Üç Osmanlı sarayında işlev ve mimarlık bağlantısı
Function-architecture relationship in three Ottoman palaces
- Tez No: 201416
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NURAN KARA PİLEHVARİAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Saray, Kamusallık, Ottoman, Palace, Saray, Public, Publical
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Bu tezde, Osmanlı politik sistemi-saray mimarisi değişimlerinin paralel olarak incelenmesi öngörülmüştür. Tezin hedefi, tarihte karşılaşılan bu değişimlerin saray mimarisi üzerindeki etkilerinin neler olduğunun incelenmesi ve saray mekan organizasyonunda Osmanlı politik sisteminin ne derece etkili olduğunun anlaşılmasıdır. Girişte; tezin problem tanımlaması yapılmış, araştırılmak istenen noktalar ele alınmış ve tezin sınırları belirlenmiştir. İkinci bölümde, dönemin özgün belgelerinde saray sözcüğünün kimi zaman yüzyıllara göre, kimi zaman işlevsel olarak farklı kullanılması, bu farklı kullanımların ifade ettiği anlamların şimdiye dek yapılan çalışmalarda tasnifli biçimde ele alınmaması, saray kavramına yönelik belirli bir terminolojik çalışmanın bulunmaması üzerinde durulmuştur. Erken dönem saraylarından günümüze ulaşan verilerin yetersiz olması nedeniyle, ulaşılabildiği ölçüde Başbakanlık Osmanlı Devlet Arşivi (BOA) belgelerinden ve dönemin orijinal belgelerinden yararlanılarak saray tipolojisi çıkartılmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde, Osmanlı yönetim sisteminin geçirdiği değişimler neden-sonuç ilişkisi içerisinde ele alınmıştır. Osmanlı'nın kuruluş yıllarındaki ideolojisi incelenmiş, bu ideolojinin İstanbul'un alınmasından, batılı etkilerin görülmeye başladığı dönem olarak kaynaklarda tanımlanan modernleşme dönemine kadar ve modernleşme dönemi içerisinde ne şekilde değiştiğine değinilmiştir. Dördüncü bölümde, Osmanlı yönetim sisteminin geçirdiği değişimlerin Osmanlı saray mekan örgütlenmesi üzerindeki etkileri yorumlanmıştır. Osmanlı sosyo-kültürel yapısındaki değişimlere paralel Osmanlı saray mimarisinin nasıl şekil değiştirdiği incelenmiştir. Sarayların farklılıkları bağlamında, dönemin imparatorluklarının (Bizans, Selçuklu ve Çin) saraylarına da değinilmiştir. Değerlendirme bölümü olan beşinci bölümde, Osmanlı yönetim saraylarının özellikleri karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Altıncı bölümde, tez genelinden çıkartılan sonuçlar toparlanmıştır. Tezde, Osmanlı saray mimarisinin, Osmanlı sosyo-kültürel ve ideolojik yapısının yüzyıllar içerisinde değişimine paralel olarak ve bu değişimlerden etkilenerek şekil değiştirdiği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Studying of modifications in the Ottoman palace architecture parallel to Ottoman political system have been foresighted in this thessis. The aim of the thessis is to understand why and how the Ottoman political system shaped the Ottoman palace space organisation. The problematic of the thessis is defined and boundaries of the thessis are established according to the research points in introduction. It is seen that the word ?saray? has different meannings according to centuries and/or functions on origional Ottoman documents. And these differences in the use of word ?saray? has never been classified on researches up till now. Also there is not any specific terminological research about the meaning and the origion of the word ?saray?. Thus, the second chapter has a definition of word ?saray? and a classification of Ottoman palace architecture from avaliable BOA (Ottoman govermental Archive of Ministry), since the datas from early period palaces are limited. Ottoman political changes are studied on a reason-and-result relationship in the third chapter. The early period ideology of Ottoman goverment and how this ideology changed from early period to the year of the conquest in Istanbul (1453) and from this moment to and during the modernisation period (as defined in resources, when western influences have been started to be seen) has been studied. The affects of the changes of Ottoman political system on Ottoman palace space organisation have been interpreted in the fourth chapter. How Ottoman palace architecture changed shape according to socio-cultural changes has been studied. Thus, differences of world palace architecture in that period have been also studied. The fifth chapter, which is the interpretation part od the thessis has the compharison of the specialities of Ottoman govermental palaces in between. The last chapter of the thessis is the conclusion part, which has the general incomes of the thessis. It can be said that, Ottoman palace architecture has shaped parallel to Ottoman sociocultural and ideological structure.
Benzer Tezler
- Dolmabahçe Sarayı'nda dört büyük salonda iç mimaride kullanılan renkler
The colors used in the interior architecture of the four halls od Dolmabahçe Palace
ARZU ECEOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
İç Mimari ve Dekorasyonİstanbul Kültür Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEVENT ARŞİRAY
- Osmanlı resim sanatı ve müzik: XV - XVIII. yüzyıl minyatürlerinde çalgılar ve betimlemeler
Başlık çevirisi yok
ŞULE YUM
- Osmanlı Devleti'nde 16. yy. cülus ve cenaze törenleri
Başlık çevirisi yok
ZEYNEP TARIM ERTUĞ
Doktora
Türkçe
1995
Arkeolojiİstanbul ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURHAN ATASOY