İslâm öncesi Türk kültüründe insani değerler
Humanitarian values in pre-Islamic Turkish culture
- Tez No: 583384
- Danışmanlar: PROF. DR. MUALLA YÜCEL UYDU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 244
Özet
İnsanı diğer canlılardan ayıran, ona erdem kazandırıp yücelten ve kişilik kazandıran sahip olduğu değerlerdir. Bizde tezimizde bu değerleri ele almaya çalıştık. Önce bu değerlerin sözlük anlamlarını vererek, Kutadgu Bilig, Divanü Lûgat-it Türk ve Codex Cumanicus gibi eski Türkçe kaynaklarda hangi kelimelerle adlandırıldıklarını inceledik. Değerler, bireysel ve toplumsal olarak iki bölüm altında ele alınmaya çalışılmıştır. Bireysel insani değerlerin başlıcaları; affedici olmak, cömert olmak, doğru sözlü olmak, fedakâr olmak, iyiliksever olmak, kanaatkâr olmak, merhametli olmak, mütevazı olmak, namuslu olmak, sevgi dolu olmak, tatlı dilli olmak, güler yüzlü olmak, kişisel temizlik, vefakâr olmak ve yalan söylememektir. Bu değerler, İslâm öncesi dönemde yaşayan Türklerin kaynaklara yansıyan örnekleri ele alınarak açıklanmaya çalışılmıştır. Toplumsal insani değerlerden başlıcalarını şu şekilde sıralamak mümkündür: adaletli olmak, ahlâklı olmak, barışsever olmak, cihanşümul olmak, konuksever olmak, bağımsızlığa düşkün olmak, saygılı olmak, mekânsal temizlik, vatan sevgisi ve yardımsever olmak ile engellilerin durumu, esirlere karşı muamele, hoşgörülü olmak, kadınların konumunu sayabiliriz. Bunlar ise, eski Türk devlet ve topluluklarının uygulamaları esas alınarak izah edilmeye çalışılmıştır. Atasözü,“atalarımızın uzun denemelere dayanan yargılarını genel kural, bilgece düşünce ya da öğüt olarak düsturlaştıran ve kalıplaşmış biçimleri bulunan kamuca benimsenmiş özsözlerdir.”Bu sözler, insani değerler bakımından oldukça zengin bir muhtevaya sahiptirler. Bu muhteva, yüzyıllarca halkın çeşitli olaylar karşısında gösterdiği tepkinin neticesinde oluşmuştur. İslâm öncesi dönemin sözlü ürünlerine dayanan bu özlü sözlerimizden seçmiş olduğumuz atasözleri, insani değerler bakımından taşıdıkları anlamlara göre sınıflandırılmıştır. Bunlar verilirken, bütün Türk dünyası göz önünde tutulmuştur. Bu yolla, insani değerler bakımından Türk dünyasında bütünlük sağlanmaya çalışılmıştır. Bütün bu açıklamalardan hareketle, İslâm öncesi Türk devlet ve topluluklarının insani değerler bakımından fevkalade üstün bir haslete sahip oldukları sonucuna ulaşıldığını söyleyebiliriz.
Özet (Çeviri)
Humans are distinguished from other species with their values which help them have virtue and a good personality. We have tried to focus on these values in our thesis. Firstly, we included the dictionary definitions of these values and then expressed which words were used to express them in old turkish sources such as Kutadgu Bilig, Divanü Lûgat-it Türk and Codex Cumanicus. Values are studied in two parts such as personal human values or social human values. Some of the personal values are: forgiving, being generous, being frank, being self-sacrificed, being benevolent, being abstinent, being merciful, being humble, being honest, being clean, being gentle, loving and smiling, These values are studied by taking the examples in the sources of pre-Islamic turks into consideration. Some of the social values are: being just, having good manner, being pacifist, being hospitable, being independent, being respective, being clean, being patriotic, being humble, being helpful, treatment for the disabled, slaves and the position of women. These values are explained by taking the applications of old Turk States and societies into consideration. Proverb: proverbs are the commonly accepted words which are in certain forms containing advice, general rule or judgment and long term experiences of our ancestors. These proverbs have very rich contents for human values. These contents have emerged as a result of the reactions of various events of the people throughout the centuries. the proverbs we have selected which are based on oral values of pre-Islamic period have been classified according to their meanings of human values. While being classified, the whole Turkish world have been under our examination to provide a full view in Turkish world with its human values. Keeping these in mind, we can conclude that the pre-Islamic states and societies had very high level of human values.
Benzer Tezler
- Cumhuriyet dönemi Türk düşünürlerin teknoloji kavramına bakışı ve bu bakışın eğitim sistemine yansıması
The views of Turkish thinkers of the Republican era on the concept of technology and its reflection on the education system
AYŞE PARMAKSIZ
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN HALUK ERDEM
- Kutadgu Bilig'de ahlak ve siyaset felsefelerinin imkânı ve kaynakları
The possibility and the sources of moral and political philosophies in Kutadgu Bilig
ŞENGÜL DOĞAN
Doktora
Türkçe
2024
FelsefeAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET VURAL
- L'Islamophobie croissante en Europe
Avrupa'da yükselen İslam karşıtlığı
ONUR SEVİM
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
Uluslararası İlişkilerGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP ARIKANLI
- Mehmet Ruhi Arel ve Sanatı
Başlık çevirisi yok
ÖNDER ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
BiyografiGazi ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEYFİ BAŞKAN
- Ahmet Yesevi, Hakim Ata ve Yunus Emre'de Tanrı tasarımı
The God imagination of Ahmet Yesevi, Hakim Ata and Yunus Emre
DERYA ERSÖZ