Balıkesir Halkevi'nin Türk modernleşmesi yönündeki faaliyetleri(1933-1951)
Activities of Balikesir People House for Turkish modernization(1933-1951)
- Tez No: 215260
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. NAİM SÖNMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 425
Özet
Balıkesir Halkevi'nin Türk Modernlemesi Yönündeki Faaliyetleri 1933-1951? adlı tez çalıması ile, Türk siyasi tarihinde en çok tartıılan kavramlardan olan modernleme, Türk modernlemesi kavramları ve özellikleri açıklanmı, Cumhuriyet döneminde 1950'lere kadar, Cumhuriyet Halk Fırkası'nın, ?modernleme projesinin? uygulayıcısı olduu, Serbest Cumhuriyet Fırkası denemesi sonrasında III.Büyük Kongresi'nde önemli kararlar aldıı, mparatorluktan milli devlete geçite ve inkılapların benimsetilmesinde önemli yeri olan Türk Ocakları'nın kapatılarak Halkevleri'nin açılmasında, deien siyasi, ideolojik konjöktürün, benimsenen kültürel politikaların etkili olduu açıklanmıtır. Balıkesir Halkevi'nin kuruluundan kapanıına kadar olan süre içerisinde Türk modernlemesine yönelik faaliyetleri, halk üzerindeki etkileri, Balıkesir'in sosyo-kültürel hayatına etkileri ortaya konulmutur. Balıkesir Halkevi de Cumhuriyetin ilanından sonra milli devlet kurma çabalarının sonucu olarak, CHF tarafından sosyal ve kültürel alanlarda ?devlet-halk? bütünlemesini, ?aydın-halk? yakınlamasını salamak, ?resmi devlet ideolojisini?, ?inkılapları? halka benimsetmek, inkılapların yayılmasını salamak amacıyla, 24 ubat 1933 tarihinde açılmıtır. Balıkesir merkezde açılan bu Halkevini, ilçelerde de açılan halkevleri ve köylerde açılan Halkodaları izlemi, Balıkesir Halkevi'nin dokuz ubesi kısa zamanda dier Halkevleri arasında önde gelen faaliyetleri ile dikkati çekmi ve dierlerine örnek gösterilen Halkevlerinden biri olmutur. Balıkesir Halkevi 1933-1951 yılları arasında Balıkesir'de kültürel faaliyetlerde önemli merkezlerden biri olmutur. ubelerinin her biri ?yeni bir toplum? oluturulmasına yönelik kültürel faaliyetlerde bulunmu, ?modernleme projesi?nde önemli görülen dil ve tarih çalımaları yapmı, Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu'nun faaliyetlerine katkı salamıtır. nkılapların benimsetilmesinde önemli görülen konferanslar verilmi, halkın soyadı almalarını salamak için çalımalar yapılmı; caddelere, sokaklara, köylere Türkçe adlar verilmesi salanmıtır. ?Telkin ve iradın? en önemli aracı olarak görülen temsiller düzenlemi, bu temsillerde, kadının ve belli bir sosyal mevkiye sahip insanların da rol alması salanmı; sanatın gelimesi amacının yanında ?kimlik meselesi? olarak görülen müzik faaliyetleri ile batılı tekniklerin ve yerli unsurların kaynaması ile ?milli bir musiki? oluturmasına yönelik faaliyetlerde bulunmu, halk türküleri derlemeleri yapılmı, batılı müzik araçlarına göre caz ve bando oluturulmutur. Bir yandan da halk kültüründe önemli bir yeri olan halk oyunlarından Balıkesir ?Bengi? oyunu ile Balkan Festivali?ne katılmı, halkoyunlarının ?millilemesi?ne yönelik faaliyetleri de olmutur. Zengin bir kütüphane, seyyar kütüphane, hastanelere ve hapishanelere kadar kitaplık oluturulmutur. nkılapların benimsetilmesi ve çeitli konularda halkın genel kültürünü arttırıcı ve Halkevleri çalımalarını belirten Kaynak Dergisi çıkarılmı, 30'a yakın kitap ve broür yayınlanmıtır. nkılapların benimsetilmesinde hoparlör ve köylere kadar giden seyyar sinemadan da faydalanılmıtır. Köylerin modern hale getirilmesi için yapılan faaliyetlerinin yanında, köylerde yapılan folklor malzemeleri derlemeleri ile yerel kaynakların derlenerek, milli kültüre katkılar salanmı, köylülerin aydınlatılması için köylü geceleri ve kentli-köylü kaynamasını salamak için de köy bayramları düzenlenmitir. Halkın, okuma yazma örenmesi için açılan kursların yanında, yabancı dil ve çeitli meslek kursları da açılmıtır. Cirit, gibi milli sporların yanında futbol, voleybol, tenis gibi sporlarında gelimesine çalıılmı, ehirde ve köylerde spor kulüpleri kurulmasına öncülük edilmi, tenis kortu açılmıtır. Sosyal yardım alanlarında Kızılay, Çocuk Esirgeme Kurumu, Yoksulları Gözetme Birlii, Veremle Mücadele Cemiyetleri desteklenmi, halka çeitli yardımlarda bulunulmu, ihtiyaç sahibi hastalar ücretsiz muayene ve tedavi edilmi, hastalar için dispanser, örenciler için yurtlar açılmı ve bunların da çeitli ihtiyaçları karılanmıtır. Balıkesir'in Milli Mücadele ve önceki tarihi ile ilgili aratırmalar yapılmı, milli bayramların kutlanması ve belirli günlerde düzenlenen törenlerde ve Balıkesir'de müze kurulmasının öncülüü de yapılmıtır. Böylece Balıkesir Halkevi, yapılan bütün bu faaliyetleri ile 1950'lere kadar, benimsenen kültürel politikalara uygun faaliyetleri ile, kültürel hayata, Türk modernlemesine yönelik yaptıı katkılarla dikkat çeken ve dierlerine örnek gösterilen Halkevlerinden biri olmutur. Balıkesir Halkevi'nin faaliyetleri ile dier Halkevleri içinde, önde gelenlerden biri olmasının yanında, Türk siyasi tarihinde, Bakanlık, milletvekillii, Belediye Bakanlıı, Parti kuruculuu gibi görevlerde bulunan bazı kiiler de Balıkesir Halkevi'nde görev yapmıtır. Bunların yanı sıra, edebiyat alanında da önemli isimlere de yayınlarında ve faaliyetlerinde rastlanmıtır.
Özet (Çeviri)
With the thesis named as“Activities of Balıkesir People House For Turkish Modernization 1933-1951”, modernization which is one of the most discussed subjects in Turkish political history, the Turkish modernization concepts and characteristics were explained and it has been explained that Republican People' s Party was the operator of“modernization project”up to 1950s in the Republican Period and took significant decisions in III. Congress after the experiment of Free Republic Party, and the changing policies, ideological conjuncture and cultural policies accepted, had an effect on opening People Houses by closing Foyers Turcs which had a key position in adoption of revolution and in passage to national government from Empire. The activities of Balıkesir People?s House towards Turkish modernization within the period from its foundation to its closing, its effects on the public and on the socio-cultural life of Balıkesir has been set out. Balıkesir People House was founded as a result of the efforts of establishing a national state after the declaration of Republic by RPP in 24th February 1933 with the aim of making the integration of“state-public”and convergance of“intellectual-public”in the social and cultural fields, making public to accept“official state ideology”and“revolutions”and making the revolutions to be spreaded. People houses opened in towns and public rooms opened in villages followed this People House opened in the centre of Balıkesir; nine branches of Balıkesir People House drew attention with their leading activities among other People Houses in a short time and it became one of the people houses examplified to the others. Balıkesir People House became one of the important centres in cultural activities in Balıkesir in the years of 1933-1951. Each of its branches were engaged in cultural activities for making up“a new community”, conducted linguistic and historical studies which were regarded important in“modernization project”and contributed to the activities of“Türk Dil Kurumu (Turkish Language Society)”and“Türk Tarih Kurumu (Turkish History Society)”. Important conferences were held to make revolutions to be accepted, studies were conducted in order to make people to have surnames and the Turkish names were given to the streets, the avenues and the villages. Shows which were regarded as the most important means of“inspiration and guidance”were performed, the women and the people who had an obvious social status, were made to have role in these shows and activities for comprising“ a national music”with the combination of domestic components and westerner technics with the musical activities regarded as“identity matter”in addition to the aim of the improvement of art, folk-songs were compiled and jazz and band were made up. Besides, it attended to The Balkans Festival with Balıkesir“bengi”dance which has an important position in folk culture and it had some activities for“being national”of folk-dance. A rich library, mobile library and libraries to the hospitals and prisons were made up.“Kaynak Dergisi”which rose the public' s general knowledge about various subjects and the acceptance of revolutions, was published and approximately 30 books and booklets were published too. The loudspeaker and the cinema which went to even the villages, were utilized in order to make revolutions to be accepted. In addition to the activities for making the villages modern, contributions were made to the national culture with the compilation of folklore materials in villages by collecting local sources and village nights were held in order to enlighten the villagers and village festivals were also held in order to combine the city-dweller-villager. In addition to the courses opened in order to teach the public writing and reading, foreign language and various occupation courses were opened. The sports such as tennis, football and volleyball were tried to develop in addition to national sports such as javelin, sport clubs were leaded to be opened in villages and urban, and a tennis court was opened. In field of social relief Red Crescent, Association for the Protection of Children, ?Yoksulları Gözetme Birlii?, ?Veremle Mücadele Cemiyeti? were supported, various aids were made to public, needing patients were examined and treated, dispensary for patients, dormitories for students were opened and their various needs were met. Researches about Balıkesir?s National struggle and former history were made, in the ceremonies held in set dates it laid the foundation of celebration of national festivals and establishing a museum in Balıkesir. So, Balıkesir People House was one of the People Houses which was given as an example to the other People Houses and drew attention to cultural life with the contributions for Turkish modernization with all the activities and with its accredited activities appropriate to cultural policies until 1950s. In addition to Balıkesir People House?s being one of the leaders among other People Houses, some people who have been in positions in Turkish poitical history such as ministry, deputyship, mayor, party founder have officiated in Balıkesir People House. Besides all these, important people in field of literature were encountered in its publications and activities.
Benzer Tezler
- Balıkesir Halkevi çalışmaları ve Kaynak dergisinin sistematik indeksi
Study of Balıkesir Halkevi and the systematic index of Kaynak dergisi
BAŞAK TEKDURMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Halk Bilimi (Folklor)Balıkesir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ DUYMAZ
- Cumhuriyet Halk Partisi parti müfettişlik raporlarına göre Batı Anadolu Halkevleri
West Anatolian People's Houses according to the inspectorate reports of Rebuplican People's Party
FAİK POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜSLİME GÜNEŞ
- Grup sunuşlarında etkililik kavramı
The efficiency of the group presentations
FİGEN AÇIL
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
MatematikBalıkesir ÜniversitesiMatematik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET SİNAN ÇEVİK
- Türkiye'de yetişen satureja parnassica subsp. sipylea üzerine anatomik, morfolojik, ekolojik ve korolojik çalışmalar
Ecological, corological, morphological, anatomic studies about satureja parnassica subsp. siplae in Turkey
AHMET AKÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
BiyolojiBalıkesir ÜniversitesiBiyoloji Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLENDAM TÜMEN