18. yüzyıla ait buyuruldu mecmuası (Türk Tarih Kurumu y.70-değerlendirme transkripsiyon)
Buyuruldu collections in 18. century (Türk Tarih Kurumu y.70-analyze,transcription)
- Tez No: 209841
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ÇETİN VARLIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 183
Özet
Bu çalışmaya esâs teşkil eden Buyuruldu Mecmuası, kâtiplere, çeşitli belgelerin yazımında riâyet edilmesi gereken usûllerin öğretilmesi ve/veya bir ilim addedilen inşânın mümtaz numûnelerinin birer emsâl olarak ilgili kimselerin istifâdesine sunulması gâyesiyle hazırlanan münşeat mecmuaları geleneği çerçevesinde düzenlenmiş bir mecmuadır. Eserin kim tarafından ve hangi tarihte hazırlandığı tam olarak tespit edilemese de yazarın mâliye katiplerinden birisi olduğu ve eserini 1790'larda yazdığı tahmin edilebilir. 17. yüzyılın ortalarından itibaren Paşa Kapısı (Bâb-ı Âsafî, Bâb-ı Âlî), tedricî bir süreçte Divân-ı Hümâyûn'un yerine, devlet işlerinin hâllinde yeni bir hükümet merkezi haline gelmeye başladı ve bu sürece bağlı olarak devlet yönetiminde bürokrasinin ağırlığı da arttı. Bizzat padişah tarafından tam bir istiklâlle yetkilerini kullanmaları temin edilen bu yeni dönemde sadaret ve Bâb-ı Âlî, hükümet etmede, çeşitli güç odaklarının nüfûz mücadelesi karşısında kuvvet ve kudret kazandı. Eskiden padişahların hatt-ı hümâyûnlarıyla hâlledilen birçok mesele artık sadrazamların buyurulduları ile düzenlenmeye başladı. İşte bu Buyuruldu Mecmuası da zamanının ihtiyaçlarına binâen hazırlanmıştır. Müellif, eserin başında hazırladığı bir fihristte, her varakta mevcut buyurulduları başlıklar halinde varak numarası ile birlikte yazmıştır. Bundan sonra esas metin yer almaktadır. Metin esas itibariyle sadrazamlara ait buyuruldu sûretlerinden oluşmakla birlikte çeşitli konulara dair kanûn ve açıklamalar ile birer, pâye tevcîhi fermânı, mevlevîyyet tevcîhi fermânı, medrese ru'ûsu, hâcegân mansıbı ru'ûsu ve hatt-ı hümâyûn sûreti ve iki tane de sadâret kaymakamı tarafından verilmiş buyuruldu ihtiva etmektedir. Eser, fihristten anlaşıldığı kadarıyla 138 varak olarak tanzim edilmesine rağmen, mevcut nüsha 100. varakta sona ermektedir. Müellif, eserinde, genel itibariyle aynı konuyla ilgili buyurulduları bir araya toplamaya çalışmakla birlikte, bazen bu sistematiğin dışına çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
Buyruldu collections which are analyzied mainly in our study, were prepared in order to teach katips (secretaries) how to write official documents. Buyruldus? are considered in the framework of munshaat collections generally. The writer and the date of the book are still exactly unknown but he might be one of the ministry of finance katib (secretary) and the book might be written around 1790?s. From the middle of Seventeenth Century onwards Bab-ı Ali (Sublime Porte) started gradually to become a new centre of government in spite of the Divan Humayun. This development gave an opportunity to the bureoucracy to play a dominant role in governmental affairs. Sadaret which was very independent in using its authority, given by the sultan, had a very enorumous strenght against other circles in the power sttruggle. The Governmental affairs, used to be directed by the sultan?s order (hatt-ı humayun), was began to regulate by Sadrazam?s buyruldu (order). This buyruldu collection was prepared according to that period?s necessities. In the contents at the beginnig of the book, the writer ordered each buyruldu with a title and wrote with page numbers. The main text comes after that. The each text is essentially consist of buyruldu copies, written by Sadrazams, but contains some code of laws, explenations, an appointment order (paye or mevleviyet), a madrasa ruus, hacagan mansib ruus, a copy of hatt-i humayun (sultan?s order) and two buyruldu?s given by the sadaret qaimmaqam. According to the contents, the book originally had been ordered as 138 pages, but we have just one hundred of them. The writer in general tried to collect the buyruldu?s according to their implicites. But sometimes he neglected his method.
Benzer Tezler
- 18. yüzyıla ait telhis, takrir ve buyuruldu mecmuası
18. telhis, buyuruldu and century magazine description
SEVDA YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TarihBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET ÖNAL
- 18. yüzyıla ait divan tertibinde bir Nazire mecmuası (İnceleme-metin)
A Nazire collection from 18th century as divan order (Analysis-text)
NEBİ COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ EMRE ÖZYILDIRIM
- 18. yüzyıla ait bir tıp metni: Fazlızâde Mehmed Çelebi'nin Müfredât-ı Tıbbiyyesi (Giriş-metin-dizin-tıpkıbasım)
A medical text of the 18th century: Fazlizâde Mehmed Celebi's Müfredât-ı Tıbbiyye (Introduction-text-index-facsimile)
BURCU SIBIÇ
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZUHAL HASENE KÜLTÜRAL
- 18. yüzyıla ait bir Barbaros Hayreddin Paşa Gazavat-namesi üzerinde sentaks incelemesi
Başlık çevirisi yok
GÜLŞAH OKTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMET CEMİLOĞLU