Geri Dön

Ortadoğu krizleri ve Türkiye (1950-1958)

Middle east crisis and Turkey (1950-1958)

PDF İndir

  1. Tez No: 189595
  2. Yazar: ARDA BAŞ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. BEHÇET KEMAL YEŞİLBURSA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Türkiye, ABD, ngiltere, Irak, Mısır, Suriye, Lübnan, Ürdün, Ortadoğu, Bağdat Paktı, Turkey, USA, Britain, Iraq, Egypt, Syria, Lebanon, JordanMiddle East, Baghdad Pact
  7. Yıl: 2006
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 162

Özet

II. Dünya Savaşı Avrupa'daki büyük güçleri ekonomik çöküntüyesürüklemiştir. Savaşın sonuna kadar Ortadoğu'da en önemli askeri güç olan ngiltere,savaşın getirdiği ekonomik çöküntü sebebiyle bir yandan askeri masraflarını gidermeyolu aramış diğer yandan da Ortadoğu'da ki askeri ve siyasi etkinliğini muhafazaetmeye çalışmıştır. ngiltere, önce bazı sömürgelerinden (Hindistan, Burma, SriLanka) çekilme kararı almış sonrada Türkiye ve Yunanistan gibi ekonomik olarakdesteklediği ülkelere daha fazla yardımda bulunamayacağını belirterek bu göreviABD'nin üstlenmesini istemiştir. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Sovyetler Birliği'ninyayılma alanlarından biri olan Ortadoğu'nun savunulması ve burada komünizminyayılmasını engellemek için daha aktif bir politika izlenmesi gerektiği ABD vengiltere tarafından kısa sürede anlaşılmıştır.ABD ve ngiltere'nin Ortadoğu'yu Sovyetler Birliği'ne karşı korumak içingiriştiği çalışmalar, Ortadoğu'da 1950-1958 arasında meydana gelen krizlerin anasebeplerinden biri olmuştur. Türkiye ise bu süreçte batılı devletlerle geliştirdiği yakınilişkiler sebebiyle bu krizlerde taraf olmuştur.ngiltere'nin Ortadoğu'da siyasi ve askeri varlığını devem ettirmek içingiriştiği ilk proje Ortadoğu Komutanlığı'dır. Türkiye, NATO'ya üye olurken sözverdiği gibi bu projede ngiltere'nin destekçisi oldu. Ancak komutanlığın merkeziyapılmak istenen Mısır'ın bu teklifi reddetmesiyle bu proje hayata geçirilemedi.Mısır'dan gelen bu ret cevabı ngiltere'ye Ortadoğu ülkelerinin batılılarla bir ittifakayanaşmasının zor olduğunu gösterdi. Bu yüzden siyasi kimliği daha ön plana çıkanbir ittifak tasarısı ile Arap ülkelerine yaklaşmaya çalıştı. Ortadoğu SavunmaOrganizasyonu olarak belirlenen yeni proje de başarısızlığa uğradı.ABD'de Ocak 1953'te Eisenhower yönetiminin iktidara gelmesiyle ABD,Ortadoğu'da daha aktif rol oynamaya başladı. ABD Dışişleri Bakanı Dulles,tarafından geliştirilen Kuzey Kuşağı Projesi ve bunun hayata geçirilmesi için yapılanTürkiye-Pakistan Antlaşması, Bağdat Paktı'nın temelini oluşturmuştur.Bağdat Paktı, kurulduğu günden itibaren bölge ülkelerinin ve SovyetlerBirliği'nin tepkisiyle karşılaşmıştır. Türkiye, hem Bağdat Paktı'nın kuruluşaşamasında hem de paktın genişlemesinde izlediği aktif politika sebebiyle, BağdatPaktı'na karşı olan ülkelerle ilişkilerinin gergin olduğu bir sürece girmiştir.1956 yılında ortaya çıkan Süveyş Krizi, 1957 yılında ortaya çıkan SuriyeKrizi, 1958 Irak htilali ve aynı yıl ngiltere ve ABD'nin Lübnan ve Ürdün'e askerçıkarmasıyla sonuçlanan krizler boyunca Türkiye'nin izlediği politika Bağdat Paktıçerçevesinde batılı ülkelerle geliştirdiği yakın ilişkilerin etkisinde kalmıştır. Türkiyebu krizler boyunca aktif diplomasi ve bazen de askeri güç kullanarak Ortadoğuülkeleri ile ilişkilerini uzun yıllar olumsuz yönde etkileyecek bir politika izlemiştir.Bu tez, giriş ve sonuç bölümleri dışında yedi bölümden oluşmaktadır. Birincibölüm 1950-1953 yılları arasında ngiltere'nin Ortadoğu Savunma Projeleri elealınmaktadır. kinci bölümde ise ABD tarafından geliştirilen Kuzey Kuşağı Projesiincelenmiştir. Üçüncü bölümde Bağdat Paktı'nın kuruluşu, gelişmesi ve ortayaçıkardığı sonuçlarla beraber ele alınmıştır. Dördüncü bölümde Süveyş Krizi veTürkiye'nin bu kriz boyunca izlediği politika incelenmiştir. Beşinci bölümde 1957yılında Türkiye ve Suriye arasındaki gerginliğin sebep olduğu kriz incelenmiştir.Altıncı bölümde Irak htilali'nin ortaya çıkışı incelenmiş. Yedinci bölümde iseLübnan ve Ürdün'e ABD ve ngiltere güçlerinin çıkarma yapmasıyla gelişen Ürdünve Lübnan krizleri incelenmiştir.

Özet (Çeviri)

The Second World war, drag the strong forces in Europe into economicdebris. England; the most important military force in the Middle East; tried, becauseof the debris brought by the war, to afford its military expenses and at the same timetried to keep its military and political presence alive. England first decided to pullback from some of their colonies ( India, Burma, Sri Lanka) and later declared thatthey can?t support countries like Greece and Turkey, they supported economicallybefore, no more and they requested that the USA should take this duty. After theSecond World War, the USA and England understood quickly, that they shouldfollow a more active politic to protect the Middle East, which was one of USSR?swidening areas, and to prevent that communism would be spread in this area.The action took by the USA and England, to protect the Middle East againstthe USSR, was one of the main reasons for he crisis between 1950-1958 thathappend in the Middle East. Because Turkey had close relations with the easternstates, they become a side in those crisis.The first project England attempted in order to continue their political andmilitary presence, was the Middle East Command. Turkey, as they promised whenthey joined the NATO, became a supporter of England. However Egypt, which wasthe country that should be the base of command, denied this offer and this Projectnever came alive. This refuse of Egypt, showed England that an alliance of middleeastern states with western states was not easy. Therefore, they tried to approach thearab states, with a project, whose political identity was in the center point. The newProject, which was Defending Middle East Organization, also failed. After theEisenhower government came to power in the USA, they started to play a moreactive role in the Middle East. The planning of The Northern Tier Defence Project,developed by the Minister of Foreign Affairs of the USA, Dulles, and The Turkey-Pakistan Agreement, which was done to bring this Project alive, build the base of theBaghdad Pact.The Baghdad Pact, from the day it was grounded, met the objection of theUSSR and the local countries. Because Turkey followed an active politic in thefounding and progressing of the Baghdad Pact, they went into a time where theirrealtions with the countries who were against the Baghdad Pact, were stressed.Along the following crisis; 1956, Suez Crisis, 1957 Syria Crisis, 1958 IraqRevolution and the crisis at the same year that resulted in the military landingoperation of the USA and England into Lebanon and Jordan; Turkey?s politics, wasunder the influence of the close realtions with the western states that were build withthe Baghdad Pact. Along those crisis, Turkey followed a politic, that used activediplomacy and sometimes military force, which would affect the realtions withmiddle eastern states negatively for years.This thesis, consists of 7 parts, except the inlet and conclusion parts. The firstpart, deals with the The Defence of The Middle East Project of England between theyears 1950-1953. The second part talks about the Northern Tier developed by theUSA. The third part deals with the founding, developing and the results of theBaghdad Pact. In the fourth part examines, the Suez Crisis and the politics followedby Turkey during this crisis. The fifth part deals with the crisis caused by the tensionbetween Syria and Turkey in 1957. The sixth part examines the Iraq Revolution. Theseventh part deals with Lebanon and Jordan crisis, caused by the military landingoperation of the USA and England into Jordan and Lebanon.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    794293

    Amerika Birleşik Devletleri arşiv belgelerinde 1958 Lübnan Krizi

    The 1958 Lebanon Crisis in the archive documents of the United States of America

    HATİCE MİRAY VURMAY GÜZEL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    TarihAnkara Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEDEF BULUT

  2. Tez No

    622622

    Lübnan iç savaş'ında Türk dış politikası (1975-1992)

    Turkish foreign policy during the Lebanon civil war (1975-1992)

    ÇAĞLAR ÇERÇİNLİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Kamu YönetimiAnadolu Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KEMAL YAKUT

  3. Tez No

    235951

    1945-1960 Soğuk Savaş dönemi Türk-Amerikan ilişkileri ve Ortadoğu'ya yansıması

    Turkish-American relations in Cold War from 1945-1960 and its reflections on the Middle East

    VEYSEL KARANİ ŞÜKÜROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Uluslararası İlişkilerUfuk Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Bölümü

    DOÇ. DR. AYKUT KANSU

  4. Tez No

    416050

    In the shadow of nuclear arms: The Middle East and Turkey in the 1950s

    Nükleer silahların gölgesinde: 1950'li yıllarda Ortadoğu ve Türkiye

    İBRAHİM MURAT KASAPSARAÇOĞLU

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2013

    Siyasal BilimlerBoğaziçi Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYDIN BABUNA

  5. Tez No

    481084

    Ortadoğu krizlerine yönelik Demokrat Parti Dönemi Türk dış politikası

    Turkish foreign policy towards middle east crises during Democrat Party Era

    UĞUR MATİÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Siyasal Bilimlerİstanbul Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MUHARREM HİLMİ ÖZEV

Geri Dön