Harizmşah Hükümdarı Sultanşah Mahmud (567-589/1172-1193)
Sultan Shah The Sultan of The Khwarazmshahs (567-589/1172-1193)
- Tez No: 209818
- Danışmanlar: DOÇ.DR. M. SAİD POLAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Hârizmşahlar Devleti hükümdarı İl-Arslan tarafından veliaht ilan edilen küçükoğlu Sultanşah Mahmud, babasının ölümünden sonra Hârizmşahlar Devleti'nin başınageçmiştir. Ancak ağabeyi Alâeddin Tekiş'in bu durumu kabul etmeyerek Hârizm'edoğru harekete geçmesi üzerine, tahtını bırakıp kaçmak zorunda kalmıştır. Horasancivarında bulunan melik ve devletlere sığınmış ve elde ettiği destekle hükümdarlığıyeniden ele geçirebilmek için Alâeddin Tekiş'e karşı harekete geçmiştir. Bu sıradagelişen olayları ve devletlerarası siyaseti de kullanarak Nişapur'da bulunan MelikMüeyyed Ay-aba ve Karahıtaylar'dan aldığı destekle, Hârizm'e saldırdı ise de başarılıolamamış ve Hârizmşahlar Devleti hükümdarlığını ele geçirememiştir. Bu yenilgilerinardından kendine bir hakimiyet kurma yoluna giderek Horasan Bölgesine doğru hareketetmiştir.Böylelikle Horasan'a inen Sultanşah Mahmud hem bu civarda bir devletkurmaya çalışmış, hem de eline geçen her fırsatta Hârizmşahlar Devleti hükümdarlığınıyeniden ele geçirmek için uğraşmıştır. Sultanşah Mahmud tüm bu mücadelelerinsonucunda Horasan'daki bazı şehirleri Oğuz meliklerinin elinden almış Merv, Tus,Serahs gibi önemli şehirlerin de içinde bulunduğu bir meliklik kurmuştur. Bunun yanısıra Alâeddin Tekiş ile münasebetleri, her ne kadar zaman zaman barış yapıldı ise degenellikle sorunlu bir halde devam etmiştir. Hakimiyet alanını genişletmek isteyenSultanşah Mahmud bu nedenle Gurlu Devleti'ne saldırmış, onlardan toprak elde etmekiçin savaş yapma yoluna gitmiştir. Bu mücadelelerin sonunda yaşadığı dönemin siyasibir olayı haline gelen Sultanşah Mahmud, tüm çabalarına rağmen Hârizmşahlar Devletitahtını elde edememiştir. Onun ölümünden sonra ise toprakları ağabeyi AlâeddinTekiş'in eline geçmiştir.
Özet (Çeviri)
Sultan Shah, the youngest son of Il-Arslan, after he was chosen as the heir af theKhwarazm Shahs throne succeeded to the throne after his father died. However, sincehis brother Ala?al-Din Tekish did not accept the situation and proceeded towardsKhwarazm, Sultan Shah had to leave from Khwarazm. He took shelter in neighboringstates in Khurasan region and with their support he attempted to fight against Tekish inorder to get hold of the sovereignty back. By exploiting both the political developmentsand the affairs of the states, although he attacked the Khwarazm through the support hehad taken from Malik Mu?ayyid and Kara Khitay, he was not successful to obtain theKhwarazm Shahs sovereignty. After these defeats, he proceeded towards Khurasan so asto establish domination in that region.In this way, Sultan Shah both attempted to control Khurasan region andstruggled for retaking the Khwarazm Shahs sovereignty. As a result of Sultan Shahs?sefforts, he took some provinces from Ghuzz princes in Khurasan and established aprincipality which included Marw, Sarakhs, and Tus. In addition to this, despite thepresence of peace times, his relations with Tekish have always continued in aproblematic way. In order to expand his domination, Sultan Shah attacked Ghurids andchose to fight against them so as to gain territories. At the end of his efforts, SultanShah, who had become a political issue of his time, was not able to get hold of theKhwarazm throne back. After his death, his properties were taken by his brother Tekish.
Benzer Tezler
- Harizmşah Sultan Tekiş ve zamanı (1172-1200)
The reign of Khwarazmshahs Sultan Tekish (1172-1200)
NUH KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN KAYHAN
- Siyasetname'deki bilgilerin Selçuklu devrindeki olaylar ile karşılaştırılması
A Contrast: The information in the Siyasetname with occasions of Seljuks period
HALDUN EROĞLU
- Hârizmşahların Moğollarla siyasi ilişkileri (Alâeddin Muhammed ve Celâleddin Mengübertî dönemi)
Political relation of kwarezhims with mongols (The era of Alaad-din Muhammad and jalal ad-din Menguberdî)
FAHRİYE ARI