Gençlerde okula-dayalı akran eğitimi girişimlerinin HIV/AIDS risk davranışlarını azaltma üzerine etkisi
The effects of school-based peer education on reduction of the HIV/AIDS risk behaviours among young people
- Tez No: 236239
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMRA ERDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: University youth, School-based peer education, HIV/AIDS, Risk reduction, Turkey
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Araştırmanın amacı, HIV/CYBE Akran Eğitimi (AE) Programı'nın gençlerin, Temel HIV bilgisine, AIDS'ten korunmada öz-yeterlik algısına ve riskli cinsel davranışlarına etkisini incelemektir.Çalışmada metodolojik ve ön-son test kontrollü araştırma tasarımı kullanılmış olup, iki aşamalı örneklem tasarımı izlenmiştir. İlk olarak, 507 üniversite öğrencisi ile (% 36.7 kız, % 63.3 erkek) HIV-Bilgi Ölçeği (HIV-BÖ-18) ve AIDS'ten Korunmada Öz-Yeterlik Ölçeği'nin (AÖY-27) geçerliği ve güvenirliği doğrulanmıştır. İkinci aşamada, AE'nin etkisi cinsel yönden aktif ve düzenli kondom kullanmayan 118 (59 girişim, 59 kontrol) genç üzerinde değerlendirilmiştir. Veriler, Sosyo-demografik Soru Formu, HIV-BÖ-18, AÖY-27, Cinsel Davranışlar Formu ve Cinsel Girişimcilik Senaryoları kullanılarak AE'den önce, AE'den eğitimden sonra ve AE'den 3 ve 6 ay sonra olmak üzere 4 kez değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemlerin yanısıra Student-t, Mann-Whitney-U, eşleştirilmiş gruplarda t testi, tekrarlayan ölçümlerde varyans analizi, ki-kare testi ve logistik regresyon kullanılmıştır.Bu ölçekler Türk üniversite öğrencilerinde kullanılmak üzere yeterli güvenirlik ve geçerliğinin olduğunu göstermiştir. Akran eğitimi katılımcılarının, yaş ortalaması 21,92±1,94 olup (en az-en çok=18-29 yaş), büyük çoğunluğu % 69,5'i (82 kişi) erkekti. Akran eğitiminden sonraki hem 3. hem de 6. ayda AE grubunun kontrol grubuna göre HIV bilgi düzeyi (p=,000, p=,000), kondom kullanma (p=,000, p=,000) ve cinsel ilişkiyi reddetme (p=,000, p=,000) öz-yeterliği, cinsel girişimciliği (p=,000, p=,000) ve vajinal (p=,000, p=,000), oral (p=,009, p=,000) ve anal (p=,095, p=,001) cinsel ilişkide kondom kullanma sıklığı anlamlı olarak artmıştır. Ancak potansiyel cinsel eşe soru-sorabilme öz-yeterliği (p=,923, p=,252) ve cinsel eş sayısı zaman içinde değişmemiştir (p=,114).Sonuç olarak Türk üniversite gençlerinde riskli cinsel davranışları azaltmada okula-dayalı AE çok etkili bir yöntemdir. Bununla birlikte, gençlerin güvenli cinsel davranışlarının artırılması için öz-yeterlik geliştirme stratejilerine AE kapsamında daha fazla yer verilmelidir.Anahtar Kelimeler : Üniversiteli gençler, Okula-dayalı akran eğitimi, HIV/AIDS, Risk azaltma, Türkiye.
Özet (Çeviri)
The aim of the study was to investigate the effects of HIV/STD Peer Education (PE) on HIV knowledge, perceived self-efficacy for AIDS prevention and risky sexual behaviours among young people.A methodological and pre-post test controlled study design was utilized in the study. A two stage sample design was followed. First, five hundred seven university students (36.7% female and 63.3% male) were recruited for validation of the HIV Knowledge Questionnaire (HIV-KQ-18) and Self-Efficacy Scale for AIDS Prevention (SEA-27). In the second stage, effects of PE were investigated on 118 young people (59 PE group and 59 control) who were sexually active but who did not use condoms. Data were collected with Socio-Demographic Questionnaire, HIV-KQ-18, SEA-27, Sexual Behaviours Questionnaire and Sexual Assertiveness Role-plays before PE, just after PE and 3 and 6 months after PE. Data were analyzed with descriptive statistics, student?s t test, Mann-Whitney U test, paired t test, variance analyses of repeated measures, chi-square test and logistic regression analysis.The scales showed adequate reliability and validity for use in Turkish university students. The PE participants was 21,92±1,94 years (range=18-29 years). Sixty-nine point five percent of the participants (n=82) were male. Three months and six months after the PE, HIV knowledge (p=,000, p=,000), self-efficacy for condom use (p=,000, p=,000) and say no to sexual intercourse (p=,000, p=,000), sexual assertiveness (p=,000, p=,000) and condom use in vaginal (p=,000, p=,000), oral (p=,009, p=,000) and anal (p=,095, p=,001) sexual intercourse frequency significantly increased in the PE group compared to the control group. However, self-efficacy for asking questions to potential partner (p=,923, p=,252) and the number of sexual partners (p=,114) did not change in the time.In conclusion, school-based PE was very effective on reduction of risky sexual behaviours among university students. However, safer sexual behavior of young people to develop strategies to increase self-efficacy should be given more space in the PE.
Benzer Tezler
- Sınıf öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda 21. yüzyıl eğitim becerilerine dayalı bir karakter eğitimi çerçeve programının geliştirilmesi
Development of a character education framework based on 21st century educational skills in accordance with primary school teachers' views
OGÜN ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİDRABİ CİHANGİR DOĞAN
- Gençlik edebiyatı ve din eğitimi bağlamında öğrencilerin Wattpad uygulaması ve kitaplarına yönelik algıları (Bağlum örneği)
In the context of youth literature and religious education students' perceptions towards Wattpad application and books (Bağlum sample)
FERİDE DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET YEMENİCİ
- Ergenlerin saldırganlık davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi
Examining of adolescent's aggressive behaviours according to some variables
BİLGE NAİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimCumhuriyet ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜLYA ERCAN
- COVID-19 pandemi sürecinde travma bilgisine dayalı uzaktan eğitim uygulamaları ile çocukların psikolojik iyi oluşu arasındaki ilişkinin karma yöntemle araştırılması: SOYAÇ örneği
A mixed method study on the relationship between trauma-informed distance education practices and psychological well-being of children during the COVID-19 pandemic: SOYAÇ model
BURCU ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAVVA ÖZDEN BADEMCİ
- Yavaş Bilişsel Temponun eşlik ettiği Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu tanılı 8-12 yaş arasındaki çocuklarda klinik ve nörobilişsel özelliklerin belirlenmesi ve DEHB ve DEHB+KOKGB tanılı çocuklarla karşılaştırılması
Determination of clinical and neurocognitive characteristics in children between 8-12 years diagnosed with Attention Deficit Hyperactivity Disorder with Sluggish Cognitive Tempo and comparison to children with ADHD and with ADHD+ODD
SEVİM BERRİN İNCİ İZMİR
Doktora
Türkçe
2023
PsikolojiIşık ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKERİYA DENİZ AKTAN