Sîbeveyhi'nin el-kitâb'ı çerçevesinde dil çalışmalarının doğuşu
Rise of linguistic studies accordance with Sibawayhi's al-kitab
- Tez No: 209187
- Danışmanlar: PROF.DR. AHMET TURAN ARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlahiyat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Elimize ulasan ilk Arapça gramer eseri olan el-Kitâb, Sîbeveyhi (ö. 180/796) tarafından sekizinci asırda Basra sehrinde telif edilmistir. Bu eser fasih Arapçanın tasvir ve tahlilini ihtiva ettigi gibi bazı dilbilim teori ve kavramlarını da haizdir. Sîbeveyhi'nin Arap dilini tahlili temelde su üç kaynaga dayanmaktadır: Kur'ân metni, eski Arap siiri ve dilleri bozulmamıs bedevilerin konusmaları. Arap diline dair bilimsel çalısmaların veya baska bir deyisle Arap gramerinin baslangıç dönemine dair elimizdeki en erken kaynak Sîbeveyhi'nin eseri el-Kitâb'tır. Bu döneme dair geleneksel açıklama tarzı, Arap gramerinin baslangıcını Ebu'l-Esved ed- Düelî'ye götürmekte ve bunu dilin bozulması, lahnin artması ve Kur'ân kıraatine yansıması üzerine Kur'ân'ı bu tür hatalardan koruma amacı ile gerçeklestirildigini bildirmektedir. Ebu'l- Esved ile baslayan dilbilim gelenegi Sîbeveyhi'ye kadar devam etmis ve Sîbeveyhi'nin el- Kitâb'ı telif etmesiyle en büyük semeresini vermistir. Bu çalısmada Ebu'l-Esved'den baslayıp Sîbeveyhi'ye kadar devam eden bu gelenegin el-Kitâb'taki izleri kendilerinden yapılan nakiller muvacahesinde takip edilmekte ve böylece dönem el-Kitâb perspektifinden ele alınmaktadır. Ayrıca Arap dilbilimin dogusu konusundaki yabancı etkisi iddiaları ele alınmıs ve meselenin sosyal ve dini etkenleri bahis konusu yapılmıstır.
Özet (Çeviri)
The first Arabic grammar known to us is al-Kitab, composed by Sibawayhi (d. 180/796) in the eighth century in the city of Basra. It contains a description and analysis of the old Arabic language (al-fousha) as well as some linguistic theories and notions. Sibawayhi?s description and analysis of Arabic based on three main sources: The text of Kur?an, ancient Arabic poetry and the ordinary speech of some native speakers. The only reliable source of information about rise of Arabic linguistic studies or what we might call primitive grammar is al-Kitab itself. The traditional narrative ascribing the invention of grammar to Abu?l-Aswad al-Du?ali, thence through generations of scolars up to and Sibawayhi, has an inner coherence which corresponds well to likely stages in the growth of linguistic consciousness, responding to the increasing volatility of Arabic and the need for a definitive form of the text upon which the new Islamic civilization now depended. In this work, we examined evidences of this philological tradition in Sibawayhi?s al-Kitab and the attemps to trace the origins of Arabic grammar to external influences, principally Greek, via Syriac.
Benzer Tezler
- Arap dili gramerinin teorik temeli: İllet kuramı
The theoretical basis of Arabic grammar: The theory of ʿilla
MEHMET EMİN GÜZEL
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimAksaray ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN UÇAR
- أحكام الابتداء بالنكرة في ضوء كتاب سيبويه
Sibeveyhi'nin el-Kitab'ı ışığında Mubteda'nın nekireliği / Subject of indefinite provisions in the light of the Sibawayh book
WAYSI SAEED WAYSI
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULHADİ TİMURTAŞ
- Ebu-l-feth osman b. cinnî nin el-luma adlı eserinin incelenmesi
Examining of reconciling that is belong to ebu-l-feth osman b. cinnî named el-luma
AYDIN TEMİZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DilbilimMarmara ÜniversitesiArap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. HALİT ZAVALSIZ
- Arap grameri tarihinde Endülüs ekolü ve İbn Madâ
The Andalus language school in the history of Arabic grammar and Ibn Mada
ABUZER SARP
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimSüleyman Demirel ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN SOYUPEK
- Sîbeveyhi'nin el-Kitâb adlı eserine göre munsarif ve gayr-i munsarif konuları
The subjects of munsari̇f and gayr-i̇ munsari̇f accordi̇ng to Sîbevehyi's work al-Kitâb
ZEYNEP SOYTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimGazi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET FARUK TOPRAK