Gagauz yeri'nde kadın
Women in the Gagauz area
- Tez No: 234349
- Danışmanlar: PROF. DR. DURSUN YILDIRIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Halk Bilimi (Folklor), Linguistics, Folklore
- Anahtar Kelimeler: Gagauz Türkleri, kadın, geçiş törenleri, gelenek, âdet, türkü, kadın işlevleri, kadının rolü, Gagauz Turks, women, transition ceremonies, traditions, customs, the functions of the women, the role of the women
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 598
Özet
Çalışmanın amacı Balkanlardan Basarabya'ya göç eden Gagauz Türkleri toplumunda, Basarabya'ya yerleşmelerinden beri yaşanan sosyo-kültürel değişimler karşısında kadınının toplum ile aile içindeki konumunda ve fonksiyonlarında ne gibi değişmelerin olduğunu araştırmak ve kadının bu çerçevede söylediği türküleri incelemektir.Birinci bölümde; doğum, düğün ve ölüm gibi üç önemli geçiş töreni çerçevesinde kümelenen birçok âdet, tören, dinsel ve büyüsel özlü işlemlerde kadının yüklendiği bütün işlevlerle rolü tespit edilerek irdelenmiş; bütün bunlarda ne tür değişimler gerçekleştiği incelenmiştir. İkinci bölümde; Gagauzların dinî inanışları, eski inançlarından kaynaklanan bayramları ve bu bayramlarda kadının rolüyle işlevi araştırılmıştır. Ayrıca, kadının kilise hayatı ve faaliyetlerinde üstlendiği roller ile işlevler araştırılmıştır. Çalışmamızın üçüncü bölümünde; kadının, eğitilmiş nüfus içindeki konumu; sosyo-ekonomik statüsünde eğitim seviyesinin yükselmesinin meydana getirdiği değişimler incelenmiştir. Tezin dördüncü bölümünde; kadının hukuksal ve politik alanında, çalışan nüfus içinde, ailenin işlevsel yapısı çerçevesinde konumu ampirik bir çalışmayla incelenmiş, elde edilen veriler çözümlenmiştir. Çalışmanın son bölümünde kadınların söylediği türküler incelenmiş ve kadınların hayatındaki türkülerinin yeri ile önemi; bu türkülerde kadının yansıması incelenmiştir.Çalışma için yapılan alan araştırmalarında gözlem ile mülakat yöntemleri kullanılmış; bilgi toplama ve derleme tekniklerinden anket uygulanmıştır. Alan çalışması tanımlayıcı bir araştırma niteliğindedir, örnek birimleri ise, olasılığa bağlı olmayan örnekleme tekniklerinden biri olan, amaca uygun örnekleme ile seçilmiştir. Tüm elde edilen veriler tasviri metotla yazıya alınmış; performans ve işlevsel teoriler doğrultusunda, yapısal yaklaşım içinde, bazı örneklemelerde karşılaştırmalı yöntemi kullanılarak, eklektik bir bakış açısıyla incelenmiştir.Çalışmada, kadının bir kültür taşıyıcısı ve yaratıcısı olduğu görülmüştür. Geçiş törenleriyle bayramlarda, kadının erkeklerden oldukça fazla fonksiyonu üstlendiği ve daha önemli rollere sahip olduğu belirlenmiştir. Kadınlar; nesiller arası dinî ve geleneksel inançlarının aktarılmasında da, erkeklerden daha önemli roller almaktadırlar. Eğitim seviyesi yükselen kadınının, sosyal statüsü yükselmiş ve sosyal işlevi artmıştır. Erkekle eşit haklara ve olanaklara sahip olan kadın, aile içi iş bölümünde ve mesleklerde geleneksel tavır gösterdiği görülmüştür. ?Modernleşen? kadının söylediği türkülerinin işlevleri büyük değişim geçirdiği belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
The objective of this study is to analyze through the changes in the positions and functions of women in the society and family against the socio-cultural changes since settlement of Gagauz Turks that moved from Balks to Basarabya and examine the folk songs of women.The first part covers all functions and role of women and the changes in the customs, ceremonies, religions and magic actions within the framework of three important ceremonies, e.g. birth, wedding and ceremony. The second part covers the religions of Gagauz Turks, festivals related to ancient beliefs and role of women in these festivals. Also, roles and functions of women in church life are analyzed. The third part of our study covers the position of women in the educated population and the changes cause by increased educational level in the socio-economic status. The fourth part covers the position of women in the functional structure of family within the working population in law and politics with an empirical study and the obtained data are analyzed. The last part analyzes the folk songs sung by women and importance of folk songs in women?s life.Observation and interview methods were applied during the field surveys conducted for this study and interviewing was applied in respect of data collection and compilation techniques. Field survey is a definitive research and the sample units were selected with nonprobability- purposive sampling. All obtained data were written with the descriptive method and analyzed with an elective point of view by applying comparison method in some samplings with an interpretative approach according to performance and functional theories.It was observed that woman was a culture conveyor and creator. It was revealed that women have more important roles than men during ceremonies and festivals. Women play more important roles than men in conveying religious and traditional beliefs between generations. Increased education level has also increased the social status and function of women. It was revealed that women that have equal rights and opportunities with men demonstrate a traditional attitude in division of work in family and jobs. It was found out that the functions of folk songs sung by the ?modernizing? women changed too much.
Benzer Tezler
- Gagauz Yeri'nde özel günler ve bayramlar ile ilgili uygulamaların halk bilimsel değerlendirmesi
Folkloric evaluation of the feasts and the evants of special days at Gagauz settlements
NİNA PETROVİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Halk Bilimi (Folklor)Ankara ÜniversitesiHalk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVZAT GÖZAYDIN
- Post-Sovyet süreçte Gagauz kimliğinin yeniden üretilmesi üzerine sosyolojik bir araştırma
A sociological research on the reproduction of the Gagauz identity in the post-Soviet period
NESİBE AYŞE SAĞLAM
- Moldova Cumhuriyeti gagauzlarının sosyo-kültürel yapısı
Socio-cultural structure of the gagauz people in the Republic of Moldova
ANA-MARIA PANCU
- Dîvânu Lugâti't-Türk'te Oğuzca olarak verilen kelimelerin Oğuz grubu lehçelerinde kullanımları (Ses, şekil ve anlam bilgisi bakımından karşılaştırılması)
Uses of words given as Oguz in Divânu Lugâti't-Türk in Oguz group dialts (Comparison in terms of sound, shape and meaning)
BETÜL TEKEMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıMersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ TAN
- Gagauz yerinde çocuk oyunlarının halk bilimsel değerlendirilmesi
The Folkloric explanation of child games in the Gagauz place
VALENTİNA PERÇEMLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Halk Bilimi (Folklor)Ankara ÜniversitesiHalk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVZAT GÖZAYDIN