Türk linyitlerinden hümik asit ve gübre üretimi
Production of humic acid and fertilizer from Turkish lignites
- Tez No: 213853
- Danışmanlar: PROF.DR. ALİ YAVUZ BİLGESÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya Mühendisliği, Chemical Engineering
- Anahtar Kelimeler: kömür, linyit, hümik asit, gübre üretimi, ekstraksiyon, coal, lignite, humic acid, Fertilizer Production, extraction
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Ülkemizdeki kömür rezervinin büyük bir kısmını düşük kalorili linyitler oluşturmaktadır. Bu tip kömürlerin bazıları halen ısınma ve elektrik üretimi amacı ile kullanılmalarına rağmen, içerdikleri belli orandaki azot, hümik asit ve diğer organik bileşikler dolayısı ile organik gübre olarak değerlendirilmeleri mümkündür. Ülkemizdeki toprakların organik madde içeriği yönünden çok fakir topraklar olması ve bu maddelerin iklimsel koşullar altında zamanla azalmasından dolayı, ülkemizde suni gübre tüketimi hızla artmaktadır. Ancak, belli bir süre sonunda ne kadar suni gübre kullanılırsa kullanılsın, bu topraklardan verim almak zorlaşacağından, topraklarımızın çölleşme tehlikesi söz konusu olabilecektir. Organik gübre kullanılması halinde ise bu durum tamamen tersine dönmeye başlayacak ve giderek topraklarımızın ihtiva ettiği organik madde miktarı artabilecektir. Ayrıca, üretilen organik gübre bitkinin ihtiyacı olan mineral maddeleri absorblayarak bitkinin ihtiyaç duyduğu anda bitkiye verebilecektir. Bu çalışmada; ülkemizde enerji ve ısınma amaçlı olarak kullanılan düşük ısıl değere sahip Afşin-Elbistan, Yatağan ve Bükköy yöresi linyitlerinden hümik asit elde edilerek, organik gübre hammaddesi olarak değerlendirilip, ülke ekonomisine katma değeri daha yüksek yeni ürünler şeklinde katkıda bulunulması amaçlanmaktadır. Literatüre göre linyitlerden hümik asit üretim yöntemleri, bazen tek bazen de iki veya daha fazla aşamalı olarak, doğal yoldan okside olmuş veya yapay yoldan belli basınç ve sıcaklıkta okside edilmiş linyitin uygun bir asit ile reaksiyona sokulması, ardından bir alkali ile bazik hale getirildikten sonra, çözünmeyen kısmın süzülerek ortamdan uzaklaştırılması, çözeltinin ise asitlendirilip hümik asit şeklinde çöktürülmesi esasına dayanır. Bu çalışmada ise tüm deneyler atmosfer basıncında ve oda sıcaklığında gerçekleştirilmiştir. Kömür numunelerinin oksidasyonunda HNO3, çözeltinin nötralizasyonunda ise aynı zamanda potasyum kaynağı olması sebebiyle KOH kullanılmıştır. Deney sonuçlarının değerlendirilmesinde kömür kısa analizi, Infra Red analizi, AAS analizi ve elementel analiz gibi yöntemlerden faydalanılmıştır. Buna gore; hümik asit ekstraksiyonuna etki eden en önemli parametreler; tüketilen HNO3 miktarı, ortamın pH değeri, karıştırma zamanı ve su miktarı olarak bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Turkey?s coal reserves widely cover lignites with low calorific value. Although low quality coals are consumed for heating and electricity production purposes, it is possible to evaluate them as organic fertilizer due to their certain contents of nitrogen, humic acid and the other organic substances. Consumption of artificial fertilizers is rapidly growing in Turkey due to poor quality soils with a limited amount of organic substances and shortage of the organic substances because of climate changes and conditions. However, Turkey?s soils are threatened by desertation due to large consumption of artificial fertilizers and this leads to lower efficiency of soil functions. If organic fertilizers are used, then the lands will have more organic substances. Besides, mineral matters are also absorbed by plants due to use of organic fertilizers and these can be fed into soil when needed. It is aimed in this thesis that lignites with low calorific value and used for heating and electricity production purposes from Afşin-Elbistan, Yatağan and Bükköy regions of Turkey can be evaluated as humic acid source for organic fertilizer production and this means more added value into Turkish economy. According to literature humic acid production methods cover single or double oxidation steps for readily oxidized coals or artificially oxidized under certain temperature and pressure, then reacting with a suitable acid, alkalized by a basic chemical and removal of undissolved matter from solution, then acidification of solution followed by precipitation as humic acid. In this study, all experiments were carried out under atmospheric pressure and room temperature. Oxidation of coals was performed with HNO3 and neutralization of solution was performed with KOH as potassium source as well. Evaluation of experimental results was done by using coal analysis, IR analysis, AAS analysis and elemental analysis. Finaly, the most important parameters affecting humic acid extraction were found to be the amount of consumed HNO3, pH value of the medium, mixing time and the amount water added into solution.
Benzer Tezler
- Türk linyitlerinden organik gübre üretimi
Organic fertilizer production from Turkish lignites
GÖKHAN ESER
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Kimya MühendisliğiAnkara ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMİR H. ŞİMŞEK
- Hümik asit esaslı adsorban maddelerle ağır metal giderimi
Removal of heavy metal with humic acid based adsorbent material
ŞEBNEM ALPAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Çevre MühendisliğiGazi ÜniversitesiÇevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERİL SALMAN AKIN
- Oksitleyici kükürt giderme yöntemlerinin bazı Türk Linyitlerinin fiziksel ve kimyasal özelliklerine etkilerinin araştırılması
Başlık çevirisi yok
ELÇİN ÇİNPOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SERDAR YAMAN
- Bazı Türk linyitlerinden kül ve kükürdün birlikte giderilmesinde optimum şartların belirlenmesi
Başlık çevirisi yok
HÜSEYİN KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Kimyaİnönü ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADİM CEYLAN
- Bazı Türk linyitlerinden aktif karbon hazırlanabilirliğinin incelenmesi
Investigation of activated carbon preparation possibilities from Turkish lignites
ÇİĞDEM SARICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Kimya Mühendisliğiİnönü ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. YUNUS ÖNAL