Osmanlı mavi-beyaz tasarımlarında çin etkisi (New York Metropolitan Müzesi örnekleri üzerine bir inceleme)
Chinese influences on the Ottoman blue-white designs (A research on the New York Metropolitan Museum's plates)
- Tez No: 231718
- Danışmanlar: PROF. DR. SİTARE TURAN BAKIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Bölümü
- Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
İznik mavi-beyaz seramiklerinin kaynağı, Osmanlılara İpek Yolu üzerinden ulaşan ve sarayda kullanıldığı birçok yayında belirtilmiş olan Çin porselenlerine dayandırılmakta ve bunun sonucunda saray nakkaşlarının Osmanlıya özgü yeni üsluplar geliştirdikleri kabul edilmektedir.Çalışmamızın başlangıcında, konumuz doğrultusunda odaklandığımız Çin Yuan ? Ming ve Klasik Osmanlı Mavi Beyaz Dönemlerinden genel hatlarıyla bahsettikten sonra, çalışmamızın kaynağını oluşturan New York Metropolitan Müzesi'yle ilgili genel bilgiler vermekteyiz. Oniki parça Osmanlı seramiği ve onbir parça Çin porseleninden oluşan katalog bölümünde her bir parça titizlikle tanımlanmaktadır. Karşılaştırma ve değerlendirmede, tüm Osmanlı katalog seramiklerinin, form, kompozisyon şemaları, motif detayları ve renklendirme programları tasarım odaklı bir yaklaşımla incelenerek, seçilen Çin örnek veya örnekleriyle ilişkilendirilmektedir. Eşli karşılaştırmalar, çeşitli resim, kompozisyon şema çizimleri ve motif detay görüntülerinden oluşan tablolarla desteklenmektedir.Bu karşılaştırmalar sonucunda, Osmanlı mavi-beyaz seramikleri ve Çin porselenlerindeki, vazo, şamdan, sürahi, maşrapa ve bunlar gibi su kabı formlarının ağız ve gövdelerinde, kaselerin iç ve dış yüzeylerinde, tabakların merkez, çanak ve bordürlerinde yer alan kompozisyon şemalarının genel kurgu itibariyle birbirlerine benzediklerini görmekteyiz. Birebir aynı olan şemaların yanı sıra Osmanlı saray nakkaşlarının özgün yorumlarıyla ortaya çıkan ve araştırmalarımız esnasında Çin örneklerinde rastlamadığımız kompozisyon şemalarıyla da karşılaşmaktayız. Motiflerin, Çin örneklerinde daha gerçekçi bir anlatımla, Osmanlı örneklerinde ise daha iki boyutlu ve simetrik stilizasyonlarla tasarlandığı görülmektedir.Bu anlatımlar doğrultusunda, birçok yayın, özel koleksiyon ve müze koleksiyonlarından derlediğimiz resim bölümümüzdeki örneklere göndermeler yaparak, bulguların her iki dönem genelinde nasıl görüldüklerinden söz etmekteyiz. Benzerliklerin yanı sıra Osmanlı örneklerindeki farklı ve özgün yaklaşımlara da dikkat çekmeye çalışmaktayız.ANAHTAR KELİMELER: Osmanlı, Çin, Ming, Yuan, Mavi-beyaz porselen, Mavi-beyaz seramik.
Özet (Çeviri)
Iznik?s blue-white ceramics origins are based on Chinese blue-white porcelains reached to the Ottoman Empire over the Silk Road and were used at the palace as issued in several publishings and after it is accepted that palace muralists developed new original Ottoman style.At the beginning, we mentioned Chinese Yuan and Ming Dynasties and Classical Ottoman Blue-White Period and then we presented The New York Metropolitan Museum which constituted the source of our study. All the pieces are described carefully in the catalogue part containing twelve Ottoman ceramics and eleven Chinese porcelains. In the comparision and assessment part, all Ottoman catalogue ceramic?s composition schemas, motif details and coloring programs are mentioned and matched with selected Chinese plates. The tables containing composition schema drawings and motif images are supported this dual comparisions.After these references, we saw that Ottoman and Chinese vase, candlestick, jug forms mouth rims and bodies, bowls inside and outside bodies, plates centers, cavettos and rims composition schemas are similar. Also palace muralists maked some different compositions that we didn?t see in Chinese porcelains during our research. Chinese motifs are described more realistic than the dimensional and symetrical stylization of Ottoman motifs.According to these expressions, we mention how the evidences were seen in the other plates by making references to the pictures collected from several publishings, special collections and museums collections. We tried to show the originalities of the Ottoman style as well as the similarities.KEY WORDS: Ottoman, Chinese, Ming, Yuan, Blue-white porcelain, Blue-white ceramic.
Benzer Tezler
- Çini sanatında 16.yy saz yolu üslubu ve özgün uygulamalar
16th century saz yolu style and special applications in tile art
BAHAR MAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
El SanatlarıKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. HANDE KILIÇARSLAN
- Çini sanatında baba nakkaş üslûbu ve günümüz tasarımları
Baba nakkaş style in tile art and todays designs
FATMA ÇİÇEKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarSelçuk ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. MERAL AKAN
- Osmanlı mavi-beyaz çini seramiklerinde yazı kullanımı (15.-16. yüzyıl)
Use of calligraphy in ottoman blue-white tile ceramics (15th-16th century)
ZÜBEYDE UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Güzel SanatlarKarabük ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LÜTFİYE GÖKTAŞ KAYA
- Osmanlı dönemi İznik çinilerinde görülen hayvan motiflerinin incelenmesi ve özgün uygulamalar
Observation of animal motifs in İznik tiles from the Ottoman period and original applications
ETHEM YAVUZ ÖNCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıUşak ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ GÖKÇE
- Topkapı Sarayı Müzesinde sergilenen Ming dönemi porselenleri ile 15-17. yy. İznik çinilerinin kompozisyon özellikleri bağlamında karşılaştırılması
Ming period porcelains exhibited in the Topkapı Palace Museum and the 15-17th century. Comparison of 19th century İznik tiles in the context of their compositional features
HEDİYE BAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarNecmettin Erbakan ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇETİN ÖZTÜRK