Osmanlı Devleti'nde Amerikalı misyonerler ve Van Ermeni isyanı(1896)
American missionaries in the Ottoman Empire and the Van rebellion(1896)
- Tez No: 206506
- Danışmanlar: PROF.DR. ENGİN BERBER, PROF.DR. ERGÜN AYBARS, PROF.DR. SABRİ SÜRGEVİL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 384
Özet
Osmanlı Devleti'nde Amerikalı Misyonerler ve Van İsyanı(1896)? başlıklı doktora çalışmasında; XIX. yüzyılda Amerika'nın, siyasi ve ekonomik çıkarlarını gerçekleştirmek adına Osmanlı İmparatorluğu'na gönderdiği silahsız askerleri başka bir deyişle misyonerlerinin Ermenilere yönelik faaliyetleri, özellikle Amerikan okul, hastane ve matbaasının Osmanlı topraklarındaki serüveni, Amerikan okullarında Amerikan eğitim anlayışı ile yetişen Ermeni gençlerinin isyanların tertipleyicileri olarak isyanlardaki etkileri konularına yer verilmiştir. Ermeni isyanlarının çıkmasında Amerikalı misyonerlerinin etkileri, Van bölgesi seçilerek gösterilmiştir. Yapılan çalışma, dört ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, ?Amerika'da Misyonerlik Ruhunun Doğuşu ve ABCFM? başlığını taşımaktadır. Bu bölümde, Amerikan tarihine Protestanlığın nasıl yön verdiği anlatılmıştır. Özellikle, Amerika'nın güçlü misyonerlik teşkilatı Amerikan Board'un kurulduğu yıllardaki dinsel çalışmalar ve bu çalışmalar sonunda ortaya çıkan siyasi, ekonomik değişme ve gelişmeler ele alınmıştır. Ayrıca, Amerikan Board'un kuruluş hikâyesine yer verilerek, bu teşkilatı kuranların ruh halleri ve amaçları gösterilmiştir. Bölümün alt başlıklarında ise; teşkilatın yapısı, misyonerlerin seçiminde aranan özellikler, teşkilatın tüm dünyaya yayılışı ve Hıristiyanlığı yaymak adına kullanılan yöntemler anlatılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümü, ?Osmanlı Topraklarında Amerikan Misyoner Faaliyetlerin Başlaması? başlığı altında yazılmıştır. Bu bölümde, Amerikalı misyonerlerin Anadolu topraklarına geldikleri andan itibaren Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşayan gayr-ı müslimler arasındaki faaliyetleri incelenmiştir. Yapılan tektiler sonucunda, Ermenilerin Protestanlaştırmaya en uygun toplum olduklarını tespit eden Amerikalı misyonerlerin faaliyetlerine, bölümün alt başlıklarında yer verilmiştir. Özellikle açılan okullar ve hastaneler üzerinde durulmuş ve matbaanın misyonerlik faaliyetleri açısından önemi bir defa daha gösterilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise, daha yerele inilmiş; Amerikalı misyonerlerin Van Vilayeti'ndeki faaliyetleri, özellikle Van Merkez ele alınarak incelenmiştir. Bu bölümde, Van Amerikan İstasyonunun kuruluşu, Van Erkek ve Kız Okulları, Van Yetimhanesi, Van'da Ermenilere yardım amacı ile kurulan Karşılıksız Yardım Bölümü ve Endüstri Bürosunun faaliyetleri; Amerikan Board Arşivinde yer alan misyonerlerin yazdıkları aylık ve yıllık raporlar, misyonerlerin Boston'da bulunan merkeze gönderdikleri mektuplar, bu dönemde çıkarmış oldukları Missionary Herald Dergisi ve dönemin gazete kupürleri incelenerek yazılmıştır. Son bölüm ise, ?Van Ermeni Nüfusu ve 1896 Van İsyanı? başlığını taşımaktadır. Bu bölümde; Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nden edindiğimiz belgeler ile Amerikan konsoloslarının Amerikan Dışişlerine yazdıkları raporlar ve Amerikan Board Arşivi'nde yer alan Ermeni isyanları hakkındaki yazılar değerlendirilmiştir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde yer alan Sadettin Paşa'nın günü gününe tuttuğu raporlar, bölümün iskeletini oluşturmuştur. Yapılan tez çalışmasında, özellikle birinci el kaynaklar kullanılmıştır.
Özet (Çeviri)
This dissertation whose title is ?American Missionaries in The Ottoman Empire and The Van Rebellion (1896)?, deals with the activities of the American missionaries in the Otomman Empire in the XIX. the century. The American missionaries especially attended to the Armenians, lived in the Eastern Anatolia. They built schools, hospitals, orphanege for the Armenians. The activities of missionaries gave rise to nationalism between the Armenians. Therefore, the Armenians wanted to establish the independent Armenia. This caused the Armenian rebellion. The Van Rebellian is the most imparatant one in the XIX. century. This dissertation is composed of four parts. The first part is named ?The Rebirth of American Missionary Spirit and American Board?. The Protestant is very important in the social, political and economic life in the American History and also gave to shape the American international relations. This part consisted the story of the founding American Board serious institution in the American Missionary History. The second part of the dissertation, named to ?The Begining of the American Missionaries? Activities in the Ottoman Land?, included to the relations with The Muslims, Jews, Greeks and the Armenians. At last, they decided to establish the American missions bertween the Armenians. The American Missionaries was successful to the activities of Armenians. All the reasons of the succession were in the dissertation. The third part included the activities of American Missionaries in the Van. Van is the most important place both the Ottomans and the Armenians. The American schools, hospital, orphanage and philanthrophy to the Armenians caused the Armenian rebellion in Van. When this part was wrote, The American Board Archives, missionaries letters and annual reports of mission and tabular view of Van mission were used. And also the Missionary Herald, published by American missionary, and American Consulate reports were utilised in this part. The last part of dissertation was named ?The Populatıon of Van and Van Rebellion 1896? . The Van Rebelllion was written day to day and used the Ottoman Archives and the memories of Sadettin Pasha.
Benzer Tezler
- Nesturi İsyanı ve Musul sorununa etkileri
Nestorian rebellion and effects of problems in Mosul
MURAT ŞENOĞLUGİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Tarihİstanbul Ticaret ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİM KEMAL ÖKE
- Osmanlı Devleti'nde Amerikan misyoner faaliyetleri ve Harput Amerikan Koleji
American missionary activities in the Ottoman empire and Harput American College
TUGAY GÜNGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN TURAL
- Ermenilerin sevk ve iskânı hakkında yapılan uygulama ve yardımlar (1915-1917)
Application and helps about Armenian transfer and settlement (1915-1917)
CEMAL SEZER
- Amerika Birleşik Devletleri'nde Ermeni faaliyetleri (1914-1917)
Armenian activities in The United States (1914-1917)
ZEYNEP KURT
- MF.MGM-7/39-40 numaralı defterlerin transkrispsiyonu ve Suriye'de faaliyet gösteren yabancı okullar
Transcription of MF.MGM-7/39-40 numbered books and foreign schools in Syria
GÖKHAN BOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. GÜLBADİ ALAN