Türkiye'de kentsel imgelemin gelişimi: Erken Cumhuriyet metinlerinde 'batı' kenti
Development of urban imagery in Turkey: Western city in Early-Republican texts
- Tez No: 201402
- Danışmanlar: PROF. DR. UĞUR TANYELİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Tarih, Architecture, History
- Anahtar Kelimeler: Kent, kentsellik, kentli, tarihsellik, toplumsallık, fiziksel mekan, özel mekan, kamusal mekan, gözlem, gözlemci, düzen/disiplin, temsil, modernite, Batı/Dogu, Batı-dısı, post-kolonyal, oryantalizm, öteki, `flaneur, City, citizen, space, public space, private space, identity, east/west, the other, post-colonial, visuality, Turkey, modernity, urban planning, representation, orientalism, flaneur
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 352
Özet
Bu çalısmada, `Batı'ya seyahat eden erken Cumhuriyet aydınının ürettigi gezi metinlerinden, kente, moderniteye ve `Batı'ya bakısa dair bir okuma amaçlandı. Bu bakısın irdelenmeye deger olması, `Türk gezgini' kimliginin, erken Cumhuriyet modernlestirici-yönetici kimligi ile örtüsmesi nedeniyle dönemi temsil ettigi ve gelecegin Türk kentinin ve kent plancılıgının biçimlenmesinde rolü oldugu kabulüne dayanıyor. Altı bölümden olusan çalısmanın, giris bölümünde seyahatin neden ve anlamları ve seyahatnamelerin ortaya çıkısı üzerinde, `Batı'ya seyahat eden `Türk gezgini'nin nasıl bir baglamda belirdiginin tanımlanabilmesi amacıyla duruldu ve çalısmada kullanılan gezi metinlerine iliskin bilgi verildi. kinci bölümde, yine aynı amaçla, Osmanlı-Türk gezi edebiyatının kısa bir tarihine yer verildi. Üçüncü bölümde, gezi kitaplarındaki kent ve kentsellige dair gözlemler, yazarlardan alıntılarla tartısıldı. Metinlerde aktarılan bilgi ve gözlemler; tarihsellik, fiziksel mekanlar ? özel, kamusal mekan, kamusal açık mekan, kamusal yapısal mekan-, kentsel ulastırma ve toplumsallık baslıklarında ve daha ayrıntılı alt baslıklarda irdelendi. Her konunun tartısma ve yorumları, kimi zaman tematik olarak gruplanan alıntılarla bir arada, kimi zaman da ayrı bölümlerde yer aldı. Dördüncü bölümde, gezi yazarlarının yasam öyküleri, egitim ve birikimleri ve Batı ve Batı kentine dair bilgi kaynakları, gezi kosul ve amaçları; onları yönlendiren misyonun ve gezilerini yaptıkları sürecin ötesinde olusturdukları ortak/genel kimligin tartısılmasına yönelik olarak, konu edildi. Bu bilgi, Batı kentlerine geziler yapan bu gezgin figürünün, aynı zamanda erken Cumhuriyet'in yönetici, elit bürokratlarını olusturdugunun verileri olarak degerlendirildi. `Modernite ve `Öteki'nin Mekanı' baslıklı besinci bölümde `Batı', `Dogu' ve `öteki' kavramlarının, post-kolonyal söylem ve psikanalitik yoruma dayanan bir açılımı, daha sonra, `Türk gezgini'nin modern Batı kentindeki konumu ve Batı'ya ve kendine dair algılarıyla, zihninde var olan/olusan imgelerle baglantılandırılmak üzere, yapıldı. Bir gözlemci olarak `Türk gezgini' ve olanakları tartısıldı. Çalısmanın sonuç ve degerlendirmeleri, kısmen çalısmanın verilerini aktaran, gezi kitaplarında kent ve kentsellik gözlemlerinin anlatıldıgı bölümde; agırlıklı olarak da `Türk gezgini' figürünün ve görme olanaklarının, kente ve kent plancılıgına yansıttıklarıyla tartısıldıgı besinci ve altıncı bölümlerde yer aldı.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is a reading of the travel notes of Turkish early-Republican intellectuals, who have traveled to the West, regarding their glance/look to the city, city life, citizenship, modernisation, and the ?West?. This view is to be worthy of studying upon, because the identity of this figure, as ?Turkish traveler? corresponds to the early-Republican intellectual who is also a modernizer as well as a politics figure of the young Republic. He represents the period, and plays an active role in the forming of the future Turkish city, in means of urban planning and architecture. The study consists of six chapters. In the introduction, the grounds and significance of travel and travel texts were discussed with the aim of describing the context in which the early- Republican Turkish traveler appeared and information about the travel books, used in this study, was given. In the second chapter, a short history of the Ottoman-Turkish travel literature was introduced, with the same purpose. In the third chapter, observations of the Turkish traveler, within the city and urban life of the Western world were discussed, through examination and interpretation of the quotations from the travel books, subject to this study. The information and observations narrated in the texts were reviewed, according to themes such as historical consciousness, publicity in the context of public, private and urban space, open space, buildings, city transportation, social affairs, etc. Relevant discussion and comments were placed both throughout the study and in the conclusion. In the fourth chapter, short biographies of the authors of the travel books, information about their education and knowledge sources, the circumstances and goals of their journey to the West, and their common identity, beyond the period and the intention of the journeys were explored. The identification was assessed as a data that this traveler figure, visiting the Western world, also represents, the elite bureaucrats and politicians of the young Rebuplic. In the fifth chapter, the concepts, `West?, `East? and the `Other? were discussed and defined as they are stated in the post-colonial and psychoanalytic language. These concepts were attempted to interrelate with the images formed and with the images that already existed in the mind of Turkish traveler, regarding his perception of the Western city. The Turkish traveler figure was discussed together and in comparison with other observers of the modern city. The conclusion and assessment of the study, were demonstrated partly in the section, where the data of the study, namely the observations of the city were narrated , moreover in the fifth and sixth chapters where the figure of `Turkish observer? and his techniques of seeing were discussed, regarding the reflections of the city.
Benzer Tezler
- Sivil mimari miras kültür varlıklarının korunması için bir model önerisi: Kütahya örneği
A model proposal for the conservation of civil architectural heritage: Kütahya example
ALİ HÜRATA
Doktora
Türkçe
2021
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM NUMAN
- Kent kimliğinin geometrik biçimlere dönüştürülmesi ve afiş tasarımlarına yansıtılması
Transforming urban identity into geometric forms and reflecting on poster designs
HATİCE ÖZER
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2022
Güzel SanatlarAkdeniz ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. AYDIN ZOR
- Kent içi endüstri alanlarının dönüşümüne bir model: İzmit Sekapark
A new model for urban industrial regeneration projects in Turkey, the case of Sekapark
HALİS SAYGI
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
MimarlıkAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİCLE OĞUZ
- Televizyon dizilerinde kültürel temsiller: Mardin dizileri örneği
Représentations culturelles dans les séries télévisées: Exemple de les séries télévisées de Mardin
SEZER AHMET KINA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Radyo-TelevizyonGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ECE VİTRİNEL
- Urban-spatial analysis of mass housing environments: Mapping Batikent in search of alternatives to generic housing
Toplu konut çevrelerinin kentsel-mekansal analizi: Jenerik konuta alternatiflerin arayışında bir Batıkent haritalaması
ECE KÜRELİ GÜLPINAR
Doktora
İngilizce
2021
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDAN BALAMİR