Nar kabuğu ile farklı mordanlar kullanarak yünlü kumaş boyama
Dyeing of wool fabrics with punica granatum rind by using of different mordan salts
- Tez No: 233952
- Danışmanlar: PROF. DR. MAHMURE ÜSTÜN ÖZGÜR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Nar kabuğu, kuersetin, tannik asit, mordan tuzları, yün kumaş, Punica granatum rind, quercetin, tannic acid, mordan salts, whool fabric
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Bölümü
- Bilim Dalı: Anorganik Kimya Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Doğal boyalarda, doğadan elde edilen pigmentler kullanıldığı için, doğal boyamalar göze daha hoş görünür ve huzur verici bir etkiye sahiptir. Ayrıca bu boyalar çevre kirliliğini azaltıp, insan sağlığına da zarar vermezler. Turistlerin doğal boyanmış ürünlere gösterdikleri aşırı ilgi, ülkemize döviz girdisi açısından da doğal boyamacılığın önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. Doğal boyamacılık, doğadaki boyarmaddelerden yararlanılarak yapılır. Nar (Punica granatum) kabuğundan elde edilen ve doğal boyarmadde olan kuersetin, birçok meyve ve sebzede bulunmaktadır.Bu çalışmada, nar kabuğundan elde edilen kuersetin, çeşitli geçiş metali tuzları mordan maddesi olarak kullanılmak suretiyle, altı farklı boyama yöntemine göre, 100°C de, pH: 4 ve pH: 6'da hazırlanan tampon çözeltilerle, kapalı sistemde, yünlü kumaşlara uygulandı. Tannik asitin, halılardaki ufak kurtların ve diğer allerji yapan maddelerin giderilmesi amacıyla yün boyamada kullanıldığı, antibakteriyal, antiviral özelliklerle birlikte daha iyi ışık ve yıkama haslığı sağladığı bilindiğinden, çalışmamızda kullanılması uygun bulundu. Ayrıca, boyamaya mordan tuzu miktarı ve türünün, tannik asit miktarının, nar kabuğu ekstresi hacminin, farklı nar kabuğu ekstrelerinin ve farklı kumaş ve elyaflara nar kabuğu ekstresinin uygulanılabilirliği üzerine çalışmalar yapıldı. Uygun pH, mordan ve boyama yöntemleri, boyanan yünlü kumaşların renk kodları, renk ölçüm sonuçları ve K/S değerleri tespit edildi. Boyanan kumaşlara ışık ve sürtünme haslığı testleri yapıldı.Bu çalışmanın sonuçlarına göre; pH: 4 ve pH: 6' da hazırlanan tampon çözeltilerle yapılan boyamalarda Al(NO3)3.9H2O, CdCl2.H2O, MgCl2.6H2O, Pb(CH3COO)2.3H2O ve KAl(SO4)2.12H2O mordan tuzları ile açık sarı, toprak rengi, haki ve açık kahverengi renklerinin, Cu(CH3COO)2.H2O, K2CrO4 ve K2Cr2O7 mordan tuzları ile açık yeşil, yeşilimsi kahve, sarımsı yeşil renklerinin, FeCl3 ve Ag2SO4 mordan tuzları ile açık kahve, ve grimsi kahve renklerinin oluştuğu ve renklerin birbirine çok yakın olduğu gözlendi.Işık haslığı test sonuçlarının nadiren 3, birkaç boyamada 7-8 arasında ve ortalama olarak da 4-6 arasında olduğu bulundu. Bu sonuçların literatür araştırmalarındaki doğal boyamalara göre iyi olduğu saptandı.Sürtünme haslığı test sonuçlarının, FeCl3 ve Ag2SO4 mordan tuzları haricinde kalan diğer tüm mordan tuzları ile yapılan boyamalarda 4-5 arasında olduğu ve bu sonucun doğal boyamacılığın en çok uygulandığı alan olan yer sergileri (halı ve kilimler) için çok ideal olduğu anlaşıldı. FeCl3 ve Ag2SO4 mordan tuzları ile yapılan boyamalarda ise sürtünme haslığının ortalama 2-3 arasında olduğu saptandı.
Özet (Çeviri)
Due to the use of natural pigments for the manufacture of the natural dyeings, the natural dyeings are more pleasing and have a peaceful effect on people. Besides these dyeings reduce the environmental pollution and don?t damage people health. The tourists have more interests to the natural dyed products, once again expose the importance of the natural dyeing for our country's foreing currency input. The natural dyeings are made by using the natural dyestuff in nature. Quercetin, which is extracted from the Punica granatum rind and a natural dyestuff, exists in most fruits and vegetables.In this research, quercetin, which is extracted from the Punica granatum rind and various metal salts are used as a mordan material, was applied to the wool fabrics according to six difference dyeing methods, by means of tampon solutions prepared pH:4 and pH:6, at 100°C, at the closed system. Tannic acid , which is used as a wool dyeing because of its light-washing fastness and properties of antibacterial and antiviral behaviours like that removing marggot-larva and other allergic materials, was approved in our study. It was investigated the practicability of different kind of fabrics and fibers of Punica granatum rind extracts, the effectness of mordan salt quantities and type , the volume of granatum rind extract and different type of Punica granatum rind extract and tannic acid quantities. Optimum pH, mordan and dyeing methods, the colour codes of dyed wool fabrics, measurement results and K/S rates were determined. Finnally light and rubbing fastness tests were applied on fabrics.As a result of this study : It was obtained that light yellow, earth-colour, khaki and light brown colours by using of Al(NO3)3.9H2O, CdCl2.H2O, MgCl2.6H2O, Pb(CH3COO)2.3H2O and KAl(SO4)2. 12H2O mordan salts , light green, greenish brown, yellowish green colours with Cu(CH3COO)2.H2O, K2CrO4 and K2Cr2O7 mordan salts, light brown and greyish brown colours by FeCl3 and Ag2SO4 mordan salts at pH:4 and pH:6 buffer solutions. And these colours resembled each other a lot.According to the light fastness tests, it was obtained rarely 3, a few test gave 7-8 and average results were 4-5. These results were obtained as good according to the natural dyeing at the literature researches.It was observed that the results test of the rubbing fastness were between 4-5 in the dyeing by the whole other mordan salts except FeCl3 and Ag2SO4 mordan salts and this result was very ideal for floor materials ( carpet and rug), the area which they were mostly applied. FeCl3 and Ag2SO4 mordan salts showed the rubbing fastness test result between 2 and 3 in the dyeing process.
Benzer Tezler
- Sürdürülebilir tekstiller bağlamında doğal boyalar ve deneysel eko tasarım çalışmaları
Natural dyes and experimental eco design studies in the context of sustainable textiles
ZUHAL TOPOYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF. DR. LEYLA ÖĞÜT
- Kenevir ve kenevir karışımlarının farklı teknikler ile tekstil tasarımında kullanılması üzerine deneysel bir çalışma
An experimental study on the use of hemp and hemp blends with different techniques in textile design
MERVE SOYBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF. DR. ŞEHRİBAN ÖZLENEN İŞMAL
- Hidrofil pamuk üretiminde alternatif yöntemlerin araştırılması
Investigation of alternative processes in production of absorbent cotton
AYŞEGÜL ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiErciyes ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMED İBRAHİM BAHTİYARİ
- Bazı boya bitkileriyle ipekli tekstil ürünlerinin boyanması ve haslık değerlerinin belirlenmesi
Dyeing with some natural dyes and determining fastnesses of silk textile products
H. SİNEM AYDIN ŞANLI
- Hatay'da yetişen bitkilerden elde edilen renkler, haslıkları ve kilim tasarımında kullanımı
The colors obtained from some plants grown in Hatay and the use of kilim design
AYŞEGÜL KARAKELLE