Merkez ve çevre ülkeler arasındaki dış ticaret ilişkilerinin turizm sektörü ve Türkiye bağlamaında irdelenmesi
Analysis of foreign trade relations between center and perphery countries with respect to tourism and Turkey
- Tez No: 234556
- Danışmanlar: PROF. DR. ARSLAN YİĞİDİM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 277
Özet
Bu tezde Merkez olarak bilinen Birinci Dünya ülkeleriyle Çevre olarak bilinen Üçüncü Dünya ülkeleri arasındaki dış ticaret ilişkileri turizm sektörü ve Türkiye bağlamında irdelenmiştir. Tez kapsamında temelde turizm sektörüne ilişkin verilerin Prebisch ve Singer'in hipotezlerini destekleyip desteklemediği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Buna göre merkez ülkelere ait tur operatörünün çevre ülkelere ait konaklama işletmelerinden paket tur oluşturma sürecinde oda satın alımını ucuz bir bedelle gerçekleştirdikleri ve bunun sonucunda Merkezden Çevreye değer aktarımını gerçekleştirdikleri görülmektedir.P-S hipotezine uygun bir şekilde Merkezin (Almanya ve İngiltere) tur operatörleri sahip oldukları oligopolcü güç sayesinde Akdeniz'deki tatil ülkeleri olan Yunanistan ve Türkiye'deki konaklama işletmelerinden oda satın alırken baskı uygulamakta ve bu baskı sonucunda oteller çok düşük bir kâr marjıyla çalışmak zorunda kalmaktadırlar. Bu durum Yunanistan'ın Girit (2003) ve Korfu (2004) adalarında yapılan saha çalışmalarında açıklıkla tespit edilmiştir. Öte yandan Türkiye'de yapılan iki saha çalışmasında (2000-2004) Ege ve Akdeniz sahillerinde bulunan konaklama işletmeleri de yabancı tur operatörü karşısında içinde bulundukları zayıf durumdan şikayet etmektedirler. Ayrıca Türkiye'de 1995'den sonra farklı dönemlerde yapılan toplantı ve kongrelerde turizm işletme yöneticileri yabancı tur operatörü karşısında nasıl bağımlı olduklarını ve para kazanmadıklarını açıklıkla ifade etmişlerdir.1989'dan itibaren Türkiye'deki otellerin paket tur kapsamında sattıkları oda fiyatlarında genelde istikrarsız ve dalgalı bir eğilim görülmektedir. Ayrıca 1995-2007 arasında Türkiye'deki turizm işletmelerinin kâr hadlerinde genelde aşağı doğru bir eğilim tespit edilmiştir. İlave olarak 1992'den itibaren Türkiye'de konaklama sektöründeki ücret ödemelerinde de aşağıya doğru bir eğilim gözlenmiştir. Diğer taraftan 2004 yılında Türkiye'de konaklama sektörünün yarattığı katma değerin 27-AB ülke ortalamasından yüzde 15 düşük olduğu görülmüştür. Benzer şekilde 27-AB ülkesinde 2004 yılında konaklama-yeme-içme sektörlerinde ücretlerin katma değer içindeki payı Türkiye'dekinden yüzde 11 fazladır. Sonuç olarak Merkez ülkelerde turizm sektörü hem daha fazla değer yaratmakta, hem de Merkez'in Çevre'de yaratılan değeri ele geçirme konusunda güçlü bir pozisyonda olduğu görülmektedir.Anahtar kelimeler; turizm, kalkınma, Prebisch ve Singer, dışticaret, Türkiye, merkez ve çevre
Özet (Çeviri)
In this thesis foreign trade relations between the First World countries which are known as the Center and the Third World countries which are known as the Periphery have been investigated with respect to international tourism and Turkey. It has been tried to shown that whether the empirical data from the international tourism and Turkey?s tourism sector support the hypothesis of P-S or not. Within the framework of the thesis it has been shown that while the tour operators of the Center are buying hotel room with low prices which is supplied by the accommodation enterprises of the Periphery in the process of constructing a package tour, and at the end, economic value is transferred from the Periphery to the Center.As conforming the P-S the thesis, the tour operators of the Center (Germany and the UK) which have oligopoly power in the market are in a superior position from which the hoteliers in Greece and Turkey are forced to work with slim profit margins. This conclusion comes from two field studies carried out in Greece, first in Crete (2003) the second is in Corfu (2004). Additionally two field studies (2000 and 2003-2004) carried out in Turkey confirm that the hoteliers located at the western coastlines of Turkey complaint about the weak position that they have against the foreign tour operators. Furthermore in Turkey the managers of many tourism enterprises declares in various meeting and congress hold since 1995 that how they are depended against the foreign tour operators and they can not earn money from packaged tours.Since 1989 it has been observed that there is instability and fluctuations in the prices of room sold in the process of preparing packaged tours in Turkey. Furthermore between 1995 and 2007 the study has found out that there is a decreasing trend of profit rate of tourism enterprises in Turkey. Additionally since 1992 there is also decreasing trend in wages and salaries in accommodation enterprises in Turkey. It has been shown in the study that value added generated in hotels in Turkey is 15 percent less than the similar enterprises in the 27 European Union countries in 2004. Similarly the wages and salaries in accommodation, food and beverage enterprises in the 27 EU countries is 11 percent higher than the corresponding enterprises in Turkey. In conclusion the tourism enterprises in the Center generate not only more value added, but also the Center counties are in better position to capture the value generated in the Periphery countries in tourism.Key words; tourism, development, Prebisch and Singer, foreign trade, Turkey, center and periphery
Benzer Tezler
- Türkiye ile Körfez ülkeleri arasında dış ticaret ilişkisinin incelenmesi -Çekim modeli yaklaşımı-
An investigation on trade relations between Turkey and Gulf countries - Gravity model approach
OSMAN ERK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonometriGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA BURAK GÜRBÜZ
- Interregional Relations: Perspectives on the Summit of South American-Arab Countries 'New' patterns of engagement
Bölgelerarasi ilişkiler: Güney Amerika - Arap Ülkeleri zirvesindeki 'Yeni' angajman yapısı perspektifleri
MARSHA MARİE HALL
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtadoğu Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİHA BENLİ ALTUNIŞIK
DOÇ. DR. DERYA GÖÇER AKDER
- Satın alma gücü paritesi ile döviz kuru arasındaki ilişkinin eşitsiz mübadele etkisi:Türkiye örneği
The unequal exchange effect of the relationship purchasing power parity and exchange rate: The Turkish case
NİHAT DAĞISTAN
Doktora
Türkçe
2014
EkonomiAbant İzzet Baysal Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN CEM SOMEL
- Dünyada ekonomik bütünleşme ve Türkiye açısından Karadeniz Ekonomik İşbirliği
Başlık çevirisi yok
CEMAL ERDEM HEPAKTAN