Jet yakıtlarına mesleki olarak maruz kalmanın toksikolojik açıdan değerlendirilmesi
Toxicological evaluation of occupational exposure to jet fuel
- Tez No: 224363
- Danışmanlar: PROF.DR. AHMET SAYAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Pharmacy and Pharmacology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: GATA
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Farmasötik Toksikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Bu çalısmada, jet yakıtlarına mesleki olarak maruz kalmanın toksikolojik yönden degerlendirilmesi amaçlanmıstır. Her yıl 2 milyondan fazla insan askeri amaçlı kullanılan jet itici yakıtı-8 (JP-8), JP-8 +100 veya JP-5'e ve sivil uçuslarda kullanılan Jet-A veya JetA-1'e maruz kalmaktadır. Dünyada kerozen temelli olan bu jet yakıtlarının yıllık yaklasık kullanımı 60 milyar galon düzeylerindedir. JP-8 kerozen temelli bir jet yakıtı olup derisimleri farklılık gösteren benzen, n-hegzan, toluen, ksilen, trimetilpentan, metoksietanol ve naftalenler (polisiklik aromatik hidrokarbonlar- PAH) gibi potansiyel olarak toksik etkileri olan alifatik ve aromatik hidrokarbon bilesenleri içermektedir. nsanda jet yakıtlarına solunum ve deri yoluyla maruz kalmaya baglı olarak olusan potansiyel yan etkiler saglık risklerinin degerlendirilmesinde önemli olmaktadır. JP-8'e düsük düzeylerde maruz kalmaya baglı olusabilecek genotoksik etkilere ait birkaç çalısma gösterilmektedir. Bu çalısmada genotoksik etkiler ve antioksidan parametreler jet yakıt bakım personeli (n=43) ve kontrol grubu olarak seçilen (n=38) bireyler karsılastırılarak incelenmistir. Genotoksik etkiler periferal lenfositlerde Sitokinezde Durdurulmus Mikroçekirdek Teknigi (CBMÇ) ve Kardes Kromatid Degisim (SCE) yöntemi kullanılarak degerlendirilmistir. Antioksidan parametrelerin belirlenmesi amacıyla Eritrosit BakırÇinko Süperoksit Dismutaz (CuZn-SOD), Eritrosit ve Plazma Selenyum bagımlı Glutatyon Peroksidaz (Se-GSHPx) ve Eritrosit Katalaz (CAT) enzim aktiviteleri yanında lipid peroksidasyon ürünü olan Eritrosit Malondialdehit (MDA) düzeyleri ölçülmüstür. Çalısma ve kontrol grubu için ortalama SCE ve CBMÇ sıklıkları sırasıyla 6.44±0.98, 6.03±0.56 ve 3.72±1.44, 3.26±1.25 (p0.05)'dir. Sigara içen ve yakıta maruz kalan bireylerde içmeyenlere göre daha yüksek SCE ve MÇ degerleri belirlenmistir (p0.05). Yakıt bakım personeli ve kontrol grubu için ortalama eritrosit MDA düzeyleri sırasıyla 19.07±3.95 ve 16.89±3.75 (p
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to do the toxicological evaluation of occupational exposure to jet fuel. Over 2 million military and civilian personnel per year are occupationally exposed, respectively, to jet propulsion fuel-8 (JP-8), JP-8 +100 or JP- 5, or to the civil aviation equivalents Jet A or Jet A-1. Approximately 60 billion galon of these kerosene-based jet fuels are annually consumed worldwide. JP-8, kerosenebased hydrocarbons fuels, are complex mixtures of different concentration of potentially toxic aliphatic and aromatic hydrocarbon compounds such as benzene, nhexane, toluene, xylene, trimethylpentane, methoxyethanol, naphthalenes (including polycyclic aromatichydrocarbons (PAHs). The potential adverse effects of dermal and inhalational exposure of jet fuels are important for health hazard evaluation in humans. A few studies have addressed the genotoxic effects of low level exposure to JP-8. In the present study, genotoxic effects and antioxidant parameters was investigated in jet fuel maintenance personnel (n=43) in comparison with a selected control group (n=38). Genotoxic effects were evaluated by cytokinesis-blocked micronucleus (CBMN) and sister chromatid exchange (SCE) techniques on peripheral lymphocytes. We determined erythrocyte copper-zinc superoxide dismutase (CuZn-SOD), erthrocyte and plasma selenium dependent glutatione peroxidase (Se-GSHPx), erythrocyte catalase (CAT) enzyme activity and malondialdehyde (MDA) levels, which is product of lipid peroxidation, for the detection of antioxidant parameters. The SCE and CBMN frequencies in peripheral lymphocytes of the study group and controls were 6.44±0.98, 6.03±0.56, and 3.72±1.44, 3.26±1.25 respectively (p0.05). For the study group we determined higher SCE and CBMN frequencies in smokers than nonsmokers (p
Benzer Tezler
- Biyodizel katkılı gemi ve uçak yakıtlarının içten yanmalı motorlardaki performansının incelenmesi
The performance investigation of the aviation and marine fuels with biodiesel in internal combustion engines.
BURAK GÖKALP
Doktora
Türkçe
2009
Makine MühendisliğiKocaeli ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM SARAÇ
- Türk roket sınıfı kerosen yakıtı geliştirilmesi
Turkish rocket grade kerosene propellant development
HASAN KÖMÜRCÜ
Doktora
Türkçe
2022
Kimya Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUZAFFER YAŞAR
- Screening of supported bimetallic catalysts for hydroconversion of microalgae oil
Başlık çevirisi yok
GİZEM SULTAN İŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Kimya MühendisliğiKoç ÜniversitesiKimya ve Biyoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER UZUN
- Investigation of the effects of alternative fuel use on performance and emissions in a compression ignition (CI) diesel engine
Sıkıştırmalı ateşlemeli bir dizel motorda alternatif yakıt kullanımının performans ve emisyon değerleri üzerindeki etkilerinin araştırılması
FERHAT EKİN
Doktora
İngilizce
2024
Gemi Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN AZMİ ÖZSOYSAL
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİKMET ARSLAN
- Gediz kömüründen doğrudan katalitik hidrojenasyon ile jet yakıtı eldesi
Jet fuel production via direct catalytichydroliquefaction of Gediz coal
PERVANE GAFAROVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
KimyaÇukurova ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKTAY ERBATUR
PROF. DR. SEMİH ESER