Türkiye'de enflasyon ve dinamik bir analiz modeli (1970-1989)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 21605
- Danışmanlar: PROF. DR. HİKMET İYİDİKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1991
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
1970' 1 i yılların ortalarına doQru ham petrol fiyatının 6 kat civarında artmasına paralel olarak Batı Ekonomilerinde fiyat istikrarı bozulmuş,“yeni ”bir enflasyon fırtınası tüm ekonomileri sarsmaya başlamıştır» 1970 yılında“A 9» 51 alan enflasyon oranı sürekli artarak 1980 yılında Toptan Eşya. Fiyat İndeks i ne göre CîTO) ”A 90 «3, GSMH. ı Kin ı Deflator ün e göre (DîE) % 103» S gibi mal ; ı mum düzeye çıkmıştır, 24 Ocak 1980 yılında Ekonomik İstikrar programının yürürlüğe girmesiyle üç yıl içinde“A 28 ”“İare kadar gerileyen enflasyon aranı ”1984-1989 döneminde yeniden yükselme eğilimine girmiştir» Enflasyon, 1970-89 yılları arasında Türkiye Ekonomisinin en önemli sorunlarından biri olmuştur » 4.“İd!:: îaQ 1 r ger düşeyinin sürekli alarak yükselmesi veya paranın delerinin sürekli d üs me s id i r ”“ E§er bir mal veya mal gurubunun fiyatlarındaki artış fiyatlar genel düşeyinin sürekli olarak yükselmesine yal açmıyorsa bu durum enflasyon olarak tanımlanamaz., Fiyat art ıslarının sürek 1 i 1 ik kazanması e n f 1 a s y a n i s t s ü r e c e girildiğini gösterir» Bir e k ana m i enflasyon sarmalına girdikten sonra kurtulması oldukça zordur. Uzun yıllar enflasyonist süreci yaşamış toplumlarda pek çak ekonomi k-sasyal tahribatlar oluşmaktadır» Enflasyonun sınıflandırılması çeşitli kriterlere göre yapılmaktadır» Bunlar söyle sıralanmaktadır s - Piyasa mekanizmasının işleyişine göre s Açık veya gizli enflasyon» - Fiyat artışlarının büyüklüğüne göre s Sürünen, 1 1 ıml ı veya h i peren f 1 asyon.« - Enflasyon beklentisine göre s Beklenen ya da beklenmeyen enflasyon» - Enflasyonun nedenlerine göre s Talep enflasyonu, maliyet eflasyonu ve yapısal enflasyon» Literatürde üzerinde ençok tartışılan konu enflasyonun nedenleri olmuştur » Bir ekonomide toplam talebin toplam arzdan fazla olması nedeniyle oluşan fiyat artışlarına talep en f 1 asyon u den i 1 mek ted i r. ücret artışları, faiz oranlarının yükselmesi, yada döviz fiyatlarının artması, girdi maliyetlerinde bir artışa neden oluyorsa» bu şekilde oluşan zincirleme fiyat artışlarına maliyet enflasyonu, adı verilir. Nüfus artışı, emeg”in ver inil i 1 ig“ indeki düşüklük v.b.gibi e k o n o m i n in y a p ı s a 1 s o r u n 1 a r ı n d a n k a y n a k i a n a n fi y a t artışlarına ise yapısal enflasyon denilmektedir,, bağlamaktadır. Zira Klasiklere göre, ekonomi tam istihdam düzeyinde ve paranın dolaşım hızı sabit varsa yıldızından, para anındaki bir artış Miktar Teorisi gereğince fiyatlar genel düşeyini arttıracaktır, P.y = M.V Keynesyen Teori isa ekonominin eksik istihdam düzeyinde iken para arsındaki bir artışın efektif talebi u.y&r&.r3.k istihdamı arttıracağını» fiyatlar genel düzeyini etki lemiyeceÇj in i savunmaktadır. Ancak ekonomi tam istihdam düzeyine ulaştıktan sonra efektif talebin toplam arzı aşması durumunda ”enflasyon ist açık“ oluşmaktadır» Bu açık fiyatlar genel düzeyinin yükselmesine neden olmaktadır. Yani Keynesci Teoriye göre para arzı arttın İmadan da efektif talep arttırılacağına göre enflasyonun tek nedeni para arzı artışları deçji.ldir.Monetarist; (Parasal) Görüş iss, Klasik Miktar Teorisi içinde yer a 1 an ekonominin tam is t i h d a m d ü z e y i n d e? v e p a r a n in dolaşım hızının sabit olduğu varsayımlarını terk ederek, reel para talebinin (yada paranın dolaşıra hızının) ”istikrarlı“ olduğu va ekonominin belli bir ”doğal issizlik oranı“ içinde dengede olduğu varsayımını kabul etmiştir» olgu olup, tek kaynağı para arşı art ıslar id 1 r ”Si rö i maliyetlerindeki artışlar para arzının artmasına yal açtığı takdirde enflasyona yol açacaktır» A;:;: Gelişmiş ülkelerde kail İsınma va sanayileşme amacıyla devlet kamu harcamalarını arttırmakta, ancak çeşitli o k a n o mik,sosyal ve siyasal n e d s n 1 s rle kamu g e 1 i r 1 e r i a.y n 1 oranda artt 1 r 1 lamamaktad 1 r, Böylece bütçe açıkları cîusmekta, bütçe açıkları ise“açık finansman”adı verilen Merkez Bankacı kaynaklarıyla (emisyon) karşılanmaktadır» Bu enf lasyon u çalışmada AGHEVLI & KHAM tarafından AGU'lerdeki olayının nedenlerini açıklamak amacıyla geliştirilen parasal model Türkiye Ekonomisinin 1970-39 d ö n e m i n e u y g u lan m 1 s 1 1 r » i 963 yılından sonra Türkiye Ekonomisinde“Planlı Kalkınma”ilkesi benimsenmiş olup, her biri beş yıllık olmak üzere 5 Kalkınma. Planı uygulanmıştır. Halen Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı yürürlükte bulunmaktadır » 1980 yılına kadar egemen olan iktisat politikalarına“İthal İkameci Kalkınma Strata j i s i ”3.d ı ve r i 1 mek ted i t- " Oysa 1 980 y ılından son ra bu. politikalar terk edilerek Türkiye Ekonomisinin dış piyasalara entegrasyonu ve serbest piyasa ekonomisinin yerleştirilmesi amaç 1 an m 1 ş 1 1 r.k 11 h a l î k a m e S: i Po l i t i k a l ar T ü r k i y e 'n i n san a y i l s ş m e s i n d e çok önemli bir işlevi yerine getirmiş almasına karşın,pek çak yapısal ekonomik sorunun oluşmasına yal açmıştır.Bu yapısal sorunların enflasyona etkileri şöyle özetlenebilir s -Aşırı korumacılığın yarattığı eksik rekabet ortamında, oligopolcü bir piyasa ya.pn.si oluşmuş, dolayısıyla girdi fiyatlarındaki herhangi bir art iş,üret içiler tarafından sabit kar marjını bozmamak için doğrudan ürün fiyatlarına yan s 1t11mı ş11 r. -Döv i 2 darboğazının, ara malları ithalatını z D r l a ş 11 r m a s ı n e d e n i y l s ü r e t i m < a r ;.:) y e t e r s i z l i Q i oluşmuştur. Dış p iyasala.rd.aki küçük oranlı fiyat artışları daha büyük oranda zincirleme fiyat artışlarına yol açmıştır» -KiT'lerin düşük fiyatlardan sanayi k e; s imine girdi sağlama işlevi ve tarıma uygulanan sübvansiyonla.!-, büyük boyutlu bütçe açıklarının oluşmasına yol açmıştır,, 1970-B9 döneminde GSMH cari fiyatlarla 1154.9 kat;, 1963 sabit fiyatlarıyla 2,5 kat artmışt ı r»Ayn ı. dönemde -toptan eşya fiyatları 331.B kat, GSMH Zımni Deflatörüne göre fiyatlar 459 kat a r-i: mı ş t j. r. D«r Para Arzı (MI'' 577,4 kat, Gen i. s Far:?. Ar?::i
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Nominal ve reel mali sürüklenme etkisi: Türkiye analizi
Nominal and real fiscal drag effect: The case of Türkiye
MEHMET MUSTAFA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MaliyeHacettepe ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ TARKAN ÇAVUŞOĞLU
- Para politikasındaki gelişmeler ve Türkiye uygulaması
The developments in monetary policy: The case of Turkey
FINDIK ÖZLEM ALPER
Doktora
Türkçe
2014
EkonomiÇukurova Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN MAHİR FİSUNOĞLU
- 1980 sonrasında Türkiye'de makroekonomik istikrarsızlık: Dinamik stokastik genel denge analizi
Macroeconomic instability in Turkey post 1980 era: A dynamic stochastic general equilibrium analysis
AHMET AYDIN ARI
- Enflasyon ve para arzının Türkiye ekonomisi üzerine etkisinin analizi
The analysis of effect of inflation and money supply on Turkish economy
HÜSEYİN ERDAŞ
- Post-keynesyen iktisat çerçevesinde bölüşüm ve büyüme ilişkisi üzerine bir çalışma: Türkiye örneği
A study on the relationship between distribution and growth in the context of post-keynesian economics: The case of Turkey
BETÜL MUTLUGÜN