Cumhuriyet döneminde edebi eleştiri (1951-1960)
Literary criticism during the Republicera (1951-1960)
- Tez No: 191459
- Danışmanlar: PROF.DR. NURULLAH ÇETİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 699
Özet
1950'li yıllar, tek partili sistemden çok partili sisteme geçilen, demokrasinin yeni yenisindirilmeye çalı ıldı ı yıllardır. Bu dönemde demokrasi gibi edebiyatımız da geli meiçindedir. Bu süreçte ele tiri de bundan payını alır.Cumhuriyetin ilk çeyre inde ele tirimize egemen olan, genellikle Ataç'la özde le enöznel ele tiri anlayı ıdır. kinci çeyre in ilk yarısında ise ele tirimizin hem nitelik, hem denicelikçe geli ti ini görüyoruz. Ele tiriye ilgi artmı , edebiyat dünyamız yeni ele tirmenlerekavu mu tur. Bunlar, e itimli, donanımlı, meraklı, edebiyatı ciddiye alan, bu nedenle deyalnız uygulamada kalmayıp yaptıkları i in kuramını da ö renen, bu konuda özgündü ünceler üreten/üretmeye çalı an genç ele tirmenlerdir. Sözgelimi Memet Fuatöznel/izlenimci ele tiri, Fethi Naci Marksist ele tiri, Asım Bezirci nesnel-bilimsel ele tiri,Hüseyin Cöntürk yeni ele tiri, Tevfik Çavdar toplumbilimsel ele tiri, Mehmet Kaplanakademik ele tiri kuramını benimsemi tir.Ele tirmenlerdeki artı , kuramlardaki çe itlilik ele tirimizin kalitesini deyükseltmi tir. Ele tiride uzmanla maya do ru bir gidi ba lamı ; iir, roman, öyküele tirmenleri ortaya çıkmı tır. Sözgelimi Hüseyin Cöntürk, Turgut Uyar ve Cemal Süreyaiir, Fethi Naci roman, Asım Bezirci öykü/ iir, Tevfik Çavdar ve Tahir Alangu öykü/romanele tirisi üzerine yo unla mı lardır.Edebiyat üzerine yazılan yazılarda biçim-içerik, eski-yeni, edebiyatta yarar, toplumiçin sanat - sanat için sanat gibi genel konular üzerinde durulur. Dönemin gündemini sosyalrealizm, köy edebiyatı, bunalım edebiyatı ve kinci Yeni tartı maları me gul eder.iir üzerine yazılan yazılarda, genel olarak airin görevi, eski iir - yeni iir; iirdeyenilik, açıklık-kapalılık, biçim ve içerik; sanatta güzel ve fayda gibi sorunlar üzerindedurulur.Roman ve öyküde yazarların roman anlayı ları, ki iyi canlandırmadaki ustalıkları,tip'i ve tipik olanı ortaya koymadaki ba arıları, bakı açıları, dili ve ayrıntıyı kullanmadakibecerileri de inilen konular arasındadır.Bu dönem, ele tirimiz nitelik ve nicelikçe yükseli e geçer. Bir zamanlar yok denileninvar oldu u kanıtlanır.Dizin Terimleri: Edebû Ele tiri, Ele tiri Tarihi, iir Ele tirisi, Roman Ele tirisi, ÖyküEle tirisi
Özet (Çeviri)
In 1950s are the years passed from one party system to multi-parties and democracywas newly being tried to be assimilated. During this period like democracy, our country?sliterature was in progress as well. Criticism took its share from this progress during thisperiod, too.During the first quarter of our republic, the dominant of our criticism was subjectivecomprehension which became identical with Ataç. However, during the first period of secondquarter, we can realize the progress in both eligibility and quantity interest to criticismincreased, and our literature world acquired new critics. These critics are young criticseducated, equipped, curious, taking the literature serious, and because of that, stay not onlyin application but also learn the theory of their work and generate or try to generatedistinctive ideas on this matter. For example, theory of subjective / impressionist criticism byMemet Fuat, Marxist criticism by Fethi Naci, objective-scientific criticism by Asım Bezirci,new criticism by Hüseyin Cöntürk, socio-scientific criticism by Tevfik Çavdar, academiccriticism by Mehmet Kaplan was adopted.Increase in the number of critics, variety in the theorems have increased the qualityof our criticism. Specialization in criticism have started and poem, novel, story critics haveappeared. For example Hüseyin Cöntürk, Turgut Uyar and Cemal Süreyya have majored inpoem, Fethi Naci Roman, Asım Bezirci in story/poem, and Tevfik Çavdar and Tahir Alanguin story/novel criticism.In the articles written on literature, general matters such as style-content, old-new,benefit to literature, art for society-art for art were mentioned about. Social realism,country literature, depression literature and second new discussions distract the agenda ofperiod.In the articles written on poem, generally such as the duty of poet, old poem-newpoem; reform in poem, openness-being closed, style-content, pretty and benefit in art werementioned.In novel and story, the novel understanding of writers, the mastery of characterizingan individual, the success of mentioning a style and typical thing, opinions, the ability of usinglanguage and detail are in the matters mentioned.This period, our criticism begins to increase in eligibility and quantity. The fact isproved that the thing which was unavailable once upon a time is available.Index Terms: Literary Criticism, History of Criticism, Poem Criticism, Story Criticism,Novel Criticism1
Benzer Tezler
- Cumhuriyet döneminde edebi eleştiri (1923-1938)
Literary criticism during the repuplicera
BETÜL MUTLU ÖZÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OLCAY ÖNERTOY
- Cumhuriyet döneminde edebi eleştiri (1939-1950)
Literary criticism during the republicera
HÜSEYİN ÖZÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OLCAY ÖNERTOY
- Yeni Türk edebiyatında divan edebiyatı değerlendirmeleri
Evaluations of divan literature in new Turkish literature
AYHAN YAŞAR
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL TOPALOĞLU
- Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatında roman eleştirisi (1960-1980)
The novel criticism of turkish literature in Republic Period (19601980)
BANU ALTINOVA
Doktora
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. ALEMDAR YALÇIN
- Eleştiri kuramları ve Türk romanı
Critical literary theories and Turkish novel
MUAZZEZ ESER
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET GÜR