Geri Dön

1980 sonrası Türkiye'de feminizmin görünümü

Post-1980 in Turkey the apperance feminism

  1. Tez No: 206064
  2. Yazar: ELİF TEKİN
  3. Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. OSMAN KONUK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sosyoloji, Sociology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2007
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 122

Özet

Kadınlara sorunlu varlıklar olarak bakılması, kadınla ilgili her şeyin sorunolarak değerlendirilmesi, kadınların sürekli baskı altında tutulması, terbiye edilmesigereken yar›m ak›ll›lar olarak tan›mlanmas› gibi toplumsal yarg›lar› üst üstekoyduğumuzda, kadın karşısında ataerkil yapının temel dinamiklerini ve korkularınıanlayabiliriz. Yasak meyveyi yedirerek ilk insan›n cennetten at›lmas›na neden olanHavva ve onun k›zlar›na yönelik intikam duygular›, hemen her zaman ve toplumdakad›n›n ikincil konumunda kendisini göstermektedir. Feminist hareket, tarihin bilebaşlamadığı zamana ait kolektif bilinci sarsma girişiminde bulunduğundan, insanlıktarihinin ezeli ve ebedi en zor mücadelesi olarak varlık göstermiştir.Temel olarak kadınların ezilme ve eşitsizlik ilişkileri üzerine odaklanan akılsahibi öznenin başlattığı feminist hareket, belli sosyal, siyasal, tarihsel ve ekonomikkoşullarda farklı biçimlere bürünmüştür. Dolay›s›yla belli şartların var olduğu birnoktayı başlangıç kabul edip diğer tüm şartlarda feminist hareketin olup olmadığınadair bir değerlendirme yapmak, sosyolojinin varlığını temelinden sarsmaktadır.Bu anlamda mevcut durum içerisinde feminist hareketin varlığını ya dayokluğunu değerlendirmekten çok, hangi koşullarda nasıl bir feminizmin olduğununanalizi üzerine yoğunlaşmakta fayda vardır. Bu çalışmada da Türkiye'de feminizminbugününü çözümlemek ad›na geçmişiyle ve belli konjonktürel farklarla karşılaştırmahedefi güdülmüştür.Modern anlamda feminizm, ortaya çıktığı dönemden bu yana çeşitli oluşumlarınk›y›sında köşesinde ya da bazılarının tam ortasında yer almıştır. Bu ayrımlar ileçeşitli toplum ve fikirlerde özgülüklere tan›k olan feminizm, bunun yan›nda, tarihinen başından bu yana hemen her yerde ve zamanda, erkek merkezli değerler etrafındaörülen yap›da, kad›n›n ikincil konumunu ve gündelik hayat › kad›n bakış açısıylasorgulayan bir teori olmas› anlam›nda evrensel bir teoridir.Batı'da feminizm, toplumsal hareketlerin yükselişe geçtiği, büyük siyasal,ekonomik ve toplumsal dönüşümlerin alt-üst oluşların yaşandığı 18. ve 19. yy.laradenk düşmektedir. Özgürlük, hak ve adalet kavramlarını merkeze alarak asimetrikilişkileri sorgulayan feminizm, erkeklerle eşit konumda haklar adına mücadele etmişve isteklerini de siyasal ve hukuksal zeminde gerçekleştirmeye çalışmıştır.Türkiye'de feminizmin çekirdeğini oluşturan Osmanlı'da feminizm, Osmanlı'nınson dönemindeki modernleşme faaliyetleri içinde varlık kazanmıştır. İlk feministbilincin oluşmaya başladığı bu dönem, özellikle üst tabakadan ve yönetimlebağlantılı olan kadınları toplum sahnesine çıkarmıştır. Kurtuluş mücadelesineeklemlenen bu hareket, Cumhuriyet'in kuruluşundan sonra tek parti iktidarıkarşısında suskunlaşmış, merkezi gücün ona lütfettiği konumlarda, muasırmedeniyet seviyesine ulaşmak hedefi doğrultusunda belli toplumsal görevlerüstlenmiştir.Bağımsız bir bilincin oluşması açısından verimsiz geçen bu y›llardan sonra çokpartili hayatta ve 1980'lere kadar olan dönemde feminist hareket, döneminnimetlerinden faydalanmakla birlikte belli üst anlatıların markajına girmiş vebunların rengine boyanmaktan kurtulamamıştır. Ancak 1980'lerden sonrafeminizmin özgün yap›s›n› almas›nda daha önceki kazan›mlar›n etkisi yads›namaz.Bilinç edindirme çalışmaları sonucu özgünlük ve özgürlük kazanan hareket, ataerkilyap›n›n hiç sorgulanmayan mahrem alanlar›n› sorgulayarak, örgütlenmeler kurarakkampanyalar aracılığıyla sokağa çıkmış ve artık görünürlük kazanmıştır. Takip edenyıllarda kazanılanların kalıcılığını sağlayan kurumsallaşma faaliyetleri görülmüş vedevlet politikalarına yansımıştır.Demokrasi ve insan haklar› aç›s›ndan özgür iradenin ve bu doğrultuda bireyinortaya çıkmasında önemli bir işleve sahip feminizm, belli bir ›rk ya da s›n›fla s›n›rl›kalmadan ezilen tüm kad›nlar›n ve hatta ataerkil yapının ötekileştirdiği herkesinsözcülüğüne soyunmuştur. Sivil toplum kuruluşlarının yükselişe geçtiği 1980sonrası dönemde feminizm, kadın sivil toplum kuruluşlarının hedeflerini ve buyöndeki faaliyetlerini belirler. Feminizmin amac› kad›nlar›, erkeklere ve onlar›nbelirlediği dünyaya karşı dayanışmaya çağırmaktır. Toplumsal imkanlar dahilindehenüz bağımsızlaşmaya ihtiyaç duyan feminizm, özgür iradeler adına umut vaatetmektedir.

Özet (Çeviri)

The thesis mainly focuses on the historical and social data, to research post- 1980in Turkey about the appearance feminism. The first chapter provides the reader with therelevant data on historical background of characteristics of the dynamics of the socialmovement, beneath of name before 1980 in the world and Turkey feminism. In thesecond chapter post-1980 in Turkey original sides of feminism and transformations havebeen studied in the comparison with the previous era.

Benzer Tezler

  1. 28 Şubat sonrası İslamcı kadınlar

    Islamist women after 28 February

    ZEHRA YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Siyasal BilimlerAnkara Üniversitesi

    Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ALEV ÖZKAZANÇ

  2. Feminizm ve tüketim ilişkileri bağlamında dergi incelemesi Aysha Dergisi örneği

    A study on magazines within the context of feminizmand consumption: The case of Aysha magazine

    FİKRİYE NAZAN ÖZER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    İletişim BilimleriMarmara Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ARTUN AVCI

  3. Günümüz Türk kadın ressamlarından bir kesit

    Başlık çevirisi yok

    HÜLYA KARA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Güzel Sanatlarİstanbul Teknik Üniversitesi

    Resim Ana Sanat Dalı

    TEOMAN SÜDOR

  4. Core theoretical debates in the post-1980 feminist movement in Turkey: The subject of feminism and the (im)possibilities of feminist politics

    1980 sonrası Türkiye‟deki feminist hareketin temel tartışmaları: Feminizmin öznesi ve feminist politikanın imkan/sızlık/ları

    MESADET MARİA SÖZMEN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    Siyasal BilimlerBoğaziçi Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. VOLKAN ÇIDAM

  5. 1980 sonrası Türkiye'de kadın hareketlerinin sanat alanında incelenmesi

    Examining woman's movements in the field of arts in Turkey after 1980

    BEGÜM ÖZERDEM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Güzel SanatlarİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİ

    İletişim ve Tasarım Ana Sanat Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR CEYLAN