Batı Akdeniz Bölümü'nden İç Anadolu'ya geçiş iklimleri
The transition climates from West Mediterranean to Central Anatolia
- Tez No: 234775
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. NURİ İNAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Akdeniz Geçis iklimleri, Karasal?Akdeniz iklimi, Akdeniz Dagiklimi, iç Anadolu Karasal iklimi
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Bölümü
- Bilim Dalı: Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 315
Özet
Batı Akdeniz Bölümü'nden ç Anadolu'ya Geçis klimleri adlı bu çalısmanınsınırları ana hatlarıyla 360-380 301 kuzey enlemleri ile 300 101-330 251 dogu boylamlarıarasıdır. Çalısma, bu sınırlar içindeki yerlerin iklim özelliklerini ve farklılıklarını ortayakoymaktadır.Çalısmanın birinci bölümünde, çalısma alanının jeolojisi ve jeomorfolojisi genelolarak incelenmistir. Çalısma alanımızda Paleozoik'ten (I.Zaman) Kuaterner'e (IV.Zaman) kadar hemen hemen tüm zamanlara ait arazileri görmekteyiz.ikinci bölümde Türkiye'yi etkileyen genel hava kosulları ve özel konumdankaynaklanan iklim sartları ele alınmaktadır. Ayrıca Türkiye'nin iklim özelliklerine dekısaca deginilmektedir.Üçüncü bölümde çalısma alanımızdaki iklim elemanları ve etmenleri elealınmaktadır. Sıcaklık bölümünde 15 istasyonun ortalama, ortalama minimum,ortalama maksimum, mutlak minimum ve mutlak maksimum sıcaklıkları, don olaylarıve süreleri degerlendirilmektedir. Ortalama basınçlar, rüzgâr hızları, hâkim rüzgâryönleri ve frekansları incelenmektedir. Hakim rüzgâr yönleri ve frekansları Rubinsteinformülüne göre yapılmıstır. Basınç ve rüzgârlardan sonra yagıslar bölümünegeçilmistir. Yıllık yagısların miktarı, mevsimlere göre dagılımları, kar yagısları, sisligünler yanında yagısların 1975?2006 yılları arasındaki egilimlerine yer verilmektedir.Thornthwaite (1948) formülüne göre istasyonların her birinin su bilânçoları vediyagramları ile tüm istasyonların Erinç (1965) formülüne göre kuraklık indislerihesaplanarak, sekiller olusturulmustur. Ayrıca De Martonne-Gottmann (1942), Köppen(1928), Emberger (1930) gibi arastırmacıların gelistirdigi formüller kullanılarak çalısmaalanının iklim özellikleri ortaya konulmaya çalısılmıstır. Ayrıca nemliligin aylara göredurumunun daha kolay sekilde görülebilmesi için klimogramları hazırlanmıstır.Dördüncü bölümde çalısma alanındaki iklimler tespit edilmistir. Tümistasyonların Akdeniz makrokliması içinde yer aldıgı görülmüstür. Ancak çalısmaalanında birbirinden çok farklı cografi kosulların bulunması ve karasallıkderecelerindeki farklılasmalar Akdeniz ikliminde degismelere (bozulmalara) yolaçmıstır.Akdeniz'in kıyı kesiminde yagıs rejimi KSY olan Asıl Akdeniz iklimi hükümsürmektedir. Asıl Akdeniz ikliminin yükseklik nedeniyle bozuldugu alanlarda AkdenizDag klimi ortaya çıkmaktadır. Bu alanda sıcaklıklar düsmekte, yagıs miktarı artmakta,yagıs rejimi Torosların güneyinde KSY, kuzey kesiminde KSY olarak devametmektedir. Akdeniz etkisinin denizden uzaklasma ve kıyıya paralel olarak uzanandaglar nedeniyle zayıfladıgı ve yagıs rejiminin KSY olarak devam ettigi alanlarKarasal-Akdeniz klimi olarak isimlendirilmistir. Deniz etkisinin önemli ölçüdekayboldugu ve yagıs rejimimin KSY sekline dönüstügü alanlarda ç Anadolu Karasalklimi hüküm sürmektedir.Asıl Akdeniz ikliminin etki alanında sıcak ve kurak bir yaz mevsimi, ılık veyagıslı bir kıs kendini göstermektedir. Akdeniz dag ikliminin etki alanında yagıslar asılAkdeniz yagıs rejimine büyük ölçüde uymaktadır. Ancak sıcaklıklar özellikle kısmevsiminde düsmekte ve sıcaklıga baglı meteorolojik olayların (don olaylı gün, karyagıslı gün ve karla kaplı gün? gibi) süreleri oldukça uzamaktadır. Karasal-Akdeniziklim alanındaki yagıs miktarı asıl Akdeniz ve Akdeniz dagı iklim alanının yagıslarınaoranla düsüktür. Karasallık etkisi ile bu alanlarda ilkbahar mevsimindeki yagıslar kısyagıslarına yaklasmaktadır. Yaz yagısları görülebilmektedir. ç Anadolu karasalikliminde Akdeniz etkisi önemli ölçüde kaybolmus ve karasal etkiler iyicekuvvetlenmistir. Bu alanlarda kıslar sert, yazlar sıcaktır. Yagıs asgarisi yaz iken, yagısazamisi ilkbahar mevsimine kaymıstır.SPSS paket programıyla istasyonlardaki yıllık yagısların ve yıllık sıcaklıklarınegilimleri hesaplanmıstır. Egilim analizleri hem yıllık degerler hem de mevsimlikdegerler için yapılmıstır. Yapılan analizlerde bazı istasyonların yıllık yagıslarındadüsüs, yıllık sıcaklıklarında ise artıs egiliminin oldugu görülmüstür.Yıllık sıcaklıkların analizinde Alanya basta olmak üzere Antalya, Anamur veIsparta istasyonlarda yıllık ortalama sıcaklıklar belirgin ve pozitif yönlü egilim ortayaçıkmıstır. Sıcaklıklardaki yükselis egilimi yaz mevsiminde daha belirginlesmistir. Yazmevsimindeki yükselis egilimi Yalvaç ve Hadim gibi istasyonlarda da söz konusudur.Karaman ve Hadim'in 1975?2006 yagısları arasındaki yıllık yagıslarının gidisiçok belirgin negatif yönlü bir degisme göstermistir. Bu azalıs egilimi Burdur veKonya'da orta derecede belirgin, Alanya ve Anamur'un yıllık yagıslarında daha azbelirgindir. Yıllık yagıslardaki düsüs egilimi genellikle kıs mevsimindekuvvetlenmektedir. Pek çok istasyonda kıs mevsimi en yagıslı mevsimdir. Dolayısı ile enyagıslı mevsimde meydana gelen azalma egilimi yıllık yagısların egilim yönünü de tayinetmektedir.Bunların sonucunda genel olarak sıcaklıkların gidisinde bir artıs, yagıslarıngidisinde bir azalıs meydana gelmektedir.
Özet (Çeviri)
Borders of this study titled Transition Climates from Western MediterraneanPart to the Middle Anatolia is between 36°- 38° 30¹ north latitude and 30° 10¹-33°25¹east longitude. Study reveals climatic properties and differences of places within theseborders.In the first part of study, geology and geomorphology of study field wasexamined. In our study field, we nearly see lands of all times from Paleozoic (I. Era) toQuaternary (IV. Era).In the second part, wheather conditions influencing Turkey and climaticconditions caused by special position are discussed. Also, climatic properties of Turkeyis briefly discussed.In the third part, climatic elements and factors in study field are discussed. In thetemperature part, 15 stations? average, average minimum, average maximum, absoluteminimum and absolute maximum temperatures, frost events and periods are evaluated.Average pressures, wind speeds, dominant wind directions and frequencies areexamined. Dominant wind directions and frequencies were conducted, according to theRubinstein formula. Then, it was mentioned the precipitation part after pressure andwinds. Tendencies of precipitations between 1975-2006 years as well as quantity ofannual precipitation, their distribution according to the seasons, snowfall, foggy daysare given place. Water balances and diagrams of each stations were calculatedaccording to the Thorntwaite formula (1948) and drought indices of all stations werecalculated according to Erinç formula (1965), and their graphs were made. Also,climatic properties of study field was attempted to be revealed by using formulasdeveloped researchers such as De Martonne-Gottmann (1942), Köppen (1928),Emberger (1930). Also kilograms were prepared in order to see situation of humiditymore easily as to months.In the fourth part, climates in study field were determined. It?s seen that allstations are within the Mediterranean macroclimate, but existence of geographicalconditions of study field that?s very different from each other and differentation indegree of continental climate caused deterioration in Mediterranean climate.In the coastside of the mediterranean sea, the Real Mediterranean Climateprevails where the precipitation regime is WASS (Winter, Autumn, Spring, Summer).In places where the real Mediterranean Climate deteriorates due to altitude, theMediterranean Mountain Climate appears. In this area, temperature reduces, amount ofprecipitation increases and precipitation regime continues as WASS in the South ofTaurus and as WSAS in its north. Areas where the Mediterranean effect weakens due todistancing from the Mediterranean effect and due to mountains running parallel alongcoastside and where the precipitation regime continues as WSAS are called as theContinental-Mediterranean Climate. In areas where the effect of sea significantly lose andprecipitation regime converts into AWSS, the Middle Anatolia Continental Climateprevails.In the effect areas of the Real Mediterranean Climate, a hot and dry summer anda warm and wet winter arise. Precipitation in the effect area of the Mediterraneanmountain climate highly conform to the Mediterranean precipitation regime, buttemperatures reduce especially in winter and during the periods of meteorologicalevents dependent on temperature (day with a frost event, day with a snowfall and snowcoveredday etc...) rather prolongs . Amount of precipitation in the continentalmediterranean climate areas is lower than the precititation of the areas of the RealMediterranean Climate and Mediterranean Mountain Climate. Due to continentalclimate?s effect, precipitation in these areas during spring approximates to the winterprecipitation. Summer precipitation can be seen. In the Middle Anatolia ContinentalClimate, effect of the Mediterranean climate largely loses and continental effectsbecomes rather stronger. Winters are severe and and summers are hot in these areas.Minimum precipitation occurs in summer, while maximum precipitation moves to thespring.With the SPSS package program, tendencies of annual precipitations and annualtemperatures in stations were calculated. Tendency analysis were performed both forannual values and seasonal values. In the analysis performed, it?s seen that there existsome reduction in annual precipitations of some stations, while there was an upwardtendency in annual temperatures.In the analysis of annual temperature, annual average precipitations in thestations of Antalya, Anamur and Isparta, mainly in Alanya appeared significant andpositive directional temperatures became clearer in summer. Upward tendency insummer is in question at some stations such as Yalvaç and HadimDirection of annual precipitations in Karaman and Hadim between 1975 and2006 showed a very significant negative directional modification. This downwardtendency is medium evident in the annual precipitations of Burdur and Konya and lessevident in those of Alanya and Anamur. This downward tendency in annualprecipitations generally becomes stronger in winter. In many stations, the winter is thewettest season. Therefore, downward tendency in the wettest season determines thetendency direction of annual precipitations.As a result of them, generally an increase appears in the direction oftemperatures and a decrease in the direction of precipitations.Key Words : Mediterranean Mountain Climate, Continental-Mediterranean Climate,Middle Anatolia Continental Climate, Transition Climate of Mediterranean
Benzer Tezler
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- Quaternary tectonıc and clımatıc ınteractıons ın central pontıdes, turkey; ınferences from osl and cosmogenıc applıcatıons on fluvıal deposıts
Orta pontidlerde kuvaterner tektonik ve iklimsel etkileşimi: akarsu çökellerinin kozmojenik ve osl uygulamalarından çıkarımlar
KEVIN PATRICK MC CLAIN
Doktora
İngilizce
2021
Coğrafyaİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
Prof. Dr. CENGİZ YILDIRIM
Prof. Dr. TAHSİN ATTİLA ÇİNER
- De Martonne ve Köppen metodlarının Türkiye istasyonlarına uygunluk derecesi
Başlık çevirisi yok
ŞÜKRAN ÇAMLI
- Paleoclimatology and glacial geochronology of the Western Taurus (Sw Türkiye) using comparative, relative and numerical methods
Karşılaştırmalı, göreceli ve sayısal yöntemler ışığında Batı Toroslar'ın (Güneybatı Türkiye) paleoklimatolojisi ve buzul jeokronolojisi
ONUR ALTINAY
Doktora
İngilizce
2024
Coğrafyaİstanbul Teknik ÜniversitesiKatı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKİF SARIKAYA
- Dalaman Çayı Havzası'nın hidrolojik etüdü ve planlaması
Başlık çevirisi yok
YUNUS EMRE DERMENCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ SELÇUK BİRİCİK