Tarihi yapıların onarımında kullanılacak harçların seçimine yönelik bir öneri
A proposal for the selection of mortars for use in the repair of historical buildings
- Tez No: 201415
- Danışmanlar: PROF. DR. FEVZİYE AKÖZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Tarihi Yapı, Onarım, Kalıcılık, Horasan Harcı, Kireç Harçları, Puzolanlar, Historical Buildings, Repair, Durability, Khorasani Mortars, Lime Mortars, Puzzolanas
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yapı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Yüzyıllardır çeşitli nedenlerle birçoğu yıkılmış olsa da halen ayakta kalan pekçok tarihi anıt ve yapıya sahip olan ülkemiz bu konuda açık bir laboratuar gibidir. Bu nedenle tarihi yapıların korunması, onarımı ve güçlendirilmesi, evrensel nitelikteki kültür mirasının korunması bakımından önemlidir. ?Tarihi Yapıların Onarımında Kullanılacak Harçların Seçimine Yönelik Bir Öneri? adlı bu tez çalışmasında, çevresel etkilere dayanıklı, farklı karışımlarda kireç harçlarının önerilmesi hedeflenmiştir. Tezin birinci bölümde; konu ile ilgili çalışmalardan yararlanılarak problem tanımlanmış, çalışmanın amacı, sınırlılığı ve yöntemi hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde; Avrupa'da ve ülkemizde tarihi yapıların korunmasına, onarımına ve güçlendirilmesine yönelik yasal çalışmalara yer verilmiş, özgün malzemenin korunmasına ilişkin yasa maddeleri kısaca açıklanmıştır. Üçüncü bölümde; tarihi yapılarda kullanılan malzemeler kısaca, çalışmanın konusu olması nedeniyle harçlar ve harçların üretiminde kullanılan malzemeler etraflıca açıklanmıştır. Dördüncü bölümde; tarihi yapılarda hasara neden olan faktörler sıralanmış, özellikle hasarların harç malzemelere etkisi açıklanmıştır. Beşinci bölümde; tarihi yapılarda kullanılan malzeme özelliklerinin belirlenmesine yönelik yapıda ve laboratuarda uygulanan deneysel çalışmalar açıklanmış, yapılan çalışmalardan örnekler verilmiştir. Altıncı bölümde; bu tez çalışması kapsamında, yapılan deneysel çalışmanın programı, harç üretiminde kullanılan malzemeler, ön deneyler, numune üretimi, kürü, eskitme süreçleri açıklanmıştır. Agrega olarak kum ve tuğla kırığı, bağlayıcı olarak kireç ve silis dumanı, uçucu kül, yüksek fırın cürufu, tuğla tozu gibi puzolanik özelliği olan farklı malzemeler ileiki farklı agrega için iki ana grupta toplam 600 adet lifli ve lifsiz harç numune üretilmiştir. Bu harçların bir grubu bir yıl süre ile laboratuarda saklanmış, diğer kısmı çevresel etkileri temsilen YTÜ Merkez kampusünde atmosfer koşullarında bırakılmıştır. Harç numunelerin diğer bir grubu, donma-havada çözülme, donma-nem kabininde çözülme, sodyum sülfat çözeltisinde ıslanma-havada kuruma, sodyum sülfat çözeltisinde ıslanma-etüvde kuruma, suda ıslanma-havada kuruma, suda ıslanma-etüvde kuruma, olmak üzere altı farklı grupta hızlandırılmış, şiddetlendirilmiş ve ayrıştırılmış eskitme etkilerine maruz bırakılmıştır. Bu etkilerden önce ve sonra tüm numunelerde planlanan deney programına uygun olarak fiziksel ve mekanik kontrol deneyleri yapılmıştır. Yedinci bölümde; altıncı bölümde açıklanan kontrol deneylerinde elde edilen sonuçlar iki farklı agregaya, kalıcılık süreçlerine ve harçların lifli ve lifsiz oluşlarına göre çizelge ve grafiklerle açıklanmıştır. Kireç harcına belirli oranda puzolan malzeme katılması (nemli ortam sağlanması koşulu ile) harçların dayanımını ve dayanıklılığını, lif katılması eğilme dayanımı ve dayanıklılığı artırmıştır. Hava kirliliğini temsil eden sülfat çözeltisi ve sıcaklığın artması en fazla hasara neden olan etken olmuştur. Sekizinci bölümde literatür kapsamında yapılan araştırmalardan da yararlanılarak deneysel çalışmanın irdelemesi yapılmıştır. Buna göre farklı iklim şartları için tarihi yapıların onarımında kullanılabilecek harç karışımları önerilmiştir. Dokuzuncu bölümde ise tez çalışması kapsamında ulaşılan sonuçlar verilmiş, daha sonra benzer çalışmalar için yapılması gerekenler önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
Our country, which is home to many historic monuments and buildings that are still extant despite collapsing throughout the centuries due to various reasons, resembles an open laboratory. Therefore, it is important for historic buildings to be protected, repaired and reinforced in order to protect the universal cultural heritage. In this thesis entitled `A Proposal for The Selection of Mortar for Use in The Repair of Historic Buildings? aimed to propose mortar mixtures with different variations that are able to withstand environmental conditions. In the first part of the thesis, the problem is defined using existing studies on the topic and information is provided on the purpose, framework and methodology of the study. In the second section, the legal infrastructure involving the protection, repair and strengthening of historic buildings in Europe and in our country is discussed, and the sections of laws related to the protection of original materials are briefly explained. In the third section, materials used in historic buildings are explained briefly while the mortar and the materials used in its production are explained in detail with the subject of the study. In the fourth section, the factors that lead to damage in historic buildings are listed, with an emphasis on explaining the effect of the damage on mortar materials. In the fifth section, the experimental studies undertaken in structures and in the laboratory for the determination of the characteristics of the materials used in historic buildings are explained and examples of the studies undertaken are provided. In the sixth section, the program of the experimental study undertaken, the materials used in the production of mortar, preliminary experiments, production of samples, curing and aging processes used are explained. In this experimental study, 600 pieces of mortar samples with polyfibers or not as the variables are produced with siliceous sand and broken brick is used as an aggregate, lime, silica fume, fly ash, slag, brick powder is used as binding materials which have puzolanic properties. One series of these mortars was kept in a laboratory, while some others were left in the YTU main campus in atmospheric conditions in order to simulate the environmental impact. Another series of the mortar samples was classified into 6 groups representing freezing?melting in air, freezing?melting in the moisture cabin, getting wet in the sodium sulphate solution?drying in air, getting wet in the sodium sulphate solution?drying in the oven, getting wet in water drying in air, and getting wet in water?drying in the oven, and were subjected to amplified, expedited, separated aging effects. Before and after these effects, physical and mechanical control experiments were conducted in all samples. In the seventh section, the results from the control experiments explained in the sixth section are given with tables and graphs according to the aggregate, their durability processes and whether the mortar contained polyfiber or not as the variables. The addition of a certain amount of pozzolana materials to the lime mortar has enhanced the resistance and durability of the mortar and the addition of fiber has enhanced the resistance and durability to bending. Sulphate solution representing air pollution and increase in temperature were the factors that led to most damage. In the eighth section, the experimental study is elaborated on using existing research studies. Accordingly, mortar mixes are proposed that could be used in the repair of historic buildings in line with different climatic conditions. In the ninth section, the conclusions of the thesis are provided, and suggestions are made for other similar studies.
Benzer Tezler
- Development of pozzolanic lime mortars for the repair of historic masonry
Tarihi yapıların onarımında kullanılacak puzolanik kireç harçlarının geliştirilmesi
BİLGE ALP GÜNEY
Doktora
İngilizce
2012
KimyaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE NEVİN CANER SALTIK
- Tarihi kireç harcı özelliklerine uygun yeni malzemelerin üretimi ve sayısal analiz için malzeme parametrelerinin belirlenmesi
Production of new materials in accordance with historic lime mortars and determination of material parameters used in numerical analysis
SERHAN ULUKAYA
Doktora
Türkçe
2016
İnşaat MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NABİ YÜZER
- Tarihi yapıların onarımına yönelik doğal taş tozu ile polimer bağlayıcılı harçların üretimi ve karakterizasyonu; Sille taşı örneği
Production and characterization of natural stone powder and polymer binding mortars for the repair of historic buildings; Sille stone example
AHMET CİHAT ARI
- Kan ununun modifikasyonu ve kireç esaslı enjeksiyon malzemesinde katkı olarak kullanılması
Modification of blood meal and its use as an additive in lime-based grout
EMİNE ÖZDOĞRU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mühendislik BilimleriYıldız Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NABİ YÜZER
PROF. DR. AFİFE BİNNAZ HAZAR
- Restorasyon harçlarının mühendislik özelliklerinin araştırılması
Investigation of engineering properties of restoration mortars
MÜRÜVVET SÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İnşaat MühendisliğiBurdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN HAKAN İNCE