Pir Sultan'ın şiirlerinin tahlili ve dayandıgı temeller
Pir Sultan?spoems analysisand supportting bases
- Tez No: 229140
- Danışmanlar: PROF. DR. NERİN YAYIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 646
Özet
Osmanlı Devleti, Anadolu Selçuklularının dısladıgı Ahî ve Babaî kadrolarınınbâkîyelerine ve Türkmenlere dayanılarak kurulan ve sûfî özelligi agır basan birdevlettir. Bu dönemde taassuptan uzak bir İslam ve İslam'ın özüne baglı kitabî birtasavvuf yasanmaktadır. Ayrıca bâriz bir Sünnîlik, Siîlik veya Alevîlik degörülmemektedir. Bu yıllarda din, tasavvuf ve kültür bakımından ideal ve ortak birdönem yasanmaktadır.XVI yüzyıla gelindiginde taassup kendisini hissettirmeye baslamıs, ?OsmanlıSünnîligi? ihdas edilmis, Selçuklarda oldugu gibi Türkmen unsurlar dıslanıp düsmangörülmeye baslanmıs, ?kâfir ve kâfirden de beter? olarak kabul edilmislerdir. DıslananTürkmen kadrolarının ve halkın yerine devsirmeler getirilmistir. ran'da, Anadolu'dakidıslanan sûfi ve Türkmen kitlelere dayanılarak Safevî Türk Devleti'nin kurulması ikiTürk devletinin rekabetini ve çatısmasını kaçınılmaz hale getirmistir. Bu rekabet veçatısmaya baglı olarak isyanlar, katliamlar; fetva ve fermanlarla idamlar yasanmıstır. PirSultan'ın idamı da bunlardan birisidir.Pir Sultan'ın idamından sonra halk arasında ve âsıkların dilinde bir Pir SultanHikâyesi / Destanı tesekkül etmistir. Cumhuriyetle birlikte, özellikle de 1960'lardansonra aydınların kaleminde Devrimci Pir Sultan Hikâyesi / Destanı ortaya çıkmıstır.idam edilen Pir Sultan baska âsıklar tarafından örnek alınmıs ve baska PirSultanlar da yetismistir. Bunların hayatları ve siirleri sözlü kültürde birbirine karısmısve bir ?Pir Sultan Gelenegi? olusmustur. Bunların içinden asılan Pir Sultan'ı ve onunsiirlerin ayırıp çıkarmak oldukça zorlasmıstır.Pir Sultan; tanrı olarak Allah'ı, peygamber olarak Hz. Muhammed'i, kitapolarak Kur'an'ı, din olarak İslam'ı ve bu dinin olmazsa olmazları kabul ettiginisiirlerinde açıkça ve defalarca dile getirmistir. Buna ragmen Osmanlılar, onun mensupoldugu Türkmenleri ?kâfir, mülhid, rafizî? kabul etmislerdir. Cumhuriyet dönemininbazı aydınları da onun Marksistligini ve bir isyan lideri oldugunu bile ileri sürmüslerdir.Aslında Pir Sultan bu iki anlayısın da dısındadır. O, Yunus Emre ekolünün XVIyüzyıldaki bir uzantısıdır. Dinî-tasavvufî özellikleri agır basan, bir ?ocakzâde? olmasınabaglı olarak sazıyla ve sözüyle halkı egitip irsat eden bir Türk kültürü mimarıdır.Saltanat ve taassup ugruna idam edilen bir mazlumdur.
Özet (Çeviri)
The Ottoman Empire established on the strength of the Turkomans and followersof the groups of Ahî and Babaî who were excluded by Anatolian Selçuk Empire is astate predominated characteristics of sofism. In these years, in point of culture andIslamic mysticism, religion, an ideal and collective period has been lived.When it had been 16th century, bigotry distinguished, ?Ottoman Sunnism? hadbeen founded, as in Selçuk Empire, Turkoman elements were regarded as enemy andwere accepted as ?unbeliever and even they were worse than them?. Instead of publicand Turkoman staves excluded, recruiting boys for the Jannisary corps had beenfetched. The one in Iranian, being founded the Safevi Turkish State being on thestrength of Sofi and Turkoman massers excluded in Anatolia made unavoidablecompetion and conflict of this two Turkish states. Depending on this competion andconflict rebellions, massacres; executions with edicts and fetwa had happened. Theexecution of Pir Sultan is one of these.After the execution of Pir Sultan, a story/ epic of Pir Sultan was composed by thepublic and the public poets? works. During the Republic period, especially after thesixties the intellectuals exposed Revolutionist Pir Sultan?s story/ epic.He was followed by some other public poets and new ?Pir Sultan?s were raisedafter his execution. Their life and poems formed a Pir Sultan tradition in verballiterature. It became quite difficult to select the real Pir Sultan and his poems among allthose.Pir Sultan had clearly stated and declared many times that he accepted Allah asGod, Mohammed as Prophet, Koran as holy book and Islam as religion. Despite this,Ottomans regarded Turkomans, he belonged to, as unbeliever. In addition, someintellectuals of the period of Repuclic even suggested that he was the Marxist and thelieader of rebellion.Actually he is out of these two viewpoints. He is the follower of Yunus Emre?sinfluence in the 16th century. He is a Turkish Cultural Architect, whose characteristicsof sofism and religion predominates, and, who educates the public by his poems andinstrument. He is a wronged person executed for sovereignty and bigotry.
Benzer Tezler
- Kul Himmet'in şiir dünyası, şiirlerinde gelenek, etkileşim ve eğitim
Poetry world of Kul Kimmet, custom, interaction and education in his poems
SELAY ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET YARDIMCI
- Pir Sultan Abdal türkülerinde tasavvufi konuların tespit ve değerlendirilmesi
Evalution and establishment of sufic subjects in the folk songs of Pir Sultan Abdal
HATİCE ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLAVER GÜRER
- Mehmet Başaran'ın şiirleri üzerine tematik bir inceleme
A thematic study on the poems of Mehmet Başaran
GAMZE ÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ ALGÜL
- Folklorun beş işlevine göre Âşık Mahzuni Şerif'in şiirleri
Âşik Mahzuni Şerif's poetries according to the five functions of folklore
YILMAZ IRMAK
Doktora
Türkçe
2013
Halk Bilimi (Folklor)Ondokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEKİR ŞİŞMAN
- Pir Sultan Abdal şiirlerinin söz varlığı açısından incelenmesi
Examination of Pir Sultan Abdal poems in terms of vocabulary
BEDRETTİN KAYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimSiirt ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REZAN KARAKAŞ