18. yüzyıla ait bir Gülistân tercümesi: Mehemmed Sâmî'nin Gülefşân'ı
An 18th-century translation of Gulistan Mehemmed Sami's Gülefşân
- Tez No: 947195
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NUSRET GEDİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 192
Özet
Mehemmed Sâmî'nin Gülefşân'ı, İranlı meşhur müellif Sa'dî-i Şirazî'nin Gülistân adlı eserini tercüme etmek için kaleme alınmıştır. Eser 18. yüzyılda tercüme edilen Gülistân tercümelerinden biridir. Mehemmed Sâmî Gülistân'ı hikâye hikâye tercüme ederken yer yer kelimelerin dil bilgisi kaidelerini ve lügatteki anlamlarını vermiş ve belagat hususlarına değinmiştir. Sekiz bölüm 160 hikâyeden oluşan eserde Arapça, Farsça ve Türkçe olarak üç dil kullanılmış, mütercim üç dilin detaylı kaideleriyle eseri tercüme etmiş, aydınlatılmaya muhtaç kısımları detaylandırmıştır. Bu noktadan hareketle eser özelinde değerlendirmelerde bulunmuş ve kendinde ilaveler yaparak hem metne yeni bir kimlik kazandırmış hem de daha da anlaşılır hâle getirmiştir. Tezimizin giriş kısmında tercüme ve tercüme geleneğinden bahsedilmiştir. İkinci bölümde Sa'dî-i Şirazî özelinde bir başlık açılmış ve tercüme geleneği bağlamında Gülistân tercümeleri kısaca ele alınmıştır. Kaynak metin ve tercüme metin üzerinden içerisindeki edebî, kültürel ve tarihî detaylara da verilerek Türk edebiyatındaki yeri ve önemi vurgulanmıştır. İkinci bölümde metin dil, üslup, muhteva ve teknik merkeze alınarak detaylıca incelenmiştir. Üçüncü bölümde metin incelenerek çeviri yazı ile Latin alfabesine aktarılmıştır. Böylece Mehemmed Sâmî'nin Gülistân tercümesi olan Gülefşân'ın Türk edebiyatındaki yeri ve önemi etraflıca belirtilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Mehemmed Sami's Gülefşân is a literary adaptation translated from Gulistan, a seminal work by the renowned Persian author Sa'di Shirazi. The work is an 18th-century translation of Gulistan Mehemmed Sami translated the Gulistan story by story. Within the text, he included grammatical explanationa, lexical meanings and rhetorical features of words. The work consists of eight chapters and one hundred sixty stories. It incorporates three languages: Arabic, Persian, and Turkish. The translator elaborately included all three languages and examined the text accordingly. He provided detailed explanations for parts that were difficult to understand and added his own commentary. In doing so, he imparted a new identity to the text. He aimed to enhance the text's accessibility and clarity for readers. The introduction of this study addresses the concept of translation and the historical tradition surrounding it. The second chapter focuses on the life and literary attributes of Sa'di Shirazi. Based on this foundation, the study proceeds to analyze various translations of Gulistan. The study highlights the role and importance of the work in the context of Turkish literary tradition. The second chapter offers a comprehensive analysis of the text, considering its linguistic, stylistic, thematic, and technical aspects. The third chapter presents a transcription of the text into the modern Turkish alphabet. Thus, the study endeavors to articulate in detail the literary value and significance of Gülefşân, Mehemmed Sami's translation of Gulistan, within the context of Turkish literature
Benzer Tezler
- Mostarlı Muhammed Fevzî'nin Bülbülistân'ı (Metin inceleme-tercüme-trankripsiyon)
Bülbülistan of Mostar Muhammed Fevzi (Text-analysis-translation-transcription)
İBRAHİM ALTINAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimSüleyman Demirel Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT SARICIK
- XX. yüzyılda Azerbaycan-Ermenistan anlaşmazlığı
Azerbaijan-Armenia conflict in the twentieth century
BAYAZ KAZIMOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT ERŞAN
- 18. yüzyıla ait bir Barbaros Hayreddin Paşa Gazavat-namesi üzerinde sentaks incelemesi
Başlık çevirisi yok
GÜLŞAH OKTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMET CEMİLOĞLU
- 18. yüzyıla ait bir tıp metni: Fazlızâde Mehmed Çelebi'nin Müfredât-ı Tıbbiyyesi (Giriş-metin-dizin-tıpkıbasım)
A medical text of the 18th century: Fazlizâde Mehmed Celebi's Müfredât-ı Tıbbiyye (Introduction-text-index-facsimile)
BURCU SIBIÇ
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZUHAL HASENE KÜLTÜRAL
- 18. yüzyıla ait bir Siyer-i Nebî üzerinde sentaks incelemesi
A syntactic study on a Siyer-i Nebî belonging to 18th century
FATİH KAYA
Doktora
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. AHMET BİCAN ERCİLASUN