Şizofreni hastalarının birinci derece yakınlarında şizotipal özellikler ile nörokognitif eksikliklerin ilişkisi
Correlations between neurocognitive performances and schizotypal features in first degree relatives of schizophrenia patients
- Tez No: 236367
- Danışmanlar: PROF. DR. KAZIM YAZICI
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: schizophrenia, schizotypal, neuropsychology, endophenotype
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Psikiyatri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Bu çalışmada şizofreni hastalarının birinci derece yakınları ile yaş, cinsiyet ve eğitim düzeyi bakımından eşleştirilmiş kontroller şizotipal özellikler ve nörokognitif test başarıları açısından karşılaştırılarak, yüksek şizotipal özellikleri olan hasta yakınlarında şizofreniye ait olası nörokognitif endofenotiplerin saptanması amaçlanmıştır.Çalışmaya 56 şizofreni hastasının birinci derece yakını ile 36 sağlıklı birey alınmıştır. Gruplara nöropsikolojik değerlendirme bataryası (Rey İşitsel Sözel Öğrenme Testi, sözel akıcılık testleri, sayı dizisi testi, İz Sürme Testi- B, Weschler Bellek Ölçeği Geliştirilmiş Formunun Şekil Belleği alt testi, Küplerle desen testi ve Wisconsin Kart Eşleme Testi) uygulanmıştır. Şizotipal özellikler Chapman'ın Fiziksel Anhedoni Ölçeği (FAÖ), Algılamada Sapmalar Ölçeği (ASÖ) ve Büyüsel Düşünce Ölçeği ile değerlendirilmiştir.Hasta yakınları ile kontroller arasında şizotipal özellikler bakımından fark saptanmamıştır. Bu iki grup nörokognitif test başarıları bakımından karşılaştırıldığında; hasta yakınlarının İşitsel Sözel Öğrenme ve sözel akıcılık testlerinde kontrollere göre düşük başarı gösterdikleri saptanmıştır. Deneklerin Chapman'ın üç ölçeğinden aldıkları puanların toplanmasıyla birleşik şizotipi puanları elde edilmiştir. Birleşik şizotipi puanlarının ortancasına göre hasta yakınları iki gruba ayrıldığında; yüksek şizotipal özellikleri olan hasta yakınlarında anlık bellek ile sözel akıcılık testleri ve WCST ile değerlendirilen yürütücü işlevler becerisinde bozukluk görülmüştür. Yapılan bağıntı incelemeleri sonrası sözel ve şekilsel bellek ile yapılandırma becerisi daha çok negatif şizotipi boyutuyla, yürütücü işlevler ve anlık bellek ise her iki şizotipi boyutuyla ilişkili bulunmuştur. Sonuç olarak psikometrik olarak ölçülen şizotipal özelliklerin şizofreni için güçlü bir endofenotip olmadığı; bellek ve öğrenme, anlık bellek ve yürütücü işlevlerdeki bozuklukların bizim çalışmamızda da güçlü endofenotip adayları olarak ortaya çıktığı görülmektedir. Hasta yakınlarında şizotipal özelliklere ek olarak yukarıda sayılan nörokognitif alanlardan birinde veya birkaçında bozukluk saptanması şizofreni için risk altındaki bireyleri belirlenmesine yardım edeceği gibi şizofreninin etiyolojisini anlamaya dönük çalışmalar için homojen bir topluluk elde etmeye de yarayacaktır. Benzer araştırma düzenleri kullanılarak daha geniş örneklemlerde yapılacak çalışmalar nörokognitif testlerin şizofrenide endofenotip olarak yerlerinin belirginleşmesine yardım edecektir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to compare schizotypal traits and neurocognitive test performances of first degree relatives of schizophrenia patients to controls matched for age, sex, and education in order to detect the possible neurocognitive endophenotypes for schizophrenia in the relatives with high schizotypal traits.Fifty six first degree relatives of schizophrenia patients and 36 healthy controls were included in the study. A neuropscyhological test battery comprising of Rey Auditory Verbal Learning Test, verbal fluency tests, digit span test, Trail Making Test Part B, Figural memory subtest of Wechsler Memory Scale Revised Edition, block design, Wisconsin Cart Sorting Test (WCST) was given to the subjects. The schizotypal traits were assessed by using Chapman?s Physical Anhedonia Scale (PhysAnhS), Perceptual Aberration Scale (PAS) and, Magical Ideation Scale (MIS). There was no differences with regard to schizotypal traits between relatives of patients and controls. Relatives of schizophrenia patients performed significantly worse than normal comparison subjects on Rey Auditory Verbal Learning Test and verbal fluency tests. Measures on the three Chapman subscales were combined to generate a composite schizotypy score. When the relatives of patients were split into two groups based on a median split of composite schizotypal score, deficits in immediate memory and executive function assessed by WCST and verbal fluency test were found in relatives with high schizotypal traits. Correlational analyses revealed that verbal and figural memory and, block design test performances were mostly associated with negative schizotypal dimension, while executive functions and immediate memory were associated with both positive and negative schizotypal dimensions. In conclusion, our findings suggest that psychometrically identified schizotypal traits are not useful endophenotypes for schizophrenia. Deficits in learning and memory, and executive functions prove as suitable endophenotypic markers in schizophrenia.
Benzer Tezler
- Annesinde şizofreni hastalığı bulunan kişilerin zihin kuramı işlevleri açısından kardeşinde şizofreni bulunanlar ile karşılaştırılması
Comparison of theory of mind functioning between offsprings and siblings of female schizophrenia patients
ÖZLEM ALTUNTAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
PsikiyatriSağlık BakanlığıRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EJDER AKGÜN YILDIRIM
- Şizofreni hastaları ve 1. derece şizofreni yakınlarında sosyal bilişin ve çocukluk çağı travmalarının karşılaştırılması
Comparison of social cognition and childhood traumas in schizophrenia patients and 1st degree relatives of schizophrenia patients
PELİN KOCAZEYBEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EJDER AKGÜN YILDIRIM
- Şizofreni hastaları ile psikotik özellikli bipolar duygudurum bozukluğu I hastaları, hasta kardeşleri ve sağlıklı kontrol gruplarında silik nörolojik bulgular ve minör fiziksel anomalilerin karşılaştırılması
Comparision of neurological soft signs and minor physical anomalies in schizophrenia patients, psychotic symptomatic bipolar affective disorder I patients, their healthy siblings and healthy controls
DERYA ARSLAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriAbant İzzet Baysal ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET HAMİD BOZTAŞ
- Şizofreni hastalarında ve birinci derece yakınlarında obsesif - kompulsif belirtiler ve bunların eşik altı psikotik belirtilerle ilişkisi
Obsessive compulsive symptoms in schizophrenia patients and their first degree relatives and its relation to subclinical psychotic symptoms
BARIŞ SANCAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLİZ ÖZGEN HERGÜL
- Şizofreni hastalarının birinci derece yakınlarında psikopatolojik kırılganlık: Yürütücü işlevler, üstbiliş ve duygu düzenlemenin psikopatolojik semptomlarla ilişkisi
Psychopathological vulnerability among first degree relatives of schizophrenia patients: The relationship between executive functions, metacognition and emotional regulation with psychopathological symptoms
ABDUSSEBUR KAPU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYNUR FEYZİOĞLU