?Kısasü'l-Enbiyâ? da birleşik fiiller
Compound verbs in Kısasü?l-Enbiyâ
- Tez No: 230598
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞEHAN DENİZ ABİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: birleşik fiil, yardımcı fiil, fiil birleşmeleri, bildirme eki, bakış, kılınış, compound verb, auxiliary verb, verbal composition, copula, aspect, manner of action
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 349
Özet
Bu çalışmada Türkçenin XIV. yüzyıl Harezm sahası metinlerinden Rabgûzî'nin Kısasü'l-Enbiyâ adlı eserinde yer alan birleşik fiiller, oluşum biçimleri, yapı ve anlam bakımından incelenmiş ve sınıflandırılmıştır. Çalışmamızın amacı, bir Harezm Türkçesi dönemi metni olan Kısasü'l-Enbiyâ'da kullanılan birleşik fiillerin ne şekilde oluşturulduğunu, bunların yapı ve anlam bakımından ne gibi nitelikler arz ettiklerini tespit ve tasnif etmektir.Giriş bölümünde, birleşik fiil kavramı ve onun etrafında ele aldığımız bakış, kip, kılınış, fiil birleşikleri, bildirme gibi kavramlar hakkında kuramsal bilgiler ve konuyla ilgilenen araştırmacıların yaklaşımları ortaya koyulmuş ve bunlar, gerek üzerinde çalıştığımız metinden gerekse Türkçenin diğer tarihî ve çağdaş dönemlerinden elde ettiğimiz veriler ışığında sorgulanmıştır.Tezin ana bölümü olan inceleme kısmında, Kısasü'l-Enbiyâ'da tespit etmiş olduğumuz birleşik fiiller, bir isim ile bir fiil unsurundan ya da iki fiil unsurundan oluşmalarına göre, bir başka deyişle bütünü oluşturan unsurların türlerine yani yapılarına göre iki ana kolda değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, fiil birleşmeleri, birleşik fiil çekimi, birleşik zaman, deyimleşmiş yapılar gibi terimler ve kavramlar birleşik fiil çatısı altında ele alınmış ve bu açıdan incelenmiştir.Çalışmamızın sonuç bölümünde ise söz konusu birleşiklerden edinilen bulgular birleşimi oluşturma biçimlerine göre karşılaştırılmış ve genel bir değerlendirme ortaya koyulmuştur. Bu bölümde yardımcı fiillerle diğer birleşenlerin aralarındaki bağlanma ilgileri ve bunların kullanımlarındaki sıklıklar da ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, Rabgûzî?s Kısasü?l-Enbiyâ that is XIV. century Harezm area?s book, in his work of compound verbs, the formation forms, were examined and classified in terms of structure and meaning. The aim of our study, a period Harezm Turkish text is generated in the manner verb compounds are used, their meaning in terms of structure and properties such as how to supply the detection and classification.Introduction section, compound verb concept and its surrounding consider the view, mode, manner of action, verb compounds, reported as concepts about the theoretical information and the interested researchers approaches revealed and they both worked on the text from the Turkish and other historical and contemporary periods to obtain the data is the query.The review of the main part of the thesis in the Kısasü?l-Enbiyâ we have found that the compound verb, a verb with a name consisting of elements or components according to two acts, in other words the type of elements that make up the whole structure has been evaluated according to the two main branches. In this study, verb compounds, combined conjugation, compound tense, expressions and other same terms and concepts are addressed under the title compound verbs and were examined.Results of our study is that the combination of findings from the creation of unified format based on an overall assessment and comparison has been revealed. In this section, connecting between the auxiliary and other associated interests and frequency of their use has been taken up.
Benzer Tezler
- Rabgûzî'nin Kısasü'l-Enbiyâ adlı eserinde fiilimsiler
Verbals in the Rabguzi's Kısasü'l-Enbiyâ named work
SÜHEYLA TUNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT SARIKAYA
- Harezm Türkçesinde birleşik fiiller
Compound verbs in Harezm Turkish
ABDULLAH DEMİRAL
Doktora
Türkçe
2012
DilbilimDicle ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADETTİN ÖZÇELİK
- Kısasü'l-Enbiya'da ikilemeler
Reduplications in Kısasü'l Enbiya
FATMA NUR TALU
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıMersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ
- Harezm Türkçesinde isim
Name in Harezm Turkish
LÜTFİYE GÜVENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ARGUNŞAH
- Kısasü'l-Enbiya'da çok anlamlılık
Polysemy in Kısasü'l-Enbiya
ASLI ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dünyası Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SERPİL SOYDAN