif ve Sembollerinin Sanata ve Hayata Yansıması adlı bu tez üç ana bölümden oluşmaktadır. Tarih Sahnesinde Hunlar adlı birinci bölümde, Hunların siyasi tarihleri ve yaşadıkları coğrafya ve siyasi olaylara bağlı göçleri incelenmiştir. Siyasi tarihlerinin somut izleri olan arkeolojik buluntuları ise tezin ikinci bölümünde Arkeolojik Kaynaklarda Hunlar adlı bölümde incelenmiştir. Bu bölümde M.Ö. 1300 yılından başlayarak M.S. IX. yüzyıla kadar Çin Denizi'nden Tuna Nehri'ne kadar uzanan Türkistan coğrafyasından çıkarılmış yaklaşık 2000 eser incelenmiştir. Bu coğrafya tarafımızdan tespit edilen bugünkü koordinatları, ait oldukları tarihi dönem ve bölge belirtilerek toplam 10 farklı bölgeye ayrılmıştır. Her bölgenin haritaları tarafımızdan yapılmıştır. Bu haritaların koordinatları ise yine tarafımızdan yapılan harita ve tablo ile açıklanmıştır. İkinci bölümde yer alan on farklı arkeolojik bölgeden çıkarılan arkeolojik buluntular içinden tezimizde ileri sürdüğümüz görüşümüz olan Ortak Millî Hafıza'ya ait motif ve sembolleri taşıyan 115 eser Türk Motif ve Sembollerinin Sanata ve Hayata Yansıması adlı üçüncü bölümünde incelenmek üzere seçilmiştir. Üçüncü bölüm tezimizin en önemli bölümünü oluşturmaktadır. Bu bölümde, Türk motif ve sembolleri ile ilgili bugüne kadar sanat ve kültür tarihçileri tarafından yapılan incelemelerin yanı sıra ilk defa tarafımızdan geliştirilen ve temelini psikoloji ilmine dayandırdığımız analiz ve sunuş yöntemi ile şimdiye kadar yapılamayan motif ve sembol analizleri yapılmıştır. Tezimizi yazarken elimizden düşürmediğimiz en önemli iki muhteşem kaynak Divanü Lugat-it-Türk ve Kutadgu Bilig olurken, ayrıca Batılı ilim adamları tarafından konumuzla ilgili (özellikle arkeoloji ve sanat tarihi) XIX. yüzyıldan 2013 yılına kadar İngilizce, Rusça ve Almanca yazılan eserlerde faydalandığımız başlıca kaynaklarımız eserlerdir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT THE REFLECTIONS OF HUN PERIOD TURKISH MOTIFS AND SYMBOLS UPON ART AND LIFE Gözde Sazak All throughout the history and in all of the vast land that the Turks had ruled, they had lived and lead with justice, mercy and with an eternal faithfulness to freedom. Governess of such statute was provided by their deep beliefs, military discipline and ancient customs. These beliefs and profound sense of sate and cultural order were protected for centuries and engraved to the Turkestan geography by the Turkish motifs and symbols. Turkish Hagan with solid devotion, character and vision has conveyed this heritage via motifs and symbols inscribed as art on archaeological treasures. This thesis explores in three chapters The Reflections of Hun Period Turkish Motifs and Symbols upon Art and Life. In the first chapter which is named Huns at The Stage of History, political history of Huns and their migration is examined. Archaeological traces they left behind were studied in the second chapter named Huns in Archaeological Assets. This chapter concentrates on the period between 1300 B.C. and 900 A.D. investigating archaeological excavation sites starting from the China Sea, all through Asia up to Danube River in Europe. Approximately 2000 artifices from 76 dig sites of were examined. In order to abridge the immense geography studied, region in focus was divided in to 10 different lots in which both historical and geographical latitude and longitude coordinates of archaeological locations were exhibited. The third chapter named The Reflections of Turkish Motifs and Symbols upon Art and Life is where the hearth of the thesis lies. One hundredth and eleven artifacts were carefully selected to be analyzed in this chapter. The analyses for these artifacts were made on several dimensions. Along with employing conventional methods that are used by the art and cultural historians an innovative method was designed and practiced that utilized the disciplines of Cognitive Phycology and Anthropology. This fallowed a tree step analyses technique. First the archaeological object in its physical sense was studied than the symbols it represented was matched with symbolism used in the Turkish Saga and finally deeper meaning were further investigated by means of Cognitive Psychology and Anthropology. An attempt to enter in to the Collective National Memory was made. Also a new metaphoric way of representing the analyses was developed. The most important resources that were used for the thesis was the Divanü Lugat-it-Türk and the Kutadgu Bilig. Many other valuable books written by the western scientist and in several languages like English, Russian, and German were also helpful in completing this thesis. Especially early 19th century books by the Russian archaeologists on top of newly written works of art history and archaeology were very supportive in realizing a comprehensive look at the Turkish art mind.
Benzer Tezler
- İlköğretim görsel sanatlar dersinde Türk sanatı eğitiminin milli kültür değerlerinin kazanılmasına etkisi
In primary visual arts lesson, the effect of national cultural values on the acquisition of Turkish art education
NEVİN ERYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV KURU ÇAKMAKOĞLU
- Kelkit yöresine ait zili teknikli düzdokuma yaygılardan örnekler
Excmples of plai̇n woven useol zi̇li̇ tecni̇que of Kelki̇t area
ZÜHAL BAYLAN ÇALIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
El SanatlarıNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA YILDIRIM
- Konya'da bulunan Anadolu Selçuklu sanatlarında kullanılan Rumi motifler
The Rumi motifs used arts of Anatolian Seljuk in Konya
ALİ FUAT BAYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
El SanatlarıSelçuk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET SAİM ARITAN
- 13-16. yüzyıl Anadolu dokumalarında geleneksel desenlerin analizi
Analysis of traditional patterns in Anatolian Turkish wowen between 13'th and 16'th centuries.
AYNUR SARICA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
El SanatlarıTrakya ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLGÜN YILMAZ