Tekstil malzemelerine yanmazlık özelliğinin kazandırılması
Improvement of flame retardancy of textile materials
- Tez No: 200988
- Danışmanlar: PROF. DR. NURSEL DİLSİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya Mühendisliği, Chemical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 192
Özet
Sanayileşme ile birlikte, insanların güvenliği de önemli bir konu haline gelmiştir. Tekstil sanayisinin gelişmekte olan bölümü lifler, kumaşlar ve koruyucu giysilerde yeni gelişmeler bulunmaktadır. Güç tutuşur tekstil endüstrisi; üretim teknolojisi, çevre dostu, toksik olmayan ve tekstillerin konfor özelliğini tamamlayıcı güç tutuşurluk sistemlerinin üretilmesi şeklinde olmaktadır. Bu tür malzemelerin kullanıldığı günlük yaşamda ve otomotiv, uzay ve havacılık alanlarında meydana gelen kazalar sonucunda çıkan yangınların sebep olduğu can ve mal kayıpları, sözü edilen malzemelerin kullanımında yeni kriterlerin ve yaptırımların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Konulan kurallar ve sınırlamalar ise, günlük hayata giren tekstilden modern ulaşım araçlarında kullanılan plastik malzemelere kadar, doğal veya sentetik polimerik malzemelerin yanmaya dayanıklı hale getirilmesi amacıyla yoğun bilimsel ve teknolojik araştırmalar yapılmasına yol açmıştır. Bu çalışmada tekstilde geniş kullanım alanına sahip akrilik yün elyaf karışımı malzemeler üretilmiştir. Akrilik, yün elyafa ve viskon kumaşa alev geciktirici kimyasal ve viskon kumaşa plazma polimerizasyonu uygulanmıştır. Bu amaçla akrilik ve yüne organofosfor yapısında kimyasal, viskon kumaşa borik asit, organofosfor yapısında kimyasal ve plazma polimerizasyonda monomer olarak trimetilborat, yüzey aktifleştirme için argon ve oksijen gazları kullanılmıştır. Çalışmada plazma polimerizasyon yöntemi, kimyasal uygulamada absorpsiyon (çektirme) ve emdirme kurutma (pad dry) yöntemi kullanılmıştır. Hazırlanan numune gruplarının karakterizasyonu aşamasında; termal özelliklerinin belirlenmesi için termogravimetrik analiz (TGA), kaplama yüzeylerinin karakterizasyonunda taramalı elektron mikroskobu (SEM) kullanılmıştır. Yanma özelliklerinin belirlenmesi için ise limit oksijen indisi (LOİ), ve kimyasal uygulama sonucunda ürünün haslık özelliklerinin görülmesi için haslık testi ve suya karşı davranışını belirlemek için temas açısı ölçümü, mamulün üretimi sırasında çalışma performansının belirlenmesi amacıyla nem tayini yapılmıştır. LOİ testi sonuçlarından, viskon kumaş için borik asitin ve emdirme kurutma yönteminin, akrilik yün karışımı için organofosforun ve absorpsiyon (çektirme) yönteminin çok iyi bir alev geciktirici etki gösterdiği görülmüştür. Akrilik yün karışımına % 20 organofosfor içerikli kimyasalın absorpsiyon (çektirme) yöntemi ile uygulanması numunelerin LOİ değerini 18,7`den 19,75`e arttırmıştır. Viskon kumaşa borik asit emdirme kurutma yöntemi ile uygulandığında numunenin LOİ değeri 18,8 `den 55 `in de üzerine çıkmıştır. Borik asit ve emdirme kurutma yönteminin beraber kullanılması LOİ değerini arttırmıştır. TGA termogramlarından alınan sonuçlar da bunu desteklemektedir. Haslık testi sonucunda numunelerinin kullanım esnasında herhangi bir sorun çıkarmayacak ölçüde olduğu belirlenmiştir. Temas açısı testinde ise oksijen ile plazma aktifleştirmenin en hidrofilik yapı oluşturduğu belirlenmiştir. Kaplanan yüzeylerin incelendiği SEM mikrograflarından, oksijen plazmanın yüzeyi aktifleştirdiği kaplamanın başarılı olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Together with the industrialization, the safety of human turned into an important subject. The developing field of textile industry includes new developments in fibers, fabrics and protective clothes. Unflammable textile industry produces environmentalist, non-toxic and comfort implementing unflammable systems. The life and goods losses in fires that are followed by the accidents in daily life, automotive, space and aeronautic fields cause the arise of new criterion and sanctions. The laws and restrictions have excited the scientific and technological researches in order to make natural and synthetic polymeric materials ranging from daily used textiles to plastic materials used in modern transport vehicles resistant to flame. In this study, acrylic and wool mixture materials that are widely used in textile industry were used. Flame resistant chemical was applied to acrylic and wool, and plasma polymerisation was applied to viscon fabric. For doing this, organophosphorus was applied to acrylic and wool, boric acid and organophosphorus was applied to viscon fabric. In plasma polymerization trimetylborate was used as monomer and argon and oxygen gases were used for surface activation. The production technique was blend method and the chemical application was pulling and pad dry. During the characterization step of materials, thermogravimetric analiz (TGA) were used for the determination of thermal properties, scanning electron microscopy (SEM) for the characterization of plated surfaces, limit oxygen index (LOI) for the determination of burning properties, fastness test for the observation of the fastness properties of the product after the chemical application and contact angle measurement for the determination against water. LOI test results show that boric acid with pad dry method have a very good flame resistant effect on viscon fabric and organophosphorus with pulling method have a very good flame resistant effect on acrylic wool composition. The application of both 20% organophosphorus containing chemical and pulling method to the acrylic wool composition increased the LOI value of the samples from 18,7 to 19,75. The application of both boric acid containing chemical with emdirme kurutma method to the acrylic wool composition increased the LOI value of the samples from 18,8 to over than 55. Using both boric acid containing chemical and pad dry method has increased the LOI value. The TGA thermograms have supported this result. At the end of the fastness test, the samples were proved not to cause a problem during the usage. In the contact angle test, it was assumed that plasma activation with oxygen gives the most hydrophilic structure. SEM micrographs used for the observation of the plated surfaces showed that the plate activated by the oxygen plasma is successful.
Benzer Tezler
- Halojen içermeyen, alev geciktirici kauçuk karışımlarının geliştirilmesi ve karakterizasyonları
Development and characterization of non-halogenated flame retardant rubber mixtures
EDA KARAMAN
- Biyobozunur antibakteriyel koku tutmayan örme kumaş geliştirilmesi
Improved of biodegradable antibacterial odor resistant knitted fabrics
EMEL ALAY
Doktora
Türkçe
2016
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiEge ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KERİM DURAN
- DOPO-based phosphorus and nitrogen rich flame retardant additives
DOPO bazlı fosfor ve azot zengini alev geciktirici katkı maddeleri
İREM GÜNDEREN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Kimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM VOLKAN KUMBARACI
- Aktif-karbonizasyon öncesi selüloz esaslı tekstil malzemelerinin termal kararlılığının sağlanması ve yapısal özelliklerinin araştırılması
Investigation of the structural properties of thermally stabilized cellulose based textile materials prior to carbonization and activation
TANER SOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
KimyaErciyes ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL KARACAN
- İnorganik katkılı kauçuk malzemenin özelliklerinin incelenmesi
Properties of inorganic filled rubber material
SIDIKA SARAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
KimyaMarmara ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YURDUN FIRAT
DOÇ. DR. MEMET VEZİR KAHRAMAN