Geri Dön

Türk dilinde yön gösteren karşıtlıklar aşağı:yukarı sözcükleri

Directional opposites in Turkish language up:down words

PDF İndir

  1. Tez No: 218593
  2. Yazar: GÜRCÜ SELCAN SAĞLIK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. F. SEMA BARUTCU ÖZÖNDER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2007
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 397

Özet

Bu tezin konusu tarihsel ve modern Türk dilinde yön gösteren karşıtlıklar içinde yer alan AŞAĞI:YUKARI sözcüklerinin tespiti ve bunların incelenmesidir. Tez, Önsöz, İçindekiler, Giriş, Kısaltmalar ve İşaretler başlıklarını takip eden 2 Bölümden meydana gelmektedir. 1. Bölüm Karşıtlık Kavramı, Bakış ve Yaklaşımlar başlığını taşımaktadır. Bu bölümde karşıtlık kavramı teorik olarak tüm yönleri ve türleriyle incelenmiştir. 2. Bölüm Türk Dilinde Yön Gösteren Karşıtlıklar: AŞAĞI:YUKARI Sözcükleri başlığını taşımaktadır. Bu bölümde dört alt başlık bulunmaktadır. Bunlardan ilki "2.1. AŞAĞI:YUKARI Yön Gösterici Karşıtlar'ıdır. Bu alt başlık altında kudı, aşak(a), asra, astın, ast, altın, alt aşağı ve yokaru, yügerü, üze, üstün, üst, örü yukarı sözcüklerinin etimolojik değerlendirmeleri yapılmış; kullanım alanları gösterilmiş; birleşim değerleri, içinde bulundukları anlam olayları, karşıtları ve sinonimleri tespit edilmiştir. Bölümün ikinci alt başlığı olan 2.2. AŞAĞI:YUKARI Tersinirleri ve Bunların AŞAĞI:YUKARI Sözcükleriyle İlişkileri alt başlığı altında ise yön gösterenler grubuna giren ve fiillerin oluşturduğu tersinir karşıtlıklar ve bunların yukarıda sıralanan AŞAĞI:YUKARI sözcükleriyle ilişkileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Takip eden 2.3. AŞAĞI:YUKARI Uzantısında Gelişen Karşıtlıklar Üzerine alt başlığında vücutta dikey boyutta yön gösteren baş:ayak karşıtlığı ve bu karşıtlığın toplumsal yapıda sosyal tabakalaşmayı gösteren metaforik uzantısı olarak kabul ettiğimiz bey:uşak karşıtlığı ile evrenin oryantasyonunda dünyanın dikey boyutlarını gösteren yer:gök karşıtlığı üzerinde durulmuştur. Tez Sonuç, Kavramlar Sözlüğü, Kavramlar Dizini, Kaynaklar, Türkçe ve İngilizce Özet ile son bulmaktadır.

Özet (Çeviri)

The subject of this thesis is to determine and examine UP:DOWN words which take place in directional opposites of historical and modern Turkish language. The thesis consist of two chapters after the Preface, Contents, Introduction, Shortenings and Signs. First chapter is Concept of Opposition, View and Approaches. In this chapter, concept of opposition and opposition types have been examined in detail. The title of chapter two is Directional Opposites in Turkish Language: UP:DOWN Words. There are four sub-title in this chapter. First one is Up:down Directional Opposites. In this sub-title etymological evaluation of kudı, aşak(a), asra, astın, ast, altın, alt down and yokaru, yügerü, üze, üstün, üst, örü up words have been dıscussed and their usage domain has been shown as well as their valency, semantic relations, antonyms and synonyms have been set. The second subtitle of chapter two is UP:DOWN Reversives and Their Relation with UP:DOWN Words. In this sub-title directional opposites which form into verbs and their relations with UP:DOWN words have been tried to set. Than in the third sub-title under the topic of About the Opposites in Relation to UP:DOWN, head:foot opposites which show vertical directions in human body and in relation to head:foot opposites metaphoricaly master:servant opposites which show social stratification in community and ground:sky opposites which show vertical orientation of the world have been examined. At the end of the thesis, there are Conclusion, Glossary of Concepts, Index of Concepts, Bibliography, Summary in Turkish and in English.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    137318

    Tarihi ve çağdaş Türk yazı dillerinde hal ekleri ve işlevleri

    Case endings and their functions in archaic and contemporary Turkish languages

    ERDAL ŞAHİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMİNE GÜRSOY NASKALİ

  2. Tez No

    73238

    Ahmed Cevdet Paşa'nın Belagat-ı Osmaniyyesi transkripsiyonlu metin - indeks (s. 101 - 203)

    Ahmed Cevdet Paşa's Belagat-ı Osmaniyye (s. 101 - 203) transcription text - index

    FİLİZ KALYON

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Türk Dili ve EdebiyatıHarran Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. M. MUHSİN KALKIŞIM

  3. Tez No

    142597

    Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi

    Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque

    EVREN YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE

  4. Tez No

    358798

    Klasik Urdu şiiri (Galib ve Zouk Dönemi)

    Classical Urdu poetry (Period of Ghalib and Zauq)

    HAVA YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CELAL SOYDAN

  5. Tez No

    912613

    Tarama Sözlüğü'nde yer alan çekim edatları

    Particles used in conjunctions found in the Tarama Dictionary

    ŞURA GÖKCE DURU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEVDA ÖZEN ERATALAY

Geri Dön