Şeker pancarında kota uygulamalarının şeker pancarı üretimine etkileri ve üreticilerin sosyo-ekonomik durumlarında meydana gelen değişimler: Eskişehir İli Alpu Alçesi araştırması
The impact of sugar beet quota applications on sugar beet production and the changes on producers? socio-economic situations: the case of Alpu District of Eskisehir Province
- Tez No: 224197
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BÜLENT GÜLÇUBUK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
İnsanların temel gereksinimlerinden biri olan şekerin üretimi, ülkelerin tarım politikalarını şekillendirmede önemli bir yere sahiptir. Şeker üretiminde ve ticaretinde söz sahibi ülkeler, özellikle gelişmekte olan ülkelerin şeker politikalarının oluşumunda etkili olabilmektedirler. Türkiye'de de ?tarımda yeniden yapılanma? adı altındaki uygulamalar, Avrupa Birliği ile IMF'ye verilen taahhütler çerçevesinde tarım sektöründe gerçekleştirilen reformlardır. Özellikle şeker pancarı, tütün ve fındık gibi önemli tarımsal ürünlere getirilen üretim kotaları ile özelleştirme gibi politikaları içeren bu politikalardan üreticiler doğrudan etkilenmektedir. Şeker pancarı ile ilgili 4634 sayılı yeni Şeker Yasası (19.04.2001), şekerpancarı ekim alanlarının ve üretiminin yeniden düzenlenmesini ve şeker fabrikalarının özel sektöre devrini sağlamaya yönelik düzenlemelerin altyapısını hazırlamıştır. Yasanın uygulamaya girmesi ile birlikte 2000 yılında 410.000 ha ekim alanı ve 337.327 üretici varken, bu ekim alanı 2005 yılında 336.000 ha'a, üretici sayısı ise 253.087'ye gerilemiştir. Ayrıca, ekolojik ve ekonomik uygunluk açısından şeker pancarına alternatif bir ürün henüz önerilememektedir.Kota uygulamalarının şeker pancarı ekim alanı ve üretim miktarına etkilerinin araştırılması ve bu etkilerin üreticilerin sosyo-ekonomik durumlarında meydana getirdiği değişiklikler ile mevcut gelişmeler karşısında üreticilerin davranışlarının ve yönelimlerinin bir saha çalışması ile ortaya konulması bu araştırmanın amacıdır. Bu etkilerin ortaya konulabilmesi için, araştırmada etki değerlendirme yaklaşımının beş alt kategorisi (ekonomik, çevresel, sosyal/kültürel, kurumsallaşma ve teknoloji kullanımına yönelik etki boyutu) kullanılmıştır. Eskişehir ili Alpu ilçesine bağlı 26 köyde şekerpancarı üreticiliği yapan 1670 çiftçiyi temsilen 74 üreticiyle yapılan saha araştırmasına göre; 2000 yılında 50 dekardan az alanda şeker pancarı ekenlerin oranı %48,7 iken, 2005 yılında bu oran %93,3'e yükselmiştir. Diğer yandan, şeker pancarı ekim alanlarında %56,7'lik bir azalma yaşandığı tespit edilmiştir. Bu azalmaya bağlı olarak ürün deseninde bir değişim yaşandığı, üreticilerin %62,2'sinin boşalan şeker pancarı alanlarının yerlerine mısır, ayçiçeği ve yem bitkileri gibi alternatif ürünler yetiştirmeye başladıkları fakat bu ürünlerin gelir kaybını kısmen karşıladığı saptanmıştır. Ayrıca, buna paralel olarak işgücü kullanımlarında azalma görülürken, ailelerin %85,1'inde son 5 yıl içerisinde en az 1 bireyin kente göç ettiğini ve tarımdan kopanların sayısında artma olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The sugar production which is one of the basic needs of human being, has a significant role on embodying the agricultural policies of countries. Countries that closely involve in sugar production and its trade, has an impact on formation of developing countries? sugar policies. Also, in Turkey, the applications done by the name of ?restructuring in agriculture sector? are actually the reforms done with committal given by EU and IMF. Policies such as production quota to agricultural crops, especially to sugar beet, tobacco and hazelnut, and privatization directly affect producers. Law No. 4634 on Sugar Production elicits the rearrangements of sugar beet production and enables the assignment procedures of sugar factories to private sector. After inure of the new law in 2001, the cultivation areas decreases from 410.000 ha to 336.000 ha, and the number of the sugar beet producers decreases from 337.327 producers to 253.087 producers. In addition to this, it can not be suggested any alternative crop to sugar beet in accordance with ecological and economical compatibility.The aims of the study are to investigate the impacts of production quotas to sugar beet cultivation area and amount of production, the socio-economic changes diversified with these impacts and the attitudes of producers to these developments. Within this aim, the five categories of impact assessment approach-namely economic, environmental, socio/cultural, institutionalization and technology usage impact dimension. This study was done with 74 producers, by proxy of 1670 sugar beet producers in 26 villages in Alpu district of Eskişehir province. According to this study, while the rate of sugar beet producers whose cultivation area is less than 50 decar was 48,7% in 2000, this rate rises to 93,3% in 2005. On the other hand, it is calculated that sugar beet cultivation area decreases to 56,7%. Depending on this decrease, crop pattern is changing, 62,2% of producers cultivate alternative crops in emptied sugar beet areas. However, it is stated that these alternative crops partially cover the income loss. In parallel with this, the usage of labor force is decreased, one member of 85,1% of families migrate to cities in 5 years time and the producers who leave the agricultural sector increases gradually.
Benzer Tezler
- Tokat-Kazova yöresinde bazı ürünlerde ekonomik gübre kullanım düzeyinin ve buna etki eden faktörlerin belirlenmesi
Determination of economic level of fertilizer use for some crops in Kazova district of Tokat and the factors affecting fertilizer use
ATİLA ALTINTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. OSMAN KARKACIER
- Türkiye'de şeker pancarından biyoetanol üretiminin ekonomik analizi
Economic analysis of bioethanol production from sugar beet in Turkey
MUSTAFA KIBRISCIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiKırıkkale Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI BAYRAM IŞIK
- Political economy of Turkish agriculture policy within the framework of European Union common agriculture policy
Avrupa Birliği ortak tarım politikası kapsamında Türk tarım politikasının ekonomi politiği
GİZEM AVCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Ekonomiİstanbul Bilgi ÜniversitesiUluslararası Politik Ekonomi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGE ONURSAL BEŞGÜL
- Orta Karadeniz bölümünde şeker pancarı tarımının coğrafi özellikleri
Geographical characteristics of sugar beet agriculture in the middle Black Sea section
GÜRBÜZ GÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaOndokuz Mayıs ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAHYA KADIOĞLU
- Pankobirliğin 4634 sayılı Şeker Kanunu çerçevesinde ülke şeker piyasasındaki yerinin şeker pancarı üreticisi açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the significance of Pankobirlik in the national sugar market in terms of sugar beet producer within the framework of 4634 Sugar Act
GÜLNUR TUĞCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
ZiraatNamık Kemal ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLEN ÖZDEMİR